|
2002
|
|
|
Euskal eleberrigintzaren aurrekarien artean, Joan Antonio Mogelen Peru Abarka aipatzen da (1820an idatzia, baina 1880 arte argitaratu gabea). Mitxelenarentzat hura izan zen
|
euskaraz
idatzitako lehen eleberri saioa (ik. K. Mitxelena, 1968:
|
|
|
Amabost egun Urgain" en,
|
euskaraz
idatzitako lehen polizi eleberria. Egia esateko, Loidiren teknika E. A. Poe generoaren maisu handiak erabilitakotik urrun dago, zeren eta elkarrizketen ahultasunari metairuzkinak gaineratu behar zaizkio, eta horiek suspensea deuseztatu eta erritmoa mantsotu egiten dute.
|
|
2004
|
|
|
Etimologías Euskéricas (1887) da Aranak
|
euskararen gainean
idatzitako lehen lana. Egileak berak esaten duen bezala, bi artikulu dira saio hau osa tzen dutenak, Gramática Elemental del Euskera Bizkaino deituaren sarrera gi sa eginak, hogei urte zituela (74).
|
|
2005
|
|
|
1545ean agertu zen
|
euskaraz
idatzitako lehen liburua, Bernart Etxepareren Linguae Vasconum Primitiae hain zuzen ere5, eta mende horretan bertan agertzen dira andrazkoen ekarpenak ere: XV XVI. mendeetan eresien egileak ditugu hauek; Butroeko Gomez Gonzalezen alaba, Ozaetako Santxa, Lasturko Miliaren ahizpa, Oroko Peru Gartziaren ahizpa eta Alosko Usoa.
|
|
2008
|
|
|
Lantegi hori idatziz mamitua izanik, dantzara igaro zitekeen:
|
euskaraz
idatzitako lehen liburua argitara emateko tenorean zegoen.
|
|
2010
|
|
|
Agerikoa da jzioqui dugu eta guec ajutu ez dugu glosak Euskaraz eginak direla, baina bien esanahia aski iluna gelditu da eta oraindik ez zaie argibide erabatekorik eman.
|
Euskara
idatziaren lehen esalditzat hartzen dira.
|
|
2013
|
|
|
1547 edo 1548an Larrean jaiotako idazlea, hego Euskal Herrian
|
euskaraz
idatzitako lehen testuaren egilea dugu.
|
|
|
erromantze nafarra, gaztelera, frantsesa, latina, ingelesa, eta abar. Klase subalterno eta hegemonikoen arteko gatazkak izan behar du euskal literaturaren historiaren gune/ ardatza, eta ez?
|
euskaraz
idatzitako lehen testuen, fetitxe filologikoak eratzen duen historia nazionalista.
|
|
2014
|
|
|
Euskararen jatorria, honen gaineko teoria desberdinak eta
|
euskara
idatziaren lehen urratsak.
|
|
2017
|
|
|
Euskara funtsezkoa izan da nafarren historian, baina badago besterik. NAVARRORUMekerakusten du, aldi berean, Nafarroa erdigunekoa izan dela euskararen munduan. Nafarren lurraldekoak dira, hain zuzen, Pirinioen hegoaldean
|
euskaraz
idatzitako lehen hitzak. Gaur Nafarroa den edo lehen Nafarroa izan den lurraldean ditu euskarak lehen esaldi idatziak, Erdi Aroko testurik luzeenak, lehenbiziko liburu inprimatua, hastapeneko itzulpenak, gramatika eta ortografia bateratzeko lehen saioak...
|
|
2019
|
|
|
Kaleko neurketetan generoaren araberako lehen emaitzak jasotzen hasi ginenetik ohartu ginen gizonen eta emakumeen erabileraren artean aldea zegoela, ez oso handia, baina sistematikoa. Oso oker ez banago, gaiaren inguruan
|
euskaraz
idatzitako lehen artikulua argitaratu nuen BAT aldizkarian. Euskararen erabileraren feminizazioa, izenburupean, Lluís Aracil soziolinguistika katalanak. L, esprint de les dones?
|
|
|
Etxepare oso kontziente zen berea zela
|
euskaraz
idatzitako lehen liburua. Eta hauxe da, nire ustez, gure biziraupenaren arrazoiei buruz daukagun lehen aitorpen zehatza, eta lehen manifestu soziolinguistikoa.
|
|
|
Ume espabilatua nintzen”. Testu erlijioso horietatik datorkio halaber
|
euskara
idatziarekiko lehen harremana: “Gure etxean bazeuden euskarazko paperak, baina oroitzen dut sarekada batean, Franco artean bizi zela, denak erre zituztela”.
|
|
2021
|
|
|
48 Salbuespen gisa, asko gustatzen zait nola erabiltzen dituen eten puntuak Espainiako erromantikoen artean daukadan nobioak, nire bihotzeko azukre koxkorrak (Tintinen abenturetako esaldia lapurtuz), ene laztan gozo ederrak(
|
euskara
idatziaren lehena erabilz), nire bihotzeko Gustavo Adolfo Becquer maitagarriak: " pero mudo y absorto y de rodillas, como se adora a Dios ante su altar, como yo te he querido...
|
|
2023
|
|
|
|
Euskara
idatziaren lehen arrastoak X. edo XI. mendekoak dira. Susoko monasterioan aurkitu zituzten, Donemiliaga Kukulan (Errioxa, Espainia), mila glosaren artean:
|
|
|
—Esadazu, halere: noiz uste duzu argitaratu zela
|
euskaraz
idatzitako lehen liburua?
|