|
2002
|
|
|
|
Euskaraz
idatzitako historia produkziora gerturatzean, maiz sentitzen dugu erdarazbaino eskaintza apalagoa daukagula. Eta ez soilik kopuruz; sarri askotan baitakalitatez ere.
|
|
2003
|
|
|
urrun zegoen oraindik maila horretatik. Izan ere, XIX. mendean herritarren protagonismo politikoa haziz joan zen arren (horren haritik euren ustezko euskal, espainiar edo frantses iraganaz aipatu ditugun aurreneko narratibatxo idatziak sortuz euskaraz), oraindik ere Antzinako Erregimeneko eskema sozialak ziren gailen; eta Eliza moduko botere eta produkzio gune sendoaren babespean heziketa erlijiosoa (eta beraz
|
euskaraz
idatzitako historia erlijiosoa) guztiz nagusi izan zen zibilaren aldean.
|
|
|
Euskaraz, nolabaiteko produkzio idatzia sustatzeko interesa zuen erakunde bakarra Kontraerreforma osteko Eliza katolikoa zen, baina xede ebangeliko soilez. Hola bada, Elizak ez zuen
|
euskara
idatzia historia zibila kontatzeko erabili. Izatekotan ere, eta historia generokotzat har daitezkeen neurrian, santuen bizitzak eta gisa horretako kondaira erlijiosoak idaztea bultzatu zuen.
|
|
|
Baina ba al du zentzurik
|
euskaraz
idatzitako historia lanen inguruan inolako ikerketarik egiteak. Izan ere, halabeharrez hizkuntza berean idatzita dauden lan sakabanatu eta zerikusi gabeak izan litezke, eta kasu horretan, zergatik kontsideratu multzo eta ikergai?
|
|
|
Gure kasuan,, euskarazko historiografia? egun definituriko gaia dela diogun heinean, azken urteotan
|
euskaraz
idatzitako historia lanak biltzera, aztertzera eta horren inguruko arazoak eta erronkak jorratzera muga gintezkeen. Baina historiografia lan bat ez litzateke egiazko historiografia, oraingoak ez ezik antzinagoko lanak ere ikuskatuko ez balitu.
|
|
2008
|
|
|
Euskarazko egutegi, almanaka edo urtekariak ez dira izan batere arrotzak
|
euskara
idatziaren historian, eta tradizio hori ez da izan pisu gutxikoa ere euskal irakurleen artean. Izenburuan bi data eman ditut mugarritzat (1815
|
|
|
Euskarazko argitalpen guztien artean zabal duenak eta irakurrienak izan dira, uste litekeenez.
|
Euskara
idatziaren historia ko eremu sozio-kultural estimagarria dira almanaka eta egutegiak. Literatura gutxi, baina euskara idatzi asko.
|
|
2014
|
|
|
Pastoraltzarako tresna izan du Elizak kultura ere (literatura, arte plastikoak, musika) eta Euskal Hrriko apaizak ez dira baliabide horien erabileran atzera geratu.
|
Euskara
idatziaren historia apaizez beteta egon da, eta euskal herri kantategian sorketa erlijiosoak bere lekua izan du, dakigunez. XX. mendeko pastoraltzan ez dira falta izan parrokien inguruan sortutako koruak, organoa, abesbatzak eta gazteentzako musika eskola gutxi asko formalak.
|
|
2021
|
|
|
Ondorioz, definizio kontsentsuala ematen diogu literaturari: ez ditugu gehiago
|
euskara
idatziaren historia eta euskal literaturaren historia nahasten. Helburu estetiko batekin idatziak izan diren testuak baizik ez ditugu onartzen literario bezala.
|
|
|
3.2 Literaturaren historia ala
|
euskara
idatziaren historia?
|
|
|
3.2 Literaturaren historia ala
|
euskara
idatziaren historia? ... 51
|
|
2022
|
|
|
Honela dio 2019an izenpetu zuten hitzarmenaren testuak: «Batxilergoan murgiltze ereduetako ikasleek parada ukanen dute
|
euskaraz
idazteko Historia Geografiako kontrol jarraikiko proba amankomunetan eta irakaskuntza zientifikoetako kontrol jarraikiko proba amankomunetan. Azkenik, sail elebidunetako eta murgiltze ereduetako ikasleek ahozko handiko zati bat euskaraz egiten dute».
|
|
|
Honela dio 2019an izenpetu zuten hitzarmenaren testuak: «Batxilergoan murgiltze ereduetako ikasleek parada ukanen dute
|
euskaraz
idazteko Historia Geografiako kontrol jarraikiko proba komunetan eta irakaskuntza zientifikoetako kontrol jarraikiko proba komunetan. Azkenik, sail elebidunetako eta murgiltze ereduetako ikasleek ahozko handiko zati bat euskaraz egiten dute».
|