|
2000
|
|
|
|
Euskaraz
idazten hasten denak zenbateraino egiten du konpromiso baten baitan, militantziaz?
|
|
2002
|
|
|
Alde musikalari garrantzi gehiago ematen badiozu, beharbada bai. Baina hori ez da nire kasua, hortaz,
|
euskaraz
idazten hasi nintzen. Abesti multzo nahiko dezentea bildu nuen eta grabatzera sartu nintzen.
|
|
2003
|
|
|
Hamarkada horretakoa dugu Los gemelos de Iturriondo gaztelaniaz idatziriko nobela erraldoi argitaragabea ere,
|
euskaraz
idazten hasi zena, baina gaztelaniaz jarraitu eta burutu zuena. Duda barik, galera handi bat euskal literaturarentzat!
|
|
2004
|
|
|
Zenbaki berean, Luis de Ga rairen beste erantzun bat ere badator, hau are luzeagoa (225). Honen ustez, as paldikoak dira euskarak mendez mende atzera egitearen zergatikoak, idazleak
|
euskaraz
idazten hasi aurretikoak (226) eta ez, inola ere, Euskal Pizkundeko belaunaldiari dagozkionak. Euskara Araba eta Nafarroan urte bitar tean joan zen desagertzen, inoiz baino bizkorrago joan ere, noiz eta, idazle
|
|
2008
|
|
|
Irakurle gisa trebatu nintzen arte, ezin nuelako euskaraz idatzi. Oso lotuta joan da irakurle bihurtzea eta
|
euskaraz
idazten hastea. Eta jarraitzen dut euskal literatura irakurtzen, ezinbesteko erregaia da.
|
|
|
Orreagako egitandia goraipatu diet, gure mugarri nazionala, eta erantsi diet Chanson de Rolanden azkeneko analisi filologikoek aditzera ematen dutela euskal egitandi kantore baten itzulpena besterik ez dela, zoritxarrez galdu dena, literaturarekin hasi nintzenean ez nengoen horren animatuta?. Nafarroako erresuma euskal estatutzat aurkeztu dut inolako zalantzarik gabe, estatu euskalduntzat noski, latina alde batera utzita, gortearen agiri ofizial guztiak
|
euskaraz
idazten hasi ziren 1376an alajaina?, eta ahaztu egin dut, xehetasun txiki bat baino ez. Araba, Gipuzkoa eta Bizkaia 1200ean bereganatu zituela Gaztelak; Lapurdi eta Zuberoa, nola ez, Nafarroa Beherearekin batera osatu zuten Bortuz Bestaldeko Merindadea, eta ez ziren sekula ingelesak izatera iritsi, ezta, are gutxiago, frantsesak ere:
|
|
2009
|
|
|
Hasieran euskara bere haurtzaroko memoria izango da, dotrina buruz ikasi duen Oikiako mutiko azkarraren lehenengo arrakastatxoen oroipen harro gozoa 28. Fraide karrera ikasten etxetik kanpo urteak egon eta Oikiara berriro itzultzen denean, mezako eginda, euskara, bera maitatzen eta errespetatzen duten, berak maite dituen eta errespetatzen dituen herrikide baserritarren hizkuntza da 29. Baina ikasketak jarraitzeko Euskal Herritik kanpo, ikaslagundi eta hizkuntz giro anizkoi egiaz internazionalean aurkitu denean (eta, beraz, espainolaren garaitasun mundialaren, ebidentziatik? libre), askatu egin da eta poesiak
|
euskaraz
idazten hasi da, Erroman.
|
|
|
Baietz beti kalean egoteari, baietz bidai aukerei, baietz munduari, baietz ihesari, baietz Nebraskatik urrun eramango zuen edozeri. Ingelesez egin zituen ofizioaren lehen urteak, eta lehen liburuaren gosea ernaldu zitzaionean,
|
euskaraz
idazten hasi zen. Bere argazkirik gabeko liburuak, Eskilarapeko ezizenez sinatuak, apalategia betetzeko beste, bata bestearen atzean.
|
|
|
|
Euskaraz
idazten hasi nintzenean bezain garbi daukat, berrogei urte pasatu eta gero ere, zein zirkunstantziatan naizen idazle: literatur sorkuntza batere axola ez dion herri bateko idazlea naiz, eta, gainera, bertan egiten diren hizkuntzetatik prestigio literario eta sozial gutxien duen hizkuntzan ari naiz.
|
|
2012
|
|
|
Beste ikasle batzuekin batera Ekin taldea sortu zuen, zeina gerora ETA bihurtu baitzen 1958an. 1950ean, 20 urte zituela,
|
euskaraz
idazten hasi zen. Alphonse Daudet en ipuin labur baten itzulpena izan zen sinatu zuen lehenbiziko lana.
|
|
2013
|
|
|
Historia nazionalista honek Euskal Herriko klase eta talde sozialen arteko gatazkaren muina ardatza alboratu egiten du, mezu antihistoriko eta burgesaren alde: , nazio bat
|
euskaraz
idazten hasi eta mendeen buruan euskarazko testugintza normalizatua sortzera ailegatzen da?. Euskal literaturen historia gatazka sozial baten historia da, diglosia sozial hedatu baten historia.
|
|
2015
|
|
|
Ordurako
|
euskaraz
idazten hasia zen, baina Izagirrek euskara ia galdu egin zuen urte gutxi batzuk lehenago, 14 urte inguru zela. Ingurune hartan espainiera zen nagusi, eta gazteetako zenbaitek euskaldunak izanagatik ez zuten etxetik kanpo erabiltzen.
|
|
|
Handiustea litzateke asegaiztasun hori intelektual jendearen patu esklusiboa dela pentsatzea eta ez gizaki guztiona. Alabaina, bere izatearekin eta inguruarekin pozik eta kontent bizi denak ez du inoiz sentituko beste errealitate bat sortzeko premiarik, eta, bestalde, munduan arrotz izatearen sentipena indar bereziz bizi du gurea bezalako hizkuntza batean idazten duenak; hain zuzen ere, orduantxe erabaki nuen nik euskarari loturik biziko nintzela, eta
|
euskaraz
idazten hasiko nintzela. Harrezkero hainbat harreman, kontu eta komeria gertatu dira, baina hori dena beste historia bat da, nire nerabezarotik kanpo geratzen dena.
|
|
|
azal zaharra arrakalaturik duen sugea, berririk gabe oraino.
|
Euskaraz
idazten hasten denak ia berez edo oharkabean jasotzen edo bereganatzen duen itxura edo nortasuna, abertzale sutsu demagun, pitzatu egin zaio Itxaro Bordari, eta adore txundigarriz adierazi digu hausturaren eta krisiaren ezinegona. Zaila baita kanpora begiratzeko eta kanpotik begira diezaguten ezartzen zaigun edo aukeratzen dugun identitate edo mozorroa eranzteak uzten digun egoera edo aldartea.
|
|
|
Eta hori horrela izanda, bada ikusi batera harrigarria egiten den gertakaria: zer dela eta, Bizkaiko
|
euskaran
idazten hasi zenean, ez zuen berdin jokatu. Zer dela eta idatzi zuen bere herrikoan, Markinakoan?
|
|
|
Garbi dago, behinik behin, Bizkaiko
|
euskaran
idazten hasi bazen, bere burua behartuta ikusi zuelako izan zela, eta garbi dago, era berean, hizkera jasoa erabili beharra izan zuenean, euskara giputzera jo zuela. Esate baterako, Humboldt hizkuntzalariak aginduta, Salustio, Tazito, Tito Livio eta Zizeronen zenbait pasarte euskarara itzuli zituenean, euskara giputza erabili zuen (in Garate 1934).
|
|
|
Aita urruñarra zuen, ama aldiz sortzez Berakoa eta Sararat etorria. Apezgai zen oraino
|
euskaraz
idazten hasi zelarik. Sail hortan lehenbiziko urratsak egin zituen Euskaltzaleen Biltzarrak moldatu lehiaketa batean parte hartuz.
|
|
2016
|
|
|
«Kartzelatik irten berria zen idazlea garai hartan, eta aurretik sekula egin gabe zegoen zerbait egin zuen: kulturaz
|
euskaraz
idazten hasi zen. Orduan argitaratu zuen Egan aldizkarian Euskal literaturaren etorkizuna artikulua, eta etorkizunean alor horretan lan egiteko bidea ireki zuen.
|
|
2017
|
|
|
" Tienes los ojos del color del onix, y tu pelo es como el de una morena de Guadix", Atxagak.
|
Euskaraz
idazten hasi zen gero, Bilbora joan zelako. Hizkuntzaren hautuari dagokionean, aitaren gorbatarena gogoratu zuen Rivasek:
|
|
2018
|
|
|
Huraxe izan zen
|
euskaraz
idazten hasteko erabakiunea:
|
|
2019
|
|
|
Esan gabe doa Saizarbitoria ere lan horretan ibili zela buru belarri.
|
Euskaraz
idazten hastea garaiko euskal literaturaren txirotasuna ikusirik harturiko erabakia izan zen, alde batetik euskaltzaletasunak eta bestetik berak bizi zuen mundu errealitatea euskaraz islatua ikusteko behar horrek bultzatu baitzuen idaztera.
|
|
|
|
Euskaraz
idazten hasi nintzenean bezain garbi daukat berrogeita hamar urte gero ere zein zirkunstantziatan naizen idazle: sorkuntza literarioak axola eskasa dion herri bateko idazlea naiz, eta, gainera, bertan egiten diren hizkuntzetatik prestigio erreal gutxien eta simulakro gehien duen hizkun  tzan ari naiz.
|
|
|
Horrek garrantzia handia ematen dio gure azterketari, zeren, hiru testu horiek hiru euskalki sendo eta gaurko aditz perifrastikoaren erabilera berberarekin idatzita daudela ikusirik, ondorio bat izatekotan, hori, dudarik ez, perifrastikoaren antzinatasuna da. Gure idazleak
|
euskaraz
idazten hasi zirenerako, konjugazio perifrastikoa indarrean zegoela begi bistan daukagu.
|
|
|
Bertan XXI. mendeko euskara daukagu; baina, beldurrik gabe geruza berean sar dezakegu XV. eta XVI. mendeetakoa eta ordutik hona erabili izan dena. Bada, gure helburua, azpian dagoen hurrengo geruzara iristea da; hau da,
|
euskaraz
idazten hasi zirenetik haratago joatea.
|
|
2020
|
|
|
Egoera honen guztiaren jakitun den langile talde batek bere ekarpena egin nahi izan du arreta osoa euskaraz eskainiz, bai ahozko komunikazioan eta baita idatzizkoan ere. Horretarako, larrialdi zerbitzuetako alta txostenak
|
euskaraz
idazten hasi ginen. Bidea ez da erraza izan, eta oztopo berriak ditugulakoan gaude.
|
|
2022
|
|
|
" Y el campo circunstante le hablaria en vascuence, en infantil eusquera, le hablaria infantilmente, en balbuceo de paz y de confianza". Ezin dut konprenitu Unamunoren buztinezko bihotzean nola ez dagoen lekurik euskararentzat, euskara jadanik ez baita kabitzen lau gelako haren bihotzean, nahiz eta nerabetan euskara ikasi eta
|
euskaraz
idazten hasi. Kasurako," jAgur, arbola bedeinkatube!" zuen argitaratu 1888an, Euskal Erria, revista bascongadan.
|