|
2000
|
|
|
Batasuna noski ez da Euskaltzaindiak egin dezakean gauza, eta are gutxiago bat batean egin dezakeana. Batasun hori,
|
euskara
idatziaren batasunaz mintzatu geranez gero, euskal idazle eta irakasleen eskuetan dago, Euskaltzaindia gidari eta laguntzaile dutelarik. Arantzazun izan diren eta ez diren euskaltzaleak argibide bat izan dezaten, Euskaltzaindiak geroago eta astiroago argitaratuko dituen erabaki eta lanen aurrerapena agertu nahi du orain.
|
|
2006
|
|
|
Hor zeuden Arantzazuko Jakin taldekoak; hor zegoen Donostiako Jarrai antzerki taldea; hor zeuden Oteiza eta arte garaikidearen ekoizleak, hor zeuden ikastolak, hor zeuden idazleak, kantariak, eta abar.
|
Euskara
idatziaren batasuna hirurogeita zortzigarren urteko Arantzazuko batzarrean hasi zen egituratzen. Oro har, giro aldaketa nabarmena zen.
|
|
2007
|
|
|
Baina, irizpide sanoarekin, soluzio posiblerik gabeko auzia alboan laga, eta bai mordoilo eta bai garbizaleek onar litzaketen arloetatik hastea erabaki da: horrela
|
euskara
idatziaren batasun eta normalizazioari ekin zaio, aldizkarian denek erabiliko duten ortografia edo idazkera batzeari. Lehen bilera honetan hainbat arau erabaki da:
|
|
2009
|
|
|
Horren egiteko nagusia zera zen:
|
euskara
idatziaren batasunari bidea bilatzea. Zortzi hilabetez astero astero zazpi gizon bildu ziren horretarako, jatorriz gipuzkoar, nafar, bizkaitar, lapurditar eta zuberotarrak; lanbidez, idazle edo irakasle:
|
|
|
Garai gatazkatsuak egokitu zitzaizkion Lekuonari Akademiaren buruzagitzan, batasunerako lehenengo urratsak ez baitziren errazak izan. Euskaltzaindiak Arantzazun hartutako bidetik gerora aldendu egin bazen ere,
|
euskara
idatziaren batasunaren aldekoa zen Lekuona, Arantzazuko Biltzarraren hasieran eta bukaeran euskaltzainburu gisa egin zituen hitzek adierazten dutenez. –Min oiek gora beera, egin beharreko lana [da], batasun lana.
|
|
2011
|
|
|
Balantze modura, eta Intxaustiren aitortza hona lekualdatuz, bilerek bi funtzio bete zituzten: lehena euskaltzaleen topagune izatea, euskaltzaleek elkar ezagutzeko balio izan baitzuten, eta bigarrena,
|
euskara
idatziaren batasuna sustatzea (Intxausti, 2007b: 66).
|
|
|
«Batasunari batzuk agurka eta beste batzuk aurka». Hain zuzen ere, txostengileetako batzuk
|
euskara
idatziaren batasunaren guztiz aurka zeudelako eta beste batzuek hil edo bizikoa ikusten zutelako. Txillardegi, Gereño eta Iratzeder batasunaren alde agertu ziren; Lojendiok, berriz, euskalki bat, gipuzkera, eta ez gipuzkera osotua, erregistro idatzian erabiltzea proposatu zuen.
|
|
|
Garai hartan gertaera hori ez zen normala, besteak beste, Euskara Batua finkaturik ez zegoelako eta horrek idazketari zein irakurketari eragiten zien. Hala ere, Zabalek Euskara Batuarekin, edo aldizkariaren hitzak erabiltzearren,
|
euskara
idatziaren batasun prozesuarekin bat egin zuen466, nahiz eta Euskaltzaindia ez zuen inon aipatzen. Hasteko, eta aldizkariaren irakurketa errazte aldera, artikulu gehienen bukaeran testuko hitz arraro, ezezagun edo zailen zerrenda eransten zen.
|
|
|
Hor zeuden Arantzazuko Jakin taldekoak; hor zegoen Donostiako Jarrai antzerki taldea; hor zeuden Oteiza eta arte garaikidearen ekoizleak, hor zeuden ikastolak, hor zeuden idazleak, kantariak, eta abar.
|
Euskara
idatziaren batasuna hirurogeita zortzigarren urteko Arantzazuko batzarrean hasi zen egituratzen. Oro har, giro aldaketa bat nabarmena zen.
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntza eta ortografia berbera erabiliz egin zituen Boccaccioren Dekameronearen itzulpena, 90 Valentín Paz Andraderen Uma oncitic negarra, Fray Marcos da Portelaren Nekazariaren dotrina eta baita Elioten Lau Quartettoak ere. Ortografia berezi hori, hasiera batean, protesta gisa erabili zuela dirudi,
|
euskara
idatziaren batasuna bizkortzen ez zela-eta, baina gerora estilo kontuengatik atxikiko zaio idazkera mota horri. Halaxe azaltzen du hautu hori Joseba Sarrionandiak:
|
|
|
arau haiek denak bete eta betearaziko zituela Jakinek; aurrena izan zen horretan, eta aitzindari bihurtu zen, euskal prentsa eta editorialen alorrean euskara batua bultzatzen. Lau urte geroago
|
euskara
idatziaren batasuna areagotzeko Ermuan egindako euskal idazleen bilerara bidalitako gutuna honetara hasi zuen Txillardegik: " Betidanik izan da euskera idatziaren batasuna nere euskal kezkarik sakonenetako bat".
|
|
|
Lau urte geroago euskara idatziaren batasuna areagotzeko Ermuan egindako euskal idazleen bilerara bidalitako gutuna honetara hasi zuen Txillardegik: " Betidanik izan da
|
euskera
idatziaren batasuna nere euskal kezkarik sakonenetako bat". Jakin aldizkariak, bere aldetik, zenbaki monografiko bikoa eskaini zion bilerari (1968, 31).
|
|
2014
|
|
|
Batasuna, noski, ez da Euskaltzaindiak egin dezakean gauza, eta are gutxiago bat batean egin dezakeana. Batasun hori,
|
euskera
idatziaren batasunaz mintzatu geranez gero, euskal idazle eta irakasleen eskuetan dago, Euskaltzaindia gidari eta laguntzaile dutelarik.
|
|
|
Betidanik izan da
|
euskera
idatziaren batasuna nere euskal kezkarik sakonenetako bat[...]
|
|
2015
|
|
|
Arazo honek hizkuntzaz bakar bakarrik du zer ikusia, eta deus ez erlijioaz, fedeaz edo politikaz. Bakoitzak eskubide osoa du bere pentsakera edo ikusmolde berezia izateko
|
euskera
idatziaren batasun kontuan. Baina Jainkoaren amorioarren!
|
|
2017
|
|
|
Baionako Euskal Idazkaritza elkarteak Cordeliers karrikan alokatzen duen egoitzan, lantalde bat biltzen da erregularki Jean Louis eta Txillardegirekin, besteak beste. Lanaren helburua da
|
euskara
idatziaren batasunari bidea irekitzea, ortografia arau orokor batzuk proposatuz. Hitz zenbaiten ortografia lantzen dute, izen zenbaiten deklinabidea eta aditz laguntzaileen jokaeraren zati txiki bat.
|
|
|
Euskararen estandarizazioa planifikatzeko eta gauzatzeko ahaleginak lehenagokoak diren arren (1918an sortu zen Euskaltzaindia), 1968an, Euskaltzaindiak Arantzazun egindako VII. Biltzarrean, sortu zen ofizialki euskara batua eta ekin zitzaion, zinez eta formalki,
|
euskara
idatziaren batasuna bideratzeko zereginari. Euskara batua diseinatzeko, erdialdeko euskalkietan (gipuzkera, lapurtera eta goi nafarrera) oinarritutako eredu konposizionala hartu zen abiapuntutzat, aldi berean euskalki guztietako ekarpenak beretuko zituen eredua finkatuz.
|
|
2018
|
|
|
Batasun elkarrizketarako dei bezala ulertu zuen Jakinek Baionako lana, eta halakotzat aurkeztu zien jakinlariei Joan Mari Torrealdai zuzendariak. Egia esan, euskaltzale eliztarrak ez ezik herritar laikoak ere bateratzeko aukera izan zen Baionakoa, eta ordutik egingarriago gerta zitekeen
|
euskara
idatziaren batasuna; proposamen tekniko aski landua zen hura, eta borondate sozialez indartua ageri zitzaigun, Hegoaldeko gazteen artean, batik bat.
|
|
2019
|
|
|
Arazo honek hizkuntzaz bakar bakarrik du zerikusia, eta deus ez erlijioaz, fedeaz edo politikaz. Bakoitzak eskubide osoa du bere pentsakera eta ikusmolde berezia izateko
|
euskera
idatziaren batasun kontuan. Baina Jainkoaren amorioarren!
|
|
2020
|
|
|
Bide beretik, Baionako Biltzarrean hartutako erabakiak bere egiteaz gain, zabalkundea ere eman zieten (Agirre 2018). Euskaltzaindiaren Batzarraren aurretik,
|
Euskara
idatziaren batasuna monografia argitaratu zuen JAKINek. Literatur euskara batu baten aldeko aldarria egin zuen eta Ermuan Euskal Idazleen Lehen Jardunaldietan hartutako erabakien berri eman.
|
|
|
Bide beretik, Baionako Biltzarrean hartutako erabakiak bere egiteaz gain, zabalkundea ere eman zieten (Agirre 2018). Euskaltzaindiaren Batzarraren aurretik,
|
Euskara
idatziaren batasuna monografia argitaratu zuen Jakinek. Literatur euskara batu baten aldeko aldarria egin zuen eta Ermuan Euskal Idazleen Lehen Jardunaldietan hartutako erabakien berri eman.
|