|
2015
|
|
|
Eta zeintzuk lirateke orduan jauzi kualitatiboa ahalbidetuko lukeen
|
euskara
hutsezko komunikazio esparrua sendotze aldera jorratu beharreko ildoak. Zeintzuk globalizazio garaiotan euskarazko prentsak gainditzeke dituen ikasgai nagusiak?
|
|
|
Argi dago Deia, Egin, Enbata, Ekaitza, Gara eta Le Journal du Pays Basquen euskarari eskaintzen zaion lekuarekin ez dagoela
|
euskara
hutsezko komunikazio esparru hori osatzerik (are gehiago: haien praktika dela bide, euskaldunak zerbaitetan ari direla eta zerbait behintzat badaukatela pentsatzera hel daitezke, modu horretan komunikazio esparru propioaren aldeko oldarra balaztatuta).
|
|
|
Ezin ahantz, azkenik, hiru euskal irratien egitura eta haien dinamikotasuna. Ez ote zegoen, Egunkaria sendotuta eta euskarazko gainerako hedabideekin (euskal irratiak, Herria, Argia, Aldudarrak Bideo, Maiatz, Pika...) elkarlana bultzatuta,
|
euskara
hutsezko komunikazio esparrua apurka apurka gotortzen joaterik. Hur Gorostiagaren irudiko, hipotesi hori ez zen gauzagarria:
|
|
|
Iñaki Altunak, berriz, zera esan digu
|
euskara
hutsezko komunikazio esparrua eta komunikazio esparru elebiduna ahotan hartuta: –Ez aukera bat, ez bestea, ez dugu gogoko.
|
|
|
12 Arrazoi horretaz gain, bada euskararentzat zirkuitu osoa eta beronen ikur nagusi litzatekeen
|
euskara
hutsezko komunikazio esparrua eskatzearen aldeko beste argudiorik: izan ere, nola euskararen beraren egungo egoerak, hala haren etorkizunjoerek, ezinbesteko egiten baitute euskara hutsezko komunikazio esparrua sendotzea.
|
|
|
12 Arrazoi horretaz gain, bada euskararentzat zirkuitu osoa eta beronen ikur nagusi litzatekeen euskara hutsezko komunikazio esparrua eskatzearen aldeko beste argudiorik: izan ere, nola euskararen beraren egungo egoerak, hala haren etorkizunjoerek, ezinbesteko egiten baitute
|
euskara
hutsezko komunikazio esparrua sendotzea. Egin kontu Unescok oraindik orain (2002 urtean) euskara desagertzeko arriskuan dauden hizkuntzen artean sailkatu duela.
|
|
|
komunitate horrentzat euskarak behar du izan lehen mailako kontu, baldin eta euskarak zein komunitateak berak iraungo badute. Hortaz, ez ausaz hedabide diglosikoei (haiek euren interesak dituztelako) baina bai euskal hiztunen komunitateari gogorarazi behar zaio nola euskarak hala komunitateak berak osasuntsu bizi gura badute baitezpadako dutela
|
euskara
hutsezko komunikazio esparrua, eta horretarako funtsezko direla bai euskarazko hedabideak bai hedabide horiek kontsumituko dituen masa kritikoa. Eta, bistan denez, hori ez da bermatzen hedabideetan (ohartuki zein oharkabean) erdaren aldeko diglosia potentziatuta.
|
|
|
Enbatak, ordea, kazeta elebidun diglosikoen eredua hobetsi zuen, jende gehiagorengana heldu guran. Apustu horren ondorioz, besteak beste, 1970eko hamarraldian Ipar Euskal Herrian
|
euskara
hutsezko komunikazio esparru txiki bat eratzeko egon ziren aukera apurrak bertan behera geratu ziren. Ezin uka hala ere, Hego Euskal Herrian euskarazko prentsaren bidea urratzea zaila bazen, are zailago zela Ipar Euskal Herrian, bertako egoera soziolinguistiko berezia zela-eta.
|
|
|
Diglosia bermatzen duten hedabideak indartzen baino,
|
euskara
hutsezko komunikazio esparrua gotortzen laguntzen duten kazetak sendotzen ere bada, beraz, nahiko lan. Kinka hori (eredu bat ala bestea hobetsi beharra, alegia) 1980 hasieran ere azaleratu zen Ipar Euskal Herrian; horren lekuko, hurrengo atalean eredu bakoitzaren adibide bana aztertuko dugu:
|
|
2021
|
|
|
Euskararen presentzia gaur egungo prentsa elebidun abertzalean.
|
Euskara
hutsezko komunikazio esparru autozentratua trinkotzeko proposamena. Bilbo:
|
|
2022
|
|
|
Bada, harritu egin gaitu ikus entzunezko jarduna aurrera eramaten duten euskara hutsezko tokiko komunikabideen artean Uriola.eus agerkari digitala bazter utzi izanak. Zortzi urte daramatzagu herri ekimenetik sortutako proiektua aurrera ateratzen,
|
euskara
hutsezko komunikazio digitalaren arloan zegoen hutsunea betetzen eta bilbotarrei nahiz askotariko eragileei ahotsa ematen. Izan ere, Bilboko informazioa geure hizkuntzan jorratzen duen Interneteko agerkari bakarra gara gaur gaurkoz, eta idatzizko zein ikus entzunezko edukiak zabaltzen ditugu.
|