|
2003
|
|
|
Hegoaldean euskara hutsez argitaratzen ziren astekariak (Zeruko Argia, Anaitasuna, Goiz Argi) krisi larrian sartu ziren eta azken biek ateak itxi zituzten laurogeiko hamarkadaren hasieran115 Zeruko Argia ren iraupena lan-talde berri baten eskutik etorri zen, aurreko kazetari, kolaboratzaile eta publizitate ugari galdu ondoren. Giro politizatu hartan, Ezker Abertzalearen inguruko, baina askatasunez eta
|
euskara
hutsean idatzi nahi zuen gazte talde hura marjinalitatearen mugan zebilen. 1980ko bukaeran, Argia izenaz birbataiatutako astekariaren ibilbideak ondo islatzen du garai hartako bilakaera.
|
|
2008
|
|
|
Gaurkotasunezko gaiak lantzen ditu, herritarren berebiziko garrantzia izanez. Gainera,
|
euskara
hutsean idatzitako webgune hau, medio berrietan hizkuntza bultzatzeko eta indartzeko erronkarekin jaio zen.
|
|
2009
|
|
|
Poeta elebidun bakana da, baina eboluzio batekin: gaztelaniaz soil idazten hasi eta(), intermezzo labur batez() hizkuntza bietan jardun ostean,
|
euskara
hutsean idaztera itzuli da azkenean().
|
|
|
Barre egin nahi zien eta Elias Eskilarapekok beldur gutxi zituela esan, baina halako gezurretarako bihotz gutxi zeukan eta, Ben Gurion aireportuan galdeketa pasa ondoren, Bilbo seinalatu zion mapan bere buruari. Dozena erdi liburu zituen kajoi batean sartuak,
|
euskara
hutsean idatziak guztiak, eta oraindik, berrogei urterekin, ez zuen ezagutzen Euskal Herri gehiena. Argitaletxea aurkitzea ez zitzaion gehiegi kostatu, kontalari trebea zen.
|
|
|
Hala ere, HegoEuskal Herrian plazaratzen ziren argitalpenen% 10 eduki erlijiosokoak ziren. Lauherrialdeek, gutxienez, aldizkari erlijioso bana zuten,
|
euskara
hutsez idatzita.
|
|
2011
|
|
|
Gure herriaren hizkuntza euskera da. Alde hortatik
|
euskera
hutsez idatzi litzake BRANKA. Baina atzerritar zapaltzearen ondorioak hor ditugu ere:
|
|
2012
|
|
|
Arabako Foru Aldundiak «akastzat» jo du Aramaioko Hiri Antolamendurako Plan Orokorra
|
euskara
hutsean idaztea. Aramaioko Hiri Antolamendurako Plan Orokorraren txostenean, zenbait «akatsen» zuzenketa egiteko eskatu dio udalari.
|
|
|
«Falta zaizkien agiriak bidaltzeko eskatu zaie; ez da atzera bota hizkuntzarengatik». De Andresek gogorarazi du Arabako Foru Aldundiak bi hizkuntzetan idatzitako agiriak eta dokumentuak jasotzen dituela egunero, eta
|
euskara
hutsean idatzita daudenak inoiz ez direla atzera bota.
|
|
2013
|
|
|
Euskal Herrira itzuliz, berriz ere Ipar Euskal Herrian zeuden euskarazko kazetaritzaren erroak. 1887an sortu zen Baionan Eskualduna astekaria, euskarazko astekarien aitzindaritzat jo izan dena, beti, nahiz eta ezin den erran
|
euskara
hutsez idatzia zelakorik. Ez gara hemen hasiko euskararen lekua ehunekoetan neurtzen, garai batetik bestera aski aldakorra izan baitzen; baina erran daitekeena da artikulu nagusiak eta inportanteenak eta baita herrietako berriak ere euskaraz idatziak izaten zirela, ia beti.
|
|
2014
|
|
|
2000 urtean atera zuten lehenengoa: " Euskara Zerbitzutik sortu zen ideia eta helburua izan zen Aramaioko etxeetan
|
euskara
hutsean idatzitako egutegia izatea. Izan ere, orain, urteak pasa diren heinean, aukera gehiago daude euskarazko egutegiak bilatzeko, baina ez da horrenbeste denbora ele bitan edo erdaraz bakarrik izaten zirela.
|
|
2015
|
|
|
Berriro errepikatzen zuen aurreko ideia bat: irabiagailu eta batidoraren arteko ezbaian erori ez, eta sinesgarriki
|
euskara
hutsez idazteko aukera bakarra, mundu imaginario edo urrun bat bilatzea zela. Horixe zen, hain justu, Atxaga eta Sarrionandiaren bidea.
|
|
|
Kardaberazek ere eragin handia izan zuen bere garaiko gizartean. Sortzez hernaniarra, Araban eta Bizkaian ibili zen misio lanetan, eta euskararen gainean sekula egin den lehenbiziko saioa plazaratu zuen 1761ean;
|
euskara
hutsean idatzita, gainera: Euskeraren berri onak.
|
|
|
Funtsean, abertzale prentsan ez ezik beste alor gehienetan izan den jokabidearen urratsetik, errealismoaren, pragmatismoaren ildoari ekin genion. Izan ere,
|
euskara
hutsez idatzitako astekari bat egitea aukeratu izan bagenu, ez genukeen lortuko gure helburu politikoak ahal bezain bat zabalki plazaratzea.?
|
|
|
Euskara proportzioari gagozkiola, lehen aste horretan batez beste Gararen orrialdeen %20 inguruan zen nagusi euskara (horrek ez du esan gura orriok
|
euskara
hutsez idatzita zeudenik), beste orrialde bakan batzuetan ere presentziarik bazeukala (Iritzia eta Kultura sailetan ageri zen gehien, baina Euskal Herria eta Nazioartea sailetan ere askotxotan). Hurrengo asteetan ere joera eta proportzio bertsuak izan ziren.
|
|
|
–Dudarik ez da, euskara gehienik laguntzen eta aberasten duen kaseta edo aldizkaria, orain arte segurik,
|
euskara
hutsean idatzia dena dela. Ez du inork gogoan pasako Anaitasuna, Zeruko Argia, Herria, Hitz, Otoizlari, Principe de Viana edo Zabal, bi mintzairetan egin behar litezkeela.
|
|
2016
|
|
|
Adibide praktikoa Euskal Herrian: auzitegiek isuna kentzea lortu zuen gidari batek, autoa aparkatzeko debekua
|
euskara
hutsez idatzita zeukan udalerri baten. Erdal hiztunen (pertsonen) eskubideak aitortzea baina hizkuntzari aparteko tratamendurik ez ematea (areago, haren nagusitasuna higatzea zure hizkuntzak lor dezan hegemonia), oso zuhur landu behar da.Badakite, ondo lan eginez gero, egun Espainiako estatuak ukatzen dizkien neurriak hartzea bermatuko duela Kataluniako errepublikak:
|
|
|
Espainiako gobernuak udal legearen kontra egingo du. Oinarrizko akordioa da lege hori, agiriak
|
euskara
hutsez idaztea ahalbidetuko duena. Inork uste du EAJk eta EH Bilduk soilik euskara hutsezko agiriak hedatuko dituztela Gasteizen, Bilbon edo Donostian bertan?
|
|
|
Bigarren ikasgaia da bikote baten harremanak bereziak direla eta kanpoko batek ez duela sartzerik.
|
Euskara
hutsean idatzia da. Sorginen sendagaiak ditugu aipagai, laborari munduan oraindik present.
|
|
|
2007an argitaratu zen aurrenekoz, Egan aldizkarian, Grand Tourra, Borja Aginagaldek Altzibar etxean aurkitutako antzezlan laburra. Iñaki Aldekoak eta Jose Luis Ugartek prestatu zuten
|
euskara
hutsez idatzitako entremes honen edizioa.
|
|
2017
|
|
|
Joxemari Muxikak (Muxika Arrieta, 2002)
|
euskara
hutsean idatzitako aldizkariak aztertu zituen tartean; tarte horretan 258 izenburu erroldatu zituen. Aldizkari horietatik 179 argitaratzen ziren 1999an, eta gaur egun horietatik 38k diraute.
|
|
2018
|
|
|
Elixabet Anduezak: Senpertarrek publikoa badabilan egoitza batean aurki eta irakur dezaten euskarazko prentsa,
|
euskara
hutsez idatzia, kalitatekoa, anitza, bizia; zabalagoki, euskararen normalizazio bidean urrats ttipi bat aitzina eraman; eta ere, ekimen berdina egitera sustatu auzo herrietan eta ahalaz Ipar Euskal Herri osoan, Senpereko etsenpluak bertze herriak kutsatuko
|
|
2022
|
|
|
Poltsikoan eramatekoa bakarrik zeukan etxean, duela urte pare bat dohainik lortu zuena Internetera sartzeko routerra erosi zuenean. Eiderren deia zen, Euskal Herrian
|
euskara
hutsez idatzita argitaratzen zen egunkariko bere kontaktua. Eider luzera handiko andrea zen, argala eta modeloen proportzioetan zegoena, gorpuzkera lirainekoa eta bera baino gazteagoa.
|
|
2023
|
|
|
Bestalde, indarrik gabe geldituko litzateke udalerriek euskaraz lan egiteko neurriak hartzeko engaiamendua. Gainera, epai honen arabera, udal barneko dokumentuak
|
euskara
hutsean idaztea ez da haizu izanen, eta sektore publikoko langileek ez dute telefonoz eta bozgorailutik mezuak euskaraz zabaltzeko beharrik izanen. Hala ere, urriaren 17an ezagutzera eman den ebazpena ez da behin betikoa.
|
|
|
Dakigunez, komunitate eleaniztunen eta diglosikoen egoera ahalik eta modurik errealistenean erakusterako orduan, polifoniaren auzia konstante bat izan da literaturan. Euskal sistemara etorriz, batzuek, halakoetan,
|
euskara
hutsean idaztearen aldeko apustua egin izan dute; besteek, ordea, errealitatea dagoen dagoenean erakustearen aldekoa, Saizarbitoriak Ehun metro n egin zuen bezala, edo, tarteka eta euskaran askoz ere zentratuago, Nerea Baldak Azpimarrak en egin duen bezala.
|
|
|
ez, berez, aniztasun linguistiko hori beste barik islatzea, ezpada naturaltasunez egitea eta, gainera, testuinguru hori atze oihal edo atrezzo bat baino gehiago dela erakustea. Izan ere, bietara egin daiteke, alegia, aniztasun linguistiko hori diskurtsoan txertatu, edo
|
euskara
hutsean idatzi, betiere paisaia osatzen duen apaingarri soil bat (bakarrik) ez bada. Eta esango nuke Baldak irakurlea komunitate katalanean bertaratzea eta iruditeria horrekin blaitzea lortzen duela, hizkuntzaren bitartez nagusiki, baina baita literaturaren laguntzaz ere.
|