|
2002
|
|
|
Hego Euskal Herriko errealitate soziologikoari dagokiona, ez eta irakasleria garatzeko sistemarik onena eta proiekturik integratzaileena ere. Dena den, irakasleria euskalduna osatzen dugunok elebidunakgarenez gero,
|
euskara
hutsean funtzionatuko lukeen unibertsitate elebidunaezar genezake, edo. Ipar Euskal Herriko errealitatea integratuz, euskarahutsean funtzionatuko lukeen hirueletako unibertsitate nazionala, adibidegisa:
|
|
|
Euskaraz funtzionatuko lukeen unibertsitatea ez da izan behar gaur egungo unibertsitate estatal eta pribatuen hizkuntz hutsunea betetzen duen unibertsitate indigena;
|
euskara
hutsean funtzionatuko lukeen unibertsitate nazionala baizik. Gaur egungo testuinguruan unibertsitate indigena hori aurrerapauso handia izango litzateke.
|
|
2013
|
|
|
Udalerri euskaldunek erabaki hori hartu baino lehen, 1982an hain zuzen ere, Eusko Jaurlaritzak emandako 10/ 1982 Euskararen Legeko 8.3 artikuluaren arabera udalerri euskaldunetan
|
euskara
hutsez funtzionatzeko aukera jasotzen zen, baina Auzitegi Konstituzionalak artikulu hori indargabetu egin zuen.
|
|
2015
|
|
|
Besteak beste: " Dena euskaraz"," Eurek guztia euskaraz egitea"," Horrela jarraitu %100 lortu arte","
|
Euskara
hutsez funtzionatzea, bai barneko lanean, bai kanpora begirako proiekzioan (agerraldietan, hedabideetan...)"," Zerbitzu, harreman eta tramite guztiak euskaraz egiteko aukera eskaintzea"," besterik gabe, onar nazala euskaraz nik eskatu gabe, berez horrela izan behar duelako, errespetuz eta duin eskainiz herritar moduan zor didan zerbitzua"," Edozein herritarri edozein... Eskatzen diodan horretara iristeko hartu beharreko erabakiak hartuko dituela eta helburuari tinko eutsiko diola espero dut" eta" Egia esan, erakunde publikoen zein instituzioen sarea eta egitura ahalik eta gehien murriztu, soildu eta arintzearen aldekoa naiz.
|
|
|
Euskaraz mintzo den hiztunen komunitateak saihestu behar lituzkeen eredu batzuk aipatuko ditugu segidan; saihestu,
|
euskara
hutsez funtzionatuko lukeen komunikazio esparruaren sorrera oztopatzeaz gain, euskara leku anekdotikora edo ehuneko ez nahiko batzuen muga estuetara kondenatzen dutelako. Desereduok zeintzuk diren aipatuko dugu, beraz; ez inor mintzeko asmoz, euren kasuen azterketa norabide aldaketa beharrezko ez ezik ezinbesteko ere badela ilustratzeko baliagarri izango zaigulakoan baizik.
|
|
|
zuen giroa espainiarrena baino erakargarriago egitea?. Nahiz eta gune erdaldundu batean izan, ordea,
|
euskara
hutsez funtzionatuta ere ghettoa saihestu eta zabal eta erakargarri izaterik badagoela frogatzen digu, besteak beste, Basauriko El Social aldizkariaren kasuak (gaztelaniazko kazeta izatetik euskara hutsezko izaterako jauzia egin zuen). 2002an eta 2003an, bestalde, Alemaniako Office for Newspaper Design erakundeak Goienkariaren erakargarritasuna saritu zuen, astekari hori Europan diseinurik onena daukaten kazeten artean izendatzean.
|
|
2017
|
|
|
Badaude ardatz desberdinak. Euskararen ardatzean bat egiten dugu
|
euskara
hutsean funtzionatzen duten komunikabideekin, badugu elkartzen gaituen elementu bat, azken batean euskaraz funtzionatzeak ondorio zuzen batzuk dituelako edozein proiekturentzat. Elkarlana bultzatzen dugu herri hau gero eta gehiago euskalduntzeko, jendeak ohitura izan dezan euskaraz informatzeko, eta abar.
|
|
2018
|
|
|
Euskararen aldeko herri mugimendutik sortu zen UEMA. 1988an Euskal Herrian Euskaraz elkartearen mozio bat onartu zuten Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako 32 udalek, udalak euskalduntzeko eta
|
euskara
hutsean funtzionatzen hasteko. Horretarako zailtasunak eta arazo komunak zituztela ohartuta, udal haietako batzuk elkarren artean biltzen eta koordinatzen hasi ziren, udalak ere euskaraz lanean hasi ahal izateko.
|
|
2019
|
|
|
gauza inportanteak esateko gaztelania edo frantsesa, eta periodikoa osatzeko pieza batzuk euskaraz. Argieroek asmatu zuten ikusten horrela ez zela hizkuntza normalizatuko, eta beraz, behar zela
|
euskara
hutsez funtzionatuko zuen hedabide bat, eta gainera filosofia berezi batekin: langileek medio horrek hartutako erabaki guztietan azken hitza edukitzea, izatea hedabide bat independentea bai alderdi politikoekiko, bai beste enpresekiko eta beste interes taldeekiko.
|
|
2021
|
|
|
Nafarroako erdiguneko betaurrekoetatik begiratuta, euskararik ez zegoen tokian, euskarazko adar baten lorpena, onartu eta txalotu beharreko aurrerapauso bat da. Euskaraz funtzionatzen zuen ikastetxe bat eredu misto batera pasatzea, ordea, atzerapen bat da, are gehiago,
|
euskara
hutsez funtzionatzeko ikastetxeak edukitzeko biztanleria nahikoa duten udalerrietan, Iruñeko haur eskoletan bezala.
|
|
|
hizkuntza teknologien bidez, udaletako eguneroko funtzionamenduan euskararen erabilera sustatzea. Bide horretan, Orioko Udalak
|
euskara
hutsez funtzionatzeko erabili nahi ditu teknologiak, lagungarri gisa, itzulpen lanak makinen gain utziz. Bi hizkuntza ofizialen erabilerak udaletan trabak eragiten dituela iritzita, horri konponbidea emateko helburuarekin abiatu zuten proiektua duela urte eta erdi. Hala azaldu du Jon Abril Elhuyarreko zuzendariak:
|
|
|
Euskal Pirinioetan Pascualek eta Inglisek naturari atxikitzen zaizkien harreman balioek euskararekiko harreman emozionalarekin zerikusia dutela ikusi dute, eta jasotako datuetan nabarmendu dute euskararen eta naturaren arteko lotura gehien egin dutenak hegoaldeko ibarretako gazteak izan direla. Aroztegia proiektuaren aurka ere gazteak ikusi ditugu, eta Elurre Iriartek ‘Ikastaro trinkoa Aroztekin’ artikuluan kontatu du kanpaldian
|
euskara
hutsean funtzionatu dutela, euskara erdigunean paratu dutela. Pascualen ustez, hizkuntza minorizatuen defentsa eta atxikimendua instrumentu ahaltsuak izan daitezke planetaren jasangarritasunerako.
|
|
2022
|
|
|
Zupiriak esan duenez, hitzarmena sinatu zenetik Eusko Jaurlaritzak 62 hedabide diruz lagundu ditu, eta aldundiek, berriz, beste 48
|
Euskara
hutsez funtzionatzen duten hedabideen ekosistema «bizi, dinamiko eta askotarikoa» laudatu du, eta erantsi du euskaldunek informazioa euskaraz jasotzeko duten eskubidea bermatzen laguntzen duela.
|
|
|
euskaraz ez dakien geroz eta jende gehiago joan da Zaldibiara bizitzera, gehienak migratzaileak. Ordura arte
|
euskara
hutsean funtzionatzen zuen herriari erronka bat sortu dio horrek.
|
|
2023
|
|
|
Agerraldi jendetsua egin zuten atzo UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko hautetsiek Usurbilen (Gipuzkoa). Udalerri askotako ordezkariak elkartu ziren, 125 alkate eta hautetsi, eta agiri bat irakurri zuten Espainiako Auzitegi Konstituzionalak udalei
|
euskara
hutsez funtzionatzeko bidea ezeztatu dien sententzia deitoratzeko. Udal legearen artikulu batek zehazten du zehazki euskarazko funtzionamendu hori; agiriak euskaraz bakarrik egiteko irizpideak zehazten ditu, eta horren kontrakoa izan da epaia.
|
|
|
adierazpena sinatu zuten. Gogoratu zuten bertako udal gehienek
|
euskara
hutsean funtzionatzen dutela, baina hori moztu egin duela epaiak. «Egoera zaurgarrian dagoen hizkuntza bat indartzeko neurriak hartzea zailtzen du.
|
|
|
Tolosaldeko udal gehienek
|
euskara
hutsean funtzionatzen dute, eta aldi berean herritarron hizkuntza eskubideak bermatzen dira. Erabaki honekin, ordea, euskararen normalizazioa helburu duten hizkuntza politikak aurrera eramateko aukera ukatzen zaie udalei; egoera zaurgarrian dagoen hizkuntza indartzeko neurriak hartzea zailtzen da.
|
|
|
Azaldu dute," legearen muinak ez duela ondorio horretara iristeko bide juridikorik ematen, ordea. Garbi esaten baitu udalek
|
euskara
hutsez funtzionatzeko aukera dutela betiere udal ordezkari guztiak euskaldunak badira. Beraz, udal legeak ez du inoren hizkuntza eskubiderik urratzen".
|