|
2002
|
|
|
Haur Hezkuntzaren eta Lehen Hezkuntzaren matrikulazioaren zenbakiek argierakusten dute nafar gizartea pixkanaka pixkanaka baina atzerapausorik gabe euskararen alde jokatzen ari dela. Gaztelania hutsezko eredua behera doan bitartean, euskara irakasgai duen A eredua, eta
|
euskara
hutsezko eredua gora doaz, goikomuga oraindik jo ez dutelarik. ereduaren eremua nahiko txikia da eta oso jendegutxik aukeratzen du aukera hori, ikasle euskaldunen %0, 7k baizik ez.
|
|
2004
|
|
|
Ez bide du horrek harako erdal eskola haren eraginkortasun mailarik frogatzen ikaslearen bigarren hizkuntza burmuinean txertatzerakoan.463 Esanak izanetik erdia baldin badu, gureak egin du: . Gaurko ikasle euskaldunek,
|
euskara
hutsezko ereduan, hamahiru hamalau urtetan zehar, hizkuntza itxurazko baten jabe egin ezin badute, arrazoia sinplea da. Ikastetxe horiek ez dira euskaldunak.
|
|
|
Ama hizkuntzaz erdaldunak ziren umeak ereduan samaldaka murgiltzen hasi zirenean, pedagogia arazoak non nahi sortu bide ziren. Anabasaren erdian
|
euskara
hutsezko ereduaz gainera eredu malguagoak behar zituen orduko eskola elebidunaren egitasmoak. Hori dirudi.
|
|
2013
|
|
|
Zerrendak osatu ditu irakasleen datuekin Guardia Zibilak. Haren arabera, gaur egun Nafarroako 155 ikastetxetan ematen dute
|
euskara
hutsezko eredua. Haietako 28 aztertu dituzte.
|
|
2015
|
|
|
Horiek, ordea, adabakiak dira, azken batean:
|
euskara
hutsezko eredu autozentratuak behar ditu euskal hizkuntza komunitateak, baldin eta bere informazio beharra taxuz aseko badu behintzat. Izan ere, eredu elebidunek ez baitiote irtenbide integralik eskaintzen euskarari.
|
|
|
Enbatak, Frantziako Gobernuaren debekua zela bide, isilik eman baitzuen 1974 ia osoa; haatik, 1975ean berriz plazaratzean, Zabal eta Hitzen
|
euskara
hutsezko eredua errefusatuta, bide elebidun diglosikoa hobetsi zuen berriro. Gexan Lantziriren testigantza da horren lekuko (1976:
|
|
|
horra aurrerantzean ere Enbatak euskal irakurleari eskainiko ziona. Bazuen ordea
|
euskara
hutsezko eredurik, ezen 1976an desagertuko ziren Zabal eta Hitzez gain, hor baitzeukan ondo bizirik zegoen Herria astekariaren adibidea ere. Eta Herriaren eredua ez zen eredu hutsala, kazeta horrek Enbatak halako biko zabalkundea baitzeukan garai hartan; Gexan Lantzirik eskainitako datuak dira horren lekuko (1976:
|
|
|
Hara:
|
euskara
hutsezko eredu horrek autozentratua, hots, Ipar Euskal Herriko bertako gizartearen erreferentzia eta beharrei begirakoa izan behar zuela, hori zioen, beste berba batzuekin, Gexan Lantzirik. Eta euskara hutsezko eredu autozentratu hori urratzen hasteko, zailtasunak zailtasun, aldeko faktore batzuk ere baziren:
|
|
|
euskara hutsezko eredu horrek autozentratua, hots, Ipar Euskal Herriko bertako gizartearen erreferentzia eta beharrei begirakoa izan behar zuela, hori zioen, beste berba batzuekin, Gexan Lantzirik. Eta
|
euskara
hutsezko eredu autozentratu hori urratzen hasteko, zailtasunak zailtasun, aldeko faktore batzuk ere baziren: gau eskolak, ikastolak (1969an sortua zen Seaska), aspaldidaniko kazeta tradizioa (Eskualduna, Herria...), euskara batu sortu berria, euskara hutsezko kazetak...
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntzari dagokionean, %52, 7k B eta ereduetan ikasiko dute, aurreko ikasturtean baino %7, 3 gehiagok; aldiz, %47, 3 gazteleraz arituko dira, A ereduan. Ez dago modurik jakiteko
|
euskara
hutsezko ereduan zenbat ikaslek ikasiko duten, ez dituztelako datuak banatuta eman.
|
|
|
Inguruak eta etxeak berebiziko garrantzia dute euskararen osasunean. Haurrak
|
euskara
hutsezko eredu batera eraman ditzakezu, baina gelatik kanpo erdara besterik entzuten ez badute, haien artean erdara nagusitzen bada… Getxoko lagun batek azaldu zidan zer min hartu zuen semearen ahotik mamá hitza lehen aldiz entzun zuenean. Noiz eta umea ikastolatik etxera joan zenean.
|