|
2001
|
|
|
Gerrateko urte larri haietan ikasi genuen, beharbada, beti edo maizenik erretiran dabilenak ez duela etsaia menderatzen. Luzaro gabe, Guatemalan ageri da gorago behar hori, Zaitegik artean inoiz ikusi ez den bezalako
|
euskara
hutsezko aldizkaria sortu zuenean5: sortu eta horrenbeste urtez iraunarazi.
|
|
2008
|
|
|
1916ko otsailaren 15ean ekin zioten Euzkeltzale Bazkunako gazte EuzkoDeya aldizkaria argitaratzeari, osorik euskaraz. Hura izan zen Azkueren aldizkariez geroztik sorturiko
|
euskara
hutsezko aldizkari ezerlijioso bakarra (egon bazeuden-eta urtekari eta hilabetekari erlijiosoren batzuk). Eta Bilbo erdaldunean argitaratu zen, ez Euskal Herri barnealdean.
|
|
|
37 Hau ez da balorazio kualitatibo bat, objektiboki neur daitekeena baino: abandotarrak ez zuen lortu Azkuek 18881903 epean atera zituen adina euskarazko liburu argitaratzea, Azkuek bezala
|
euskara
hutsezko aldizkaririk sortzea, Azkuek beste pertsonari euskara irakastea, Azkueren hiztegiaren pareko bilketa lanik egitea, Azkuek adina antzezlan idaztea, edota Azkuek beste harreman egitea Euskal Herri osoko kultur eragileekin.
|
|
2009
|
|
|
1949a baino lehenagotik zerabilen buruan Zaitegik
|
euskara
hutsezko aldizkari baten asmoa; hain zuzen ere, bi urte lehenago jada bere ideiaren berri emana zion gutun bidez Andima Ibiñagabeitiari. Esan bezala, 1949ko azkenetan erregistratu zuen, ordea, Euzko Gogoa, 739 zenbakiarekin Guatemalako Posta Etxean.
|
|
|
Erakunde publikoek ere (eskualde mailako erakundeek eta udalek, bereziki), bestalde, euskarazko tokiko prentsaren aldeko apustua egin zuten une historiko hartan. Izan ere,
|
euskara
hutsezko aldizkariak nahiz euskaraz eta gaztelaniaz argitaratzen zirenak ziren 1990eko hamarraldiaren hastapenetan diru-laguntzak jasotzen zituzten bakarrak (Elkoroberezibar, 1992: 15): «Bide askoren artean diru-laguntza hau euskararen normalizaziorako une honetan Euskal Herrian daramagun politikan kokatu genuke, eta hortik akaso gaur egungo aldizkarien ugaltzea».
|
|
|
B1 taldea:
|
Euskara
hutsezko aldizkari inprimatuak. Euskararen esparru geografiko osoan zabaltzen diren informazio orokorreko aldizkariak zein aldizkari espezializatuak.
|
|
|
B2 taldea:
|
Euskara
hutsezko aldizkari inprimatuak. Udalerri eta eskualde jakinetan zabaltzen diren informazio orokorreko aldizkariak.
|
|
|
B1 taldea:
|
Euskara
hutsezko aldizkari inprimatuak. Euskararen esparru geografiko osoan zabaltzen diren informazio orokorreko aldizkariak zein aldizkari espezializatuak.
|
|
|
B2 taldea:
|
Euskara
hutsezko aldizkari inprimatuak. Udalerri eta eskualde jakinetan zabaltzen diren informazio orokorreko aldizkariak.
|
|
|
Liburuen lerroetan murgildurik eman ditu orduak, artxiboetan arakatuz, garai hartako prentsa irakurriz... Californiako Eskual Herria
|
euskara
hutsezko aldizkaria iturri garrantzitsu izan du, besteak beste. Aldizkari horrek erakusten du zein garrantzitsua zen euskal komunitatea garai haietan, zenbat indar zuen.
|
|
2011
|
|
|
Arestian aipatu dugun moduan Egan aldizkaria, Boletin de la RSBAPen literatur eranskin gisa sortu zen 1948 urtean Donostian. Hasieran elebiduna zen, baina Juan San Martinek dioen moduan, «gure historian inoiz gerta ez dena gertatu zen, zazpi [sic] urteren buruan
|
euskara
hutsezko aldizkari bihurtzea» (San Martin, 1984b: 5).
|
|
|
Izan ere, orduan lehen aldiz halako kultur produktu bat ekoizten zenez, Zaitegik bazuen ere zerbait demostratzeko gogoa: posible zela goi asmoko
|
euskara
hutsezko aldizkaria kaleratzea eta, euskara, lanketaren bidez, kultur hizkuntza bihur zitekeela.
|
|
|
Dena den, ontzat emanez gero Iztuetaren datuak, kontrakoa ez baitago esaterik, ondorio honetara heltzea zilegi da: 50eko hamarkadaren lehenengo bost urteetan gutxienez bazeuden 339 euskaldun ikasi,
|
euskara
hutsezko aldizkari akademikoa irakurtzeko gai zirenak. Eta hori gutxi balitz, euskaldun irakurle gaituen kopurua hamarkadaren bigarren zatian hazi egin zen, 874 harpidedunetara helduz.
|
|
|
Euskararen Iker Atalak (1982) eta Idatz & Mintz, literatur atalen sortaCuadernos de Sección (1983) argitaratu zituen, Eusko Ikaskuntzak, berriz, sailetako koadernoak() 80ko hamarkadaren lehen erdialdean. Labayruren
|
euskara
hutsezko aldizkaria Literaturari buruzkoa da (Idatz & Mintz, 1983), eta Eusko Ikaskuntzaren kasuan, Zuzenbideari buruzkoa (Eleria, 1996).
|
|
2015
|
|
|
Poco más horretan badira beste batzuk, ezarian ezarian handitzen ari baita euskarazko prentsaren panorama, emeki bada ere prentsa espezializatuaren bidea urratuta. Egia esan, herri zein hiri agerkariak bazter utzita ere, azken urteotan nabarmen ugaldu dira
|
euskara
hutsezko aldizkariak; fenomenoa hartzen ari den indarraren adierazgarri da, esate baterako, Grupo Correo talde indartsua ere euskarazko prentsaren uretan murgildu izana, larunbatero kaleratzen den Zabalik astekariaren bitartez, edota Aldaketa16 beraren agerpena.
|
|
|
80
|
Euskara
hutsezko aldizkari satirikoa; lehen zenbakian (1962ko otsaila) aurkezpen testu bana atera zuten frantsesez eta gaztelaniaz, baina hori bai, hizkuntza horietan argitaratuko zituzten azken testuak zirela iragarri eta gero. Euskaldun heterodoxoen errebista zen aldizkariaren mantxetan ageri zen leloa, eta, horrez gain, berorren arduradunek kazeta hura, propaganda politiko eta erlijiozkorik gabea?
|
|
|
Hala ere, agertuko balira, orain arteko
|
euskara
hutsezko aldizkariak nahiko deuseztaturik eta ahuldurik geratuko lirateke. Politika eta ideologia mailan, aldizkari hoik onuragarri izan daitezke, gaur egun datorkigun prensa mota horretara horren atxikia den jendea erakartzeko, baina, era berean, bertako euskarazko prensak ez luke, agian, konpetentzia hori aguantatuko.
|
|
|
Hori zen, beraz, garaiko iritzi giroa euskaltzaleen euren artean ere.
|
Euskara
hutsezko aldizkarien eta aldizkari elebidun diglosiko abertzaleen artean ere anaitasungiroa genuen nagusi. Horren erakusle, Berriaken lehen zenbakian (IX) editorial elebidunaren euskarazko atalean irakurri duguna:
|
|
2021
|
|
|
Haren hurrengo pausoa
|
euskara
hutsezko aldizkariaren proiektua izan zen, aurreko atalean aipatu diren Euskalzale() eta Ibaizabal() aldizkariak124.
|