|
2008
|
|
|
Azkenik, biek euskaraz ondo hitz egiten dutenean, baina bietako inork ez duenean euskara lehen hizkuntza esan dezakegu
|
euskarazko
hizkuntza gaitasun egoki batek ez duela besterik gabe hizkuntza transmisioa bermatzen. Alegia, bi gurasoak euskaldun berriak direnean (B), ehunekoak askoz txikiagoak dira, lehen hizkuntza gisa euskara jasotzen duten seme alaben ehuneko osoak (bakarrik nahiz gaztelaniarekin batera) ez baitu %50 gainditzen (%32, 2k euskara eta %18, 9k euskara eta gaztelania).
|
|
|
Orain arte
|
euskararen
hizkuntza gaitasuna zentzu hertsian hartu dugu aintzat, baina hizkuntzaren transmisio prozesuari begira garrantzitsua da hizkuntza gaitasun erlatiboa ere kontuan hartzea. Kontzeptu horrek, euskaraz hitz egiteko gaitasunaz edo gaitasun ezaz gain, gaztelania baino hobeto edo errazago hitz egiteko trebezia ere adierazten du.
|
|
2010
|
|
|
1 Irudia: Jarrerak sailkatzeko diagrama (Amorrortu eta beste 2009, 311 orr.) ikerketa kualitatiboaren lagina euskadiko eta nafarroako hiri eta herri ezberdinetan (bilbo, barakaldo, gasteiz, iruña, donostia, durango eta zarautz) egindako hamabi eztabaida saioetan parte hartu zuten 47 lagunek osatu dute. hamabi talde horietatik zortzi adina, sexu, lanbide,
|
euskararen
hizkuntza gaitasun eta ideologia politikoa kontuan hartuta heterogeneoak ziren, beste lau lanbide esparru zehatz batzuetakoak ziren, zehazki, enpresariak eta kazetariak. bestalde, eta arestian esanda bezala, azterketa kuantitatiboa egiteko bat erabili da. berriro ere, ez da jo aurretiaz beste batzuek diseinatu eta erabilitako batera eta ez dira egin jarreren inguruko ikerketetan jadanik klasikoak... lehendabizi, eztabaidetan agertutako ideiak euskadiko biztanleria osora zein punturaino orokortu daitezkeen antzematea, eta, bigarrenez, ideiok zein gizataldeetan diren ohikoagoak zehaztea. helburua ez da izan eztabaidetan agerturiko jarrera denak neurtzea, baizik eta bai baina motakoen artean maizen ageri direnei arreta ipintzea. gainera, galderak zehazterakoan ikerlarien interpretazio edo kontzeptualizazioak erabili ordez partaideen euren adierazpen moduak edo berbalizazioak hartu dira kontuan. euskadiko autonomia elkargoaren 18 eta 55 urte bitarteko 600 lagunek osatu dute ikerketa kuantitatiboaren lagina eta adina, sexu eta eskualde (erdaldunagoa edo elebidunagoa, Inkesta Soziolinguistikoa 2006 lanaren arabera (eusko Jaurlaritza 2008)) aldagaitan gizarte osoaren adierazgarria da. ikerketa kuantitatiboaren emaitza nagusiak ondoko hauek izan dira:
|
|
|
Ikus, esate baterako, III. mapa soziolinguistikoaren aldiko emaitza konparatiboak (Kultura Saila, 2005: 38 or.) Argi ikusten da 5 eta 24 urte arteko (eta, beste maila batean, 25 urtetik 44ra arteko) biztanleen
|
euskarazko
hizkuntza gaitasunak gora egin duela nabarmen. Hortik aurrerako adin tarteetan, aldiz, beheranzkoa da kurba Bizkai Gipuzkoetan.
|
|
2015
|
|
|
Ba al da nolabaiteko logikarik hain bilakaera kontrajarriak azaltzeko orduan? Udalerri eta eskualdekako datuak ikusita, intuitiboki edo, argi nabari da gehien euskaldundu direnak eskualde eta udalerri erdaldunagoak izan direla eta, aitzitik, zonalde euskaldunagoek gutxiago aurreratu dutela edo atzera egin dutela
|
euskarazko
hizkuntza gaitasunean eta etxeko erabileran.
|
|
|
Lehengo artikuluak, Beldurrik gabe izenekoak, badu jada mamirik.
|
Euskararen
hizkuntz gaitasunen auzitik aurreko zenbakian ere jorratzen zena abiatuta, euskal literaturaren inguruko zenbait kontsiderazio egiten zituen. Euskararen garaiko gabeziak aitortzen zituen batetik:
|
|
2016
|
|
|
Hortik abiatuta, funtsezko galdera honi erantzun beharra dugu: zein aldagaik du indar handiagoa Euskal Herrian ematen den hizkuntzen erabilera azaltzeko orduan,
|
euskarazko
hizkuntza gaitasunak edo euskarazko eta erdarazko6 hizkuntza gaitasun alderatuak. Hots, zer da erabakigarriagoa, euskarazko hizkuntza gaitasunaren ardatzean hiztunek betetzen duten tokia (euskaraz duten gaitasun handiagoa edo txikiagoa) edo, euskarazko ardatzean ez ezik, erdarazkoan ere betetzen duten tokia eta bi ardatzetan betetzen duten tokia alderatzea?
|
|
|
zein aldagaik du indar handiagoa Euskal Herrian ematen den hizkuntzen erabilera azaltzeko orduan, euskarazko hizkuntza gaitasunak edo euskarazko eta erdarazko6 hizkuntza gaitasun alderatuak? Hots, zer da erabakigarriagoa,
|
euskarazko
hizkuntza gaitasunaren ardatzean hiztunek betetzen duten tokia (euskaraz duten gaitasun handiagoa edo txikiagoa) edo, euskarazko ardatzean ez ezik, erdarazkoan ere betetzen duten tokia eta bi ardatzetan betetzen duten tokia alderatzea?
|
|
2017
|
|
|
Murgiltze eredua
|
euskararen
hizkuntza gaitasun egokiarekin lotzen da eta zenbait gurasok euskararen beren ikasketa esperientzia propioan egiaztatu dute hori.
|
|
|
Murgiltze eredua
|
euskararen
hizkuntza gaitasun egokiarekin lotzen da eta zenbait gurasok euskararen beren ikasketa esperientzia propioan egiaztatu dute hori.
|
|
|
...la euskal administrazio publikoen hizkuntza ofizialak eta administrazio publikoak behartuta daudela bi hizkuntzen erabilera bermatzera euren kanpoko zein barruko harremanetan. bigarren atalean jasotzen da hori bermatzeko euskal administrazio publikoko lanpostuek hizkuntza perfil edo eskakizun bat ezarrita izango dutela, eta hizkuntzaeskakizunak xedatuko duela lanpostuan aritzeko beharrezkoak diren
|
euskarazko
hizkuntza gaitasunen multzoa.
|
|
|
" Hizkuntz eskakizunak zehaztuko ditu lanpostua betetzeko eta hor lan egiteko beharrezko diren
|
euskerazko
hizkuntz gaitasun mailak." artikuluaren hirugarren atalean xedatzen da, besteak beste, hizkuntzaeskakizunaren derrigortasun data igarotzean, hizkuntza eskakizuna egiaztatzea derrigorrezkoa izango dela lanpostuan sartzeko eta bertan
|
|
2022
|
|
|
IURREBASO BITERI, Iñaki (2021): "
|
Euskarazko
hizkuntza gaitasuna eta erabilera: zer dago indartsuen?
|
|
2023
|
|
|
hori da», zehaztu du Segurolak. Eta ugaritzen ari dira, herri euskaldunenetako eskoletan ere, euskara etxean jaso ez duten haurrak, eta, ondorioz, eskolan hastean usu
|
euskara
hizkuntza gaitasun urria dutenak.
|