Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 29

2007
‎Badira euskaran hitz batzuk, jatorri zeltakotzat daudenak. Mitxelenak eta Tovarrek eskaintzen dituztenen artean:
2008
‎Antzinakoek bestelako musika eskala zeukaten, eta Europan oraingo pentagramak arautu zirenean, gure txistu tradizionalek berak ere haietara egokitu beharra izan zuten, gutxi gorabehera Iztuetaren garaian, eta ordutik aurrera lehenagoko euskal musika zaharra molde berrietara egokituz joan zen. Era berean, euskarazko hitz batzuek ere denboran zehar homologatu beharra izan dute, behialako aste gunen eta hilabeteen izenetatik hasita, gaurko euskaldunon adierazteko pre miak asetzeko. Horretarako, gainerako hizkuntza guztietan gertatu denez, inguruko mintzairen presio eta eraginak jasan behar izan dituzte, gure gaurko arlo, > erkidego, > errepide, > euritako, > lastaira, > luma, > posta, > orri, > ostatu, > zeinu, > zigi > lu> edo zubi, > ezagunak lekuko.
‎46 Bilboko erdaran ene haurtzaroan euskaratiko hitz batzuk bizi bizirik zeuden orain dik: saguchu, > sogalinda>, sugandila?, > no> dejar> ni> los> ondaquines... >.
2009
‎Gogoan dut umea nintzela Kaliforniako gure arrantxoko egongelan eserita egoten ginela, eta bazela han gure miradoreez eta sarrerako eukaliptoez harantzago larre bat eta Hereford behi mutur zurien sail bat. Amamak orduan kakorratz lanaren korapiloak erakutsi bidenabar, euskarazko hitz batzuk ere erakusten zizkidan. Batzuetan pentsatzen jartzen naiz zer nolako aldea aurkituko zuen neska bat zeneko bere lurralde berdetik gure artemisia gozakaitzeko basamortura, hain desberdina Euskal Herriko bere jaioterriko mendi berde dirdiratsuetatik.
2010
‎Nahiago dut pentsatu Euskaltzaindikoa broma dela. Ausartu zen euskaraz hitz batzuk egitera, hizkuntzarekiko maitasuna adieraztearren. Hizkuntza normaltasunari esker, posible izango dugu euskaldunok berak bezala mintzatzea.
‎UKBERRI.NETeko ohiko kolaboratzailea dugu. Bere esanetan," txikitan familian eta inguru hurbilean euskarazko hitz batzuk entzuten nebazan, eta ama eta aiteterekin euskaraz egiten neban, baina orokorrean inguruko giroa erdalduna neban. 19 urterekin magisteritza ikasketak hasteagaz batera euskal munduan murgiltzen hasi nintzen, eta aurrerago euskal filologia ikasketak egindakoan murgiltze hori erabatekoa izan zan.
‎Iberieraren eta Euskararen arteko hitz batzuen antzekotasuna, harremanen ondorioz sortua omen da.
2011
‎Don Erasmo Urmeneta, jatorriz, Nafarroako iparraldeko herri batekoa zen, eta, batzuetan, euskaraz hitz egiten ez zekien arren, euskarazko hitz batzuk irakasten zizkien ikasleei: erran nahi baita maisuak bazuela, bai, halako jakin min bat, baita jakituria gutieneko bat ere, euskal arrastoa zutèn inguruko izen toponimikoetan murgiltzera eta ikasleei irakastera eraman zuena:
2014
‎Gustura azaldu ziren beste bi ahaldunak, era berean. Javier de Andres, euskarazko hitz batzuekin azalpenak hasita, Arabarentzat akordio «oso oso ona» izan dela ziurtatu zuen. Martin Garitanok, berriz, erdibideko adostasuna lortu izanaren balioa goratu zuen.
2017
‎Baina poliziari azaldu behar izan zion hori gerriko ofiziala zela eta beraz gauza inozentea, zirikatik urrun... eta hondarrean gerriko horrekin sartu zen Kursaalera. Eta nik diskurtso bat eman nuen espainolez eta euskarazko hitz batzuk ere erran nituen, han zazpi probintzietako dantzak emanen genituela aipatu nuen.
‎Gure historia espainolez eta frantsesez ikasi dugulakotz. Orduan euskarazko hitz batzuk falta zaizkit, eta, gainera, zahartzearekin memoria galtzen dut eta bereziki orain gertatu zaidan istripuarekin gauza asko ahazten ditut. Beraz, askotan galdeginen dizut nola erraten den hori...
2019
‎Euskara ikasten, esaterako, 17 urterekin hasi nintzen bigarren aldiz. Gurasoek eraman (baina urtebetera atera) ninduten Uharteko haurtzaindegi euskaldunaren kalifikazio orrialdean euskarazko hitz batzuk banekizkiela jasota dago andereñoaren kaligrafia txukunean, nahiz eta, zehazten du txostenak, ez oso ahoskera garbian, baina hori bai euskaraz bai gaztelaniaz gertatzen omen zitzaidan.
‎Profesionalen iduriko, pertsonak ez du hain apatikoa iduri eta aktibitate proposamenari irekiagoa dabere ama hizkuntza erabiltzen duelarik. Iruditzen zaie, euskarazko hitz batzuekin aski dela, hari beharrezkoa den kuraia emateko eguneroko aktibitate baten egiteko. Profesionalen ustez, konfiantzazko harreman batetik etorriko litzateke, ama hizkuntzarekin sortzen den hurbiltasunari esker.
2020
‎Goyhenetxeren ildo berean ziren haiek ere: euskaraz eginez gero pazientea ez zen hain apatikoa; euskarazko hitz batzuekin nahikoa zen parte hartzea handitzeko; beren buruaz gehiago hitz egiten hasi ziren; haien psikologiaz jakitea errazagoa zen horrela. Langileek ulertu zuten euskaraz hitz eginda egoiliarren antsietateak behera egiten zuela, seguruago sentitzen zirela, eta profesionalen esku hartzea errazago onartuko zutela.
‎San Miguel de Neplantan jaio zen, 1651n, Mexiko espainiar inperioaren kolonia zen garaian. Aita euskalduna zuen, eta, berak ere, euskarazko hitz batzuk sartu zituen Arantzazuko Ama Birjiñari eskainitako bertsoetan: «Guacen galanta contigo/ guacen nere lastana/ que al cielo toda Vizcaya/ has de entrar./ Galdunaiz ay!
‎Doi bat zintzoagoa, bere hitzei leialagoa. Interes handiz galdetzen zizkion Euskal Herriari buruzko zalantzak, nahiz eta erdia baino gehiago ulertzeko lanak izan, euskarazko hitz batzuk ikasiak zituen, eta gehiago ikasteko promesa ere egina zion Marieri. Solas interesgarri eta desordenatuak izaten zituzten Saint Martin kanaleko ertzetan latako garagarnoak hartuz eta Daumesnil lakuaren inguruan paseoan.
‎Nik gero eta astunagoa dut burua, baina gozo nabil: maite dut politikaz hitz egitea, Euskal Herritik at Euskal Herriaz hitz egitea, borroka armatuaz, independentziaz, besteen kuriositatea asetzeko euskaraz hitz batzuk esateko prest beti, gehiegizkoaren mugan. Exotikoa sentitzen naiz, protagonista.
‎Euskararekin dudan lehen oroitzapena da gaztetxoak ginela modan zegoela aldizkarien bitartez korrespondentzia lagunak izatea, eta nik kataluniar batekin egiten nuela gutun trukea hamabi edo hamahiru urterekin. Euskarazko hitz batzuk bidaltzeko eskatu zidan, ez nekien batere. Gorostizarenera joan eta euskara ikasteko gida bat erosi nuen eta, zer okurrituko eta, Gure aita errezoa bidali nion, Padre nuestrok zer esaten zuen banekielako.
‎Gisa hortan pentsatzen ginuen euskarari hain segur behar den tokia egina zitzaiola barneko ornetan. Ez da maleruski holakorik, nahiz idazleak euskarazko hitz batzuk molde pedagogikoan seinalatzen dituen, etxe, ezkaratz, zuzulu, padera eta bertze, euskal hizkuntzarentzat duen errespetu handia erakutsiz. Menturaz, euskara ez dakiteneri eta Euskal Herria ezagutzen ez duteneri zuzendua den liburua da gehiago?
2021
‎Hartan zirelarik, ziotson Sabinek, batek Nikole" guapa" zela esan omen zuen. Horri erantzunez, arimako" guapura" aipatu zion, egun ere boladan segitzen duen estiloan; platerean gaztelania jaki nagusi eta euskarazko hitz batzuk apaingarri:
‎Bazekiten aintzinetik zer etxetan hilen zituzten xerriak eta egun hartan presentatzen ziren" xerri puxkak" galdegiteko. Heien hizkuntza bitxia zen, euskarazko hitz batzuekin nahasten baitzuten...
2022
‎Azken gerratea eta gerraostea ezagutu ez dugunok, geure bizian ahaztuko ez dugun egoera larri honekin batera, euskarazko hitz batzuk ere, errepikatu izanaren puruz, ez ditugu ahaztuko ziurrik.
‎Uhabia hoteleko menuaren kartak euskarazko hitz batzuk ditu. Xingar eta arroltze irakurri duzu.
‎ro, to eta haien konbinazioz osatutako kiro eta roki. Horietako batzuek eremu dialektal murritzagoa hartu dutela ematen du, adibidez, to mendebalde zabaleko euskarako hitz batzuetan baino ez da lekukotzen: ederto, ondo12, txarto, zatarto (SEG, 201112 Zalantzarik gabe, ondo ren eremu dialektala mendebaldetik harago doa.
2023
‎Bigarren urtea du Euskal Herrian, eta sumatzen da egoera ongi kontrolatzen duela. Gaztelaniaz ongi mintzo da orain; euskarazko hitz batzuk ere ikasi ditu.
‎Salatzailea. Hanka sartu izanaren lotsa delako itzuli duen bakarra; euskara gaztelera nahasketa delako habitat honetako soinu naturala, hizkuntzarekiko ezaxolaz mozorrotua; euskarazko hitzen batzuk tarteka, en nuestra gela, el pisukide, esaldi baten hasiera, gupida, limosna; nagusi denaren boterea oihukatuz lerroarte bakoitzean.
‎Hori ere seduzitzeko arma eraginkorra zen, zokoratutako hizkuntzako hiztunen bihotz erdiraino heltzea aski baitzen ia ia eroslea sareetara biltzeko. Beste batzuek kopetan markaturik zeukaten euskaldunak zirela, nahiz eta hori estaltzeko zazpi eginahalak egin janzkera, ibilera eta hizkeraren bidez. Haiei frantses ederrean luzatzen zien solasa, tarteka euskarazko hitz batzuk sartzen zituela, hurbiltasun keinu gisa. Bazekien hamarretik bederatzitan goxatzen zuela eroslearen gogoa:
‎XV. mendean, Donejakuera bidean, erromes ibili zen Arnold Von Harff alemana eta, Euskarazko hitz batzuk biltzeaz gain, ikusi zituen jendeen
‎Deitoratzen zen, umetan ez zuelako denbora gehiago pasatu bere amona euskaldunarekin. Nirekin hitz egiten zuen bitartean, Begoñari euskaraz hitz batzuk xuxurlatzen zizkion.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia