|
2009
|
|
|
— 2.Eskuratu: harremana hasi zenean bikotekide bat edo biak ez ziren
|
euskaraz
hitz egiteko gai. Hala ere, bikote hauetan hasieratik bazegoen guk" aldaketaren hazia" bezala izendatu dugun zerbait.
|
|
2012
|
|
|
Adinkako datuak aztertuta, oro har, argi antzematen dira belaunaldi berrien artean irakaskuntzan euskalduntzearen alde egindako lanaren ondorioak. Egia da belaunaldi berrien erabilera-tasak oso urruti gelditzen direla
|
euskaraz
hitz egiteko gai direnen ehunekotik. Baina ukaezina da, halaber, aldaketa positibo handia gertatu dela gazteen erabileran azken bi hamarkadetan.
|
|
2013
|
|
|
Horretarako hainbat arrazoi ematen ditu. Parte-hartzaile hauek oso ondo bereizten dute (a)"
|
euskaraz
hitz egiteko gai izatea" eta (b)" euskalduna, euskal hiztuna izatea".
|
|
|
Atera dezakegun bigarren ondorioa honakoa da: euskara ikastea,
|
euskaraz
hitz egiteko gai izatea ez da euskaldun izatearen parekoa. Euskaraz hitz egiteak ez du beti eta modu automatikoan legitimotasuna ematen.
|
|
2015
|
|
|
Abiapuntuan erdaldunenak ziren udalerriak euskalduntzen ari dira:
|
euskaraz
hitz egiteko gai direnen kopuruak asko igo dira udalerri horietan, eta euskararen etxeko erabilera ere igo egin da pixka bat. Zehazki, abiapuntu erdaldunena zuten udalerriak aintzat hartzen baditugu (1981 urtean bertako euskaldunak %10era iristen ez ziren horiek), ez da nolanahikoa 30 urteotan gertatu den aldaketa.
|
|
|
gaur egun %22, 7koa da euskaldunen portzentajea. Boskoiztu egin da, beraz,
|
euskaraz
hitz egiteko gai direnen ehunekoa. Etxeko erabileran ere igo egin da nagusiki euskara erabiltzen dutenen kopurua udalerri horietan, 1981ko %1, 1etik 2011ko %2, 7ra, hain zuzen.
|
|
|
Abiapuntuan euskaldunenak ziren udalerriak, ordea, erdaldundu egin dira azken urteotan, aztertutako hiru parametroei erreparatuta betiere. 1981 urtean udalik euskaldunenetan (euskaldunak %90-%100 zirenetan),
|
euskaraz
hitz egiteko gai zirenen kopurua %94, 5etik %83, 9ra jaitsi da 1981-2011 tartean. Udalerri horietan, gaitasunean baino esanguratsuagoa izan da jaitsiera lehen hizkuntzari eta etxeko hizkuntzari dagokionez:
|
|
|
Hori guztia egia da, datuek erakusten duten bezala: 2011 urtean
|
euskaraz
hitz egiteko gai diren EAEko 789.439 hiztunen artean, adibidez, Bilbon, Donostian edo Gasteizen bizi dira lautik bat (%25, 7), eta 1.000 biztanletik beherako herri txikietan, berriz, euskaldun guztien %3, 5 bakarrik bizi dira.
|
|
|
Zentsuko datuak aztertuta, argi ikusten da alde esanguratsua dagoela, batez beste, udalerri euskaldunen eta gainerakoen artean. Horrela,
|
euskaraz
hitz egiteko gai diren herritarrak %72, 3 dira udalerri euskaldunetan, eta %30, 9 gainerakoetan. Lehen hizkuntzari erreparatuz, euskara lehen hizkuntza izan zuten herritarrak %58, 4 dira udalerri euskaldunetan eta %11, 6 gainerakoetan.
|
|
|
|
Euskaraz
hitz egiteko gai diren herritarrak %72, 3 dira udalerri euskaldunetan, eta %30, 9 gainerakoetan. Euskara lehen hizkuntza izan zuten herritarrak %58, 4 dira udalerri euskaldunetan eta %11, 6 gainerakoetan.
|
|
2022
|
|
|
Kontuan hartu behar da eskolak euskaldundutako hiztun horien profil linguistikoa desberdina dela garai batean euskaldunen artean ohikoena zen profiletik. Gaur egun,
|
euskaraz
hitz egiteko gai diren gazte eta haur gehienek gaztelania edo frantsesa dute lehen hizkuntza, eta hizkuntza horietan mintzatzeko erraztasun handiagoa dute.
|