|
2010
|
|
|
elebidun guztiak ez dira neurri berean elebidun. elebitasunaren hazkundea fenomeno urbanoa da, batez ere. garai bateko elebidun gehienak herri txikietan bizi ziren (baita orduan oraindik bazeuden euskal elebakarrak ere), euskal hiztunak nagusi ziren guneetan, eta adin guztietako elebidun gehienek euskara zuten lehen hizkuntza. errotik aldatu da hori urte gutxian. egungo elebidun gehienak hamar mila biztanletik gorako hiriguneetan eta hiriburuetan bizi dira, euskara erabiltzeko aukera gutxiago dituzten herrietan, eta, arestian esan bezala, hogeita hamabost urtez behetiko elebidun gehienek gaztelania dute lehen hizkuntza. horrek guztiorrek zuzenean eta modu erabakigarrian eragiten du euskararen erabileran. beste hitzetan esanda: hazkundea behar du euskarak, masa kritikoa handitu beharrean da, baina hazkunde sozial orok saihetsezina du hazkunde krisia. euskararik gabe bizitzea nagusiki euskaraz bizitzea baino askoz errazagoa den gizarte batean, ezinezkoa da elebidun guztiak —euskaldun zaharrak bezala euskaldun berriak— neurri berean izatea elebidun eta denek
|
euskara
gaztelania bezainbeste edo gehiago menderatzea eta, gainera, naturaltasunez erabiltzea. zirkunstantzia hauetan —ez dago besterik— urtea joan eta urtea etorri, hazi eta hazi, deskantsurik gabe hazten jardun, eta, gainera, primeran eta inolako urradurarik eta ahuleziarik gabe haztea, aukera irreala da, ezinezkoa erabat. aurrerago jorratuko dugun euskararen erabileraren gakoetariko bat da ... Munduan barrena, ordea, prestigio sozialik ez duen hizkuntzari gibela eman ohi zaio familian, belaunez belaun gertatu beharreko transmisioa hautsiz. hori ere gertatu izan da euskararen historian. galerak izan ditu euskarak familian, etengabe gainera, hiru lurraldeetan. euskal autonomia erkidegoan bertan ere halaxe gertatu da duela hamar urte arte. alabaina, gaur egun, bi gurasoak elebidun direnean, erabat bermatua dago euskararen oinarrizko transmisioa eaen, baita nafarroan ere, baina oraindik galerek diraute iparraldean. euskaraz bikotekideetako batek baino ez dakienean, ordea, ez da gauza bera gertatzen:
|
|
2021
|
|
|
(...) Berriro ere, ikusten dugu% 15ek lagunekin dena edo ia dena euskaraz hitz egiten dutela, edo euskara gaztelania baino gehiago erabiltzen dutela; eta% 11k, berriz, bi hizkuntzak berdin erabiltzen dituzte. Guztira,% 26k adierazi dute
|
euskara
gaztelania bezainbeste, edo gaztelania baino gehiago, erabiltzen dutela lagunekiko harremanetan. Lagunen arteko erabileraren kasuan, beherakada handiagoa izan da eta, euskara ezagututa, hizkuntza nagusitzat edo gaztelania bezainbeste erabiltzen dutenen proportzioa 2004an% 49 izatetik 2016an% 38 izatera pasa da (Eusko Jaurlaritza, 2017:
|
|
2023
|
|
|
«Argi dago euskarak lurraldean duen egoera oso ona dela, euskaldun hiztunen kopurua handitzeaz gain, gure hizkuntzaren osasunaren pertzepzioa nabarmen hobetu delako». Erabilerari dagokionez, inkestan parte hartu dutenen %84k esan dute beti gaztelaniaz hitz egiten dutela; %4k
|
euskaraz
gaztelaniaz bezainbeste; %2, 7k beti euskaraz. Gainerakoak daude erdarazko joera gailentzen den kategoriatan.
|
|
|
«Argi dago euskarak lurraldean oso egoera ona duela, euskaldun hiztunen kopurua handitzeaz gain gure hizkuntzaren osasunaren pertzepzioa ere nabarmen hobetu baita». Erabilerari dagokionez, inkestan parte hartu dutenen %84k esan dute beti gaztelaniaz hitz egiten dutela; %4k,
|
euskaraz
gaztelaniaz bezainbeste; %2, 7k, beti euskaraz. Gainerakoak daude erdarazko joera gailentzen den kategoriatan.
|