|
2007
|
|
|
Hipotesiak plazaratzeko Euskal Herriaren bilakaera soziolinguistikoa
|
euskararen
ezagutzari dagokionez hartu behar da kontuan. Hegoaldean, irakaskuntzari esker, haurren eta gazteen artean euskararen ezagutza handitu egin da azken bost urte horietan, bereziki ingurune erdaldunenetan.
|
|
|
Hegoaldean, irakaskuntzari esker, haurren eta gazteen artean euskararen ezagutza handitu egin da azken bost urte horietan, bereziki ingurune erdaldunenetan. Adinekoen eta helduen arteko ezberdintasunak aldiz, murrizten doaz
|
euskararen
ezagutzari dagokionez, alde batetik, gazte euskaldunak sartzen ari direlako helduen adin taldean eta bestetik heldu erdaldun zaharrenak adinekoen multzoaren zati gero eta handiago bat suposatzen dutelako eta adinekoen taldean ziren euskaldunak, batzuk ia elebakarrak, apurka apurka desagertzen doazelako.
|
|
|
Nafarroako kasu bakarra da erabilera datua ezagutzaren anitzez ere gainetik duena9 Areago ere, Tuterak baino ezagutza datu hobeak dituzten bertze udalerri batzuetan (Tafallan, Iruñean, Atarrabian, Zizur Nagusian eta Agoitzen) erabilera datu apalagoak neurtu dira. Gainera, azken bortz urteotan izan diren aldaketa demografikoengatik Tuterako biztanleen% 12,1 Europako Batasunetik kanpoko atzerritarrak dira10 eta jakinda Tutera lege aldetik eremu ez euskaldun delakoan dagoela eta euskara hezkuntza sistema publikotik kanpo dagoela, pentsa dezakegu egungo datu demolinguistikoak 2 taulan jaso diren 2001eko erroldakoak baina apalagoak direla
|
euskararen
ezagutzari dagokiola. Beraz, hemen dugu atentzioa ematen digun datu onegia.
|
|
2009
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko administrazio orokorreko funtzionarioak lanpostuz aldatzeko merezimendu lehiaketetan, euskararen ezagutza mespretxatzea egotzi dio Eusko Jaurlaritzari LAB sindikatuak. Hizkuntza eskakizuna derrigorrezkoa ez den lanpostuetan
|
euskararen
ezagutzari dagokion puntuazioa ematen ez zaiola eta, Jaurlaritza iruzur egiten ari dela azaldu zuten Lander Etxebarriak eta Karlos Martinezek. Oraindik ere azterketa batzuk gazteleraz bakarrik egin daitezkeela gaineratu zuten.
|
|
|
2007ko urrian deitutako meritu lehiaketako prozeduraz jardun du LABek; lanpostuz aldatu edo mailaz igo nahi zuten administrazio orokorreko funtzionarioei zuzenduta dago. Sindikatuaren Jaurlaritzako ordezkarien arabera,
|
euskararen
ezagutzari dagozkion merezimenduak ez dira behar bezala baloratzen. Hala, euskararen normalizazioari buruzko legedia urratzea egotzi diote Eusko Jaurlaritzari.
|
|
|
Antsoainen
|
euskararen
ezagutzari dagokionez, aurrerapauso handiak eman baditugu ere, euskaraz ez dakiten pertsona asko dago, eta argi dago zerbitzu horren beharra oraindik ere badagoela.
|
|
2011
|
|
|
euskaldunek euskara ahal dutena, edo gehiago, erabiltzen dute, euskararen erabilera soziala txikia bada, eta txikia da, erdaldunak euskararen erabilerarako ezinduta daudelako da. hori uste dugu, esaten dugu eta hori berori da, hain zuzen ere, enpirikoki jasotako datuetatik eratortzen dena. Azken inkestako datuetatik ere. ea, oraingo honetan, ondo azaltzen dugun.
|
euskararen
ezagutzari dagokionez, bi datu iturri aurkitu dugu inkesta honetan. Lehena da elkarrizketak egiteko hautu duten hizkuntza, euskaraz ala gazteleraz, eta, hurrena, elkarrizketatuek eurek euskararen jakitemailei buruz, ulermena, mintzamena, irakurmena eta idazmenean, erantzun dutena. elkarrizketarako hautatutako hizkuntzen banaketa hauxe izan da:
|
|
|
zuzenean galdetzen zaienean (2 taula), berriz, mintzatzen ondo edo nahiko ondo dakitenak %37 eta zertxobait dakitenak %24 edozelan ere, inkestaren aurkezpen txukunak, datu soilak eta interpretaziorik gabe, aukera ematen digu zenbait irakurketa eta gogoeta egiteko. Lehengoa da
|
euskararen
ezagutzari dagokionez ez dela aurrerapen handirik izan 2006 urtez geroztik. elkarrizketatuen %45ak euskaraz ongi edo nahiko ongi ulertzen duela adierazten badu ere, bakarrik %37ak esaten du euskaraz ongi edo nahiko ongi hitz egiten duela. Azken horiek (%37) izango lirateke, adiera hertsian, hiztun elebidunak. demagun, A hizkuntza nagusia eta B hizkuntza gutxitua, hizkuntzen arteko ukipen egoeran bizi zaretenoi galdetzen dizuegula:
|
|
|
Irakasleriaren
|
euskararen
ezagutzari dagokion taulak (ikus 7 taula) ez du benetan irudi oso zehatza eskaintzen. Zeren, esate baterako, Bilboko Irakasle Eskolan ez zegoen euskaraz ondo zekien irakaslerik.
|
|
2014
|
|
|
Beraz,
|
euskararen
ezagutzari dagokionean %77, 5ak euskara ezagutzen duela esan genezake.
|
|
|
Aizpuruak azaldu duenez, hiru euskal herritarretik bat (1.019.823 pertsona) Euskal Herriko zazpi hiriburuetako batean bizi da. Hala ere,
|
euskararen
ezagutzari dagokionez, gure hiriburuak erdaldunak dira oro har.
|
|
2015
|
|
|
Migrazio horien jatorria elementu erabakitzaileetako bat izango da
|
euskararen
ezagutzari dagokionez.
|
|
|
Gaur egun ezaugarri horietako udalerririk ez dago, udalerrihoriek guztiak% 20% 30.. tankerako mailetara iritsi dira beraien euskalduntasunean. Orduan, nola hala duela 30 urte EAEn zeuden gune oso erdaldun horietan non euskara guztiz marjinala etaaskotan arrotza zen egoera dezente aldatu dela pentsa daiteke, eta euskararen egoera bestelakoadela,
|
euskararen
ezagutzari dagokionean gehienbat.
|
|
|
Laranjaz dauden lau ilara daudela ikusten ditugu, larriakizango liratekeenak, euskararen ezagutzan eragin bat izango luke. Langileak segun eta zer jakintzamaila daukaten, horren arabera eragin bat izan dezake, aldaketa bat ekar dezake
|
euskararen
ezagutzari dagokionez. Erabileran zer esanik ez, larriena hori litzateke.
|
|
2017
|
|
|
Kezka horri lotuta, Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko Goizane Arana eta Eneritz Albizu teknikariek lan handia egin dute azken hilabeteotan, ondorio batzuk atera nahian. Zehazki,
|
euskararen
ezagutzari dagokionez antzekoak diren bi herri hartu dituzte: Bermeo eta Ondarroa.
|
|
2020
|
|
|
Ongi edo nahiko ongi ulertzen dutenak, berriz, 15 urtetik gorako 93.740 biztanle dira: Nafarroa osoko 15 urtetik gorako biztanleriaren %17 Adinka ere banatzen ditu ikerketak datuak, eta bilakaera esperantza emateko modukoa da,
|
euskararen
ezagutzari dagokionez: 15 eta 29 urte bitartean dago euskaldun kopururik handiena (24.071 dira), eta adin tarte horretako biztanleria osoaren laurdenak hitz egiten du ongi edo nahiko ongi euskaraz.
|
|
2021
|
|
|
Kristau Eskolako ikastetxeak guztiz konprometituta daude euskal curriculumak
|
euskara
ezagutzari dagokionez ezartzen dituen helburuekin, eta, horrez gainera, bereizten gaituzten izateko modua eta mintzaira indartu nahi ditu ikasleengan. Gure berezitasunaz jakitun, modu inklusibo batean erantzuten diogu aniztasunari, eta komunitate eleaniztunak eraiki nahi ditugu, non euskara irakats hizkuntza izango den.
|
|
|
|
Euskararen
ezagutzari dagokionez, Eus Ele tipologiako ikasle guztiek euskaraz gai ikusten dute beren burua. Ikasle batek euskaraz zein gaztelaniaz berdin moldatzen dela dio eta hiru ikaslek, ordea, gaztelaniaz mintzatzeko zailtasuna dutela onartu dute.
|
|
2022
|
|
|
Euskararen erabileraren datuek erakusten dutenetik desberdin, euskararen garapenak aurrerapen handiak izan dituela atxiki behar da, ezagutzari erreparatzen badiogu. Jakina da hizkuntza bat jakiteak ez dakarrela nahitaez haren erabilera, baina horrek ez du esan nahi
|
euskararen
ezagutzari dagokionez urteotan bilakaera oso positiboa izan ez denik. Euskararen ezagutza espero zena baino gehiago hazi da, eta erabileraren alorrean irabazi kualitatiboa handia izan da, espazio sozialetan, gai espezializatuetan, eta estandarizazio kulturalean asko irabazi baita.
|
|
|
A1 eta A2 ikasleena, B1 ikasleena eta B2 eta C1 ikasleena. Mintzakideen kasuan
|
euskara
ezagutzaren arabera dagokien kategorian parte ahal izanen dute.
|
|
2023
|
|
|
Euskal kulturari eta musikari egindako ekarpena ere erabakigarria izanen da, nahiz eta asko saiatu izan diren hori lausotzen, eta gurean, ohikoa denez, ahanztura baldarrean desegin izan dugun. Barandiaran eta Caro Baroja izango ditu iparrorratz nagusi euskal pentsamenduaren, espiritualtasunaren eta etnografiaren alorrean; eta Koldo Mitxelena, Joxean Artze eta Anbrosio Zatarain
|
euskararen
ezagutzari dagokionez, bera ez baitzen euskal hiztuna.
|