|
2005
|
|
|
Hogeita sei urte iragan dira, Autonomia Estatutuak (EAE, 1979)
|
euskara
Euskal Autonomia Erkidegoko hizkuntza ofizial izendatu zuenetik eta gure erakunde propioak berreskuratu genituenetik. Orduan, Euskal Autonomia Erkidegoan harturiko oinarrizko neurrietariko bat 10/ 1982 Euskararen Legea Normalizatzeko Oinarrizko Legea izan zen; hiritarrei hizkuntza eskubideak aitortu ostean herri aginteen betebeharrak finkatu zituena, euskararen erabileraren normalizazioa lor zedin.
|
|
2009
|
|
|
Bihoa honakoa adibide gisa. Hizkuntzaren erabileran administrazio publikoaren mendeko erakundeek tokian tokiko egoera soziolinguistikoa kontuan hartu behar badute, zer dela eta Espainiako irrati telebistek ez dute tutik ere egiten
|
euskaraz
Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroa Garaian emititzen dutenean. Aurreko hirukoari ez zekiokeen ezer eskatu, hedabide horiek ez baitira haien mendeko, baina oraingo bikoari bai, eurenak baitira.
|
|
|
" euskaraz ezin irakats daiteke fisikarik". Gaur, ordea, gehien erabiltzen den hizkuntza da
|
euskara
Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitate aurreko hezkuntza sistema guztian, unibertsitatean ere lehen aldiz matrikulatu diren ikasleen %40tik gora dira euskarazko irakaskuntza aukeratu dutenak, euskaraz egindako doktore tesiak urtero irakurtzen dira, eta hedabide espezializatuetan, literaturgintzan edo zientziaren dibulgazioan ere ohiko hizkuntza da. Bide horretan ezin da atzera pausorik eman, are gehiago aurreratu behar da, zalantza izpirik gabe.
|
|
|
Unibertsitatean gradu ikasketak gaztelaniaz nahiz euskaraz egiteko aukera ahalbideratu behar da pixkanaka, besteak beste bezeroen eskaera arrazoizkoari erantzutea bidezkoa delako, eta bistan da guztiz arrazoizkoa dela bi hizkuntza ofizialetan ikasi nahi izatea (hori da gero eta ikasle gehiagoren gogoa). EHU UPVko arduradun nagusien adierazpenen argitan lehenago esan dugunez, ikasturtean, aipatutako ikasketa horietako nahitaezko kreditu guztiak eskainiko ditu
|
euskaraz
Euskal Autonomia Erkidegoko unibertsitate publikoak. Baina horrekin batera onartu behar da unibertsitatean, hainbat ikaskuntza saiotan, bereziki gradu ondoko irakaskuntzan eta ikerketan?
|
|
|
Honekin ez dugu esan nahi nahitaez autonomia onuragarriagoa zaienik hizkuntza gutxituei independentzia baino. Honekin esan nahi duguna da independentzia ez dela hizkuntza indarberritzeko prozesuan gehiago eta azkarrago aurreratzeko berme nahikoa; eta honekin esan nahi duguna da,
|
euskarak
Euskal Autonomia Erkidegoan aurreratu duena, neurri batean, autogobernuaren makuluari esker aurreratu duenez gero, autogobernu gehiago edukita ere horri esker ez genuela aurreratu duguna baino gehiago aurreratuko, ez behintzat nahitaez, eta ez dagoela arrazoirik uste izateko ez dela horrela izango etorkizunean ere.
|
|
|
Horrela, bada, galderok datozkigu burura: Nafarroan eta Iparraldean Euskal Autonomia Erkidegokoaren neurriko hobekuntza gertatu izan balitz eta, areago oraindik, bi lurralde horietan
|
euskara
Euskal Autonomia Erkidegoko mailaren pare jartzera iritsiko balitz, hizkuntza zaurgarritzat agertuko ote litzateke euskara Unescoren atlasean, ala arrisku egoeratik salbu kontsideratuko luke nazioarteko erakunde horrek. Euskal Autonomia Erkidegoko egoera bakarrik kontuan hartuta, zein mailatan sailkatuta geratuko ote litzateke euskara?
|
|
|
Nahikoa da honako adierazle hauei erreparatzea. Esate baterako, munduan ezagutzen diren lege babes gorenetakoa du
|
euskarak
Euskal Autonomia Erkidegoan, biztanlerik gehien duen euskararen lurraldean?, apalagoa Nafarroan, eta herri aginteen konpromisoa eta bultzada oso sendoa izan du Euskadin azken hogeita bost urteotan. Halaber, azken bizpahiru mendeetako atzerakadari langa jarri eta gorantz doa, etengabe gainera, euskal hiztunen kopurua.
|
|
2010
|
|
|
...razo, hilzorian dauden hizkuntzen egoerarekin ez du zerikusirik euskarak, oraindik ere indarberritzen jarraitu behar handia duen arren. kontuak bestelakoak izan dira, ordea, azken ia hogeita hamar urteotan. zorionez, gaur egun, euskararen bizi indarraren adierazleak ez datoz bat hilzorian dauden hizkuntzenekin, ezta gutxiagorik ere. esate baterako, munduan ezagutzen diren lege babes gorenetakoa du
|
euskarak
euskal autonomia erkidegoan —biztanleria gehien duen euskararen lurraldean—, nahiz eta arrunt apalagoa duen nafarroan, eta hutsala gaurdaino iparraldean. halaber, euskararen ezagutzaren adierazleak arrunt hazi dira urteotan, eta erabilerarenak ere hazi dira, guztiok dakigunez. orobat, estimu handitan dute herritarrek euskara. nola ulertu, bestela, milaka guraso erdaldun elebakarrek eusk... arazoak arazo, hilzorian dauden hizkuntzen egoerarekin ez du zerikusirik euskarak, oraindik ere indarberritzen jarraitu behar handia duen arren.
|
|
|
Entzuna da Europako hizkuntza gutxituen artean
|
euskarak
Euskal Autonomia Erkidegoan egindakoa izan dela aurrerapausorik nabarmenena. Ez da M. Zalbide halako esaldi biribilak besterik gabe botatzen dituen horietakoa, berea gauden egoerara nola eta zergatik iritsi garen sakonki aztertzea eta argi azaltzea baita, irakurlearen esku utziz ondorioen balorazioa.
|