|
2009
|
|
|
Eta euskaldun berriek? hots,
|
euskara
etxean ez, baizik eta eskolan edo euskaltegian ikasten dutenen ezpainetan ohiko lekua ote du euskarak. Soilik euskara jakitun ala, gainera, euskal hiztun ere bai, zer dira elebidunak?
|
|
|
1986an elebidun guztien %14, 4 besterik ez zen euskaldun berria, baina hogei urte geroago, 2006an, elebidunen %44, 1 euskaldun berria da. Gazte elebidunen artean, berriz, 35 urtez azpikoetan zehatz esanda, dagoeneko erdia baino gehiago dira
|
euskara
etxean ez baizik eta eskolan ikasi duten euskaldun berriak. Gazteen artean, gainera, zenbat eta gazteago, orduan eta gehiago areagotzen da fenomeno hori.
|
|
|
Euskarak ez du bere historian gaur egun adina hiztun eduki, eta inoiz baino esparru gehiagotan erabiltzen da. Gutxi gorabehera zortziehun mila hiztun ditu, eta horietarik hirurehun mila dira
|
euskara
etxean ez baizik eta eskolan edo heldu aroan ikasi dutenak. EUSTAT Euskal Estatistika Erakundeak argitaraturiko datuen arabera, Euskal Autonomia Erkidegoan gaur egun herritarren %37, 5ak daki ongi euskaraz; eta duela hogeita bost urte, %22k besterik ez.
|
|
2010
|
|
|
besteak beste, herritarren gogoa euskara hauspotzea izan delako, herri aginteek autogobernua euskararen zerbitzura jarri dutelako, euskarak puntako babes ofiziala izan duelako, hizkuntza politika eraginkor bat garatu delako, gizarteko hainbat arlotan sorturiko elkarteek euskara bultzatu dutelako, eta, oso bereziki, oinarrizko kontsentsu politiko batetik abiatu ginelako, nahiz eta —paradoxikoa dirudien arren— ez dugun kontsentsu hori behar beste zaindu edo hedatu elebitasunak aurrera egin ahala. ...iren lurraldean —iparraldean—, euskarak atzeranzko bidean jarraitu du, nahiz eta gazte elebidunen kopurua lehen aldiz oraintxe hasi den apurka bada ere gora egiten. euskarak ez du bere historian gaur egun adina hiztun eduki, eta inoiz bereak ez zituen esparru sozialak eta funtzionalak ditu bereganatuak gaur. gutxi gorabehera zortziehun mila hiztun ditu, eta horietarik hirurehun mila dira
|
euskara
etxean ez baizik eta eskolan edo heldu aroan ikasi dutenak. euStatek argitaraturiko datuen arabera, eaen gaur egun bi urte edo gehiagoko herritarren %37, 5ak daki ongi euskaraz; eta duela hogeita bost urte, %22k besterik ez. orduan herritarren bi heren ziren euskaraz ezer ere ez zekiten elebakarrak; baina, gaur egun, erdia baino gutxiago dira, %45.
|
|
2016
|
|
|
Nahikoa da Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako institutu batera hurbiltzea, zeinahi institututara ia. Agian,
|
euskara
etxetik ez zekiten ikasle horiek, aurretik euskal identitate handirik ez zutenek, ikasi dute euskara eskolan, eta berehala konturatu dira eta esan dute:
|
|
2018
|
|
|
Badakigu, jakin,
|
euskara
etxean ez ikasi izanak –hiztun ibilbidea definitzen duen elementuetako bat besterik ez izanik eregarrantzia izan dezakeela hiztunen hizkuntza portaeran. Eta zentzu horretan, hiztun berrien hizkuntza identitatea eta erabilera ikerlerro interesgarri bezain emankorra ari da bilakatzen azken urteotan, nola Europan (O’Rourke eta Ramallo, 2011, 2013, 2015; O’Rourke, Pujolar eta Ramallo, 2015; Pujolar eta Puidgevall, 2015; Boix Fuster eta Parad� s, 2015; Costa, 2015; Hornsby, 2015; Smith Christmas, Murchadha, Hornsby eta Moriarty, 2017), hala gurean (Amorrortu, Ortega eta Goirigolzarri, 2017; Ortega, Amorrortu, Goirigolzarri, Urla eta Uranga, 2013, 2014; Ortega, Urla, Amorrortu, Goirigolzarri eta Uranga, 2015; Ortega, Amorrortu, Goirigolzarri eta Urla, 2016; Goirigolzarri, Manterola eta Salces 2015; Urla, Amorrortu, Ortega, Goirigolzarri eta Uranga, 2016; Urla, Amorrortu, Ortega eta Goirigolzarri, 2018; Ortega, Amorrortu eta Urla, 2017).
|
|
|
Hamaika hizkera ahul genuen, poliki poliki, gibelka zihoazenak. Hamaika horiek indartu beharra zegoen euskara bera indartuz,
|
euskara
etxean ez ezik, bizitzako beste arlo guztietarako ere egokituz, eta hala etorri zen edo erditu zen euskararen batasuna.
|