|
2007
|
|
|
Asko hitz egin da aisialdiaz eta aisialdiko jarduerek euskararen erabileraren sustapenerako izan dezaketen eraginaz, baina asko aipatzen den arren, aitorpen gutxi duen esparrua da. Orain arte,
|
euskara
estandarraren erabilera formala izan da irakaskuntza sistemaren bidez normaltasunez hedatu den bakarra, instituzioetatik jarraitasun eta irmotasunez
|
|
2008
|
|
|
|
Euskara
estandarraren oinarria definitu zuen Euskaltzaindiak 1966an.
|
|
|
sugatx? Bestetik,
|
euskara
estandarraren definizioa berri xamarra denez, lexikoaren estandarizazioa oraindik bukatzear dagoenez, eta batzuetan estandarizazioan aldaketan sortzen direnez (esate baterako, hasieran eritzi, eta iharduera hitzak erabili behar ziren; gaur egun iritzi eta jarduera) beste hainbat duda sortzen dira.
|
|
|
• Euskalkiak eta bestelako aldaerak: etiketatzaile automatikoak
|
euskara
estandarrerako daude optimizatuta; euskalkian idatzitako testuak corpuseratuko dira. Nola prozesatuko dira, eskuz?
|
|
|
" XX. mendeko euskararen corpus estatitistikotik XXI: mendeko erreferentzia corpusera." In Espezialitateko hizkerak eta terminologia II.
|
Euskara
estandarra eta espezialitate hizkerak. EHU:
|
|
|
Elkarrizketa gidatuetarako baliatzen dira, batez ere; adibidez, telefono bidezko elkarrizketa automatikoak egiteko, edo ordenagailu batekin agindu bidez komunikatzeko. Halako aplikazioak egiteko teknologia badago euskararako, eta, baliabideei dagokienez, Basque FDB eta MDB datu baseak (telefono bidezko aplikazioetarako) eta ASR datu basea (mikrofono bidezko aplikazioetarako) erabil daitezke, betiere
|
euskara
estandarrean jarduteko. Dena dela, teknologia eta baliabideak prest
|
|
|
Makinek euskaraz hitz egingo badute, azentuazioari eta transkripzio fonetikoari dagozkien arau eta gomendioak eman behar dira
|
euskara
estandarrean. izan arren, oso urria da merkatuaren eskaria, eta horrek erabat baldintzatzen du halako sistemen aplikazioa.
|
|
|
Sistema horiek guztiak, batik bat,
|
euskara
estandarrerako ikertzen dira, baina euskalkiak ezagutzeko sistemak garatzeko lehen urratsak ere eman dira; AhoLab taldeak, esaterako, mendebaldeko euskarazko hitz isolatuak ezagutzeko sistema bat osatu du, Bizkaifon datu basea oinarri hartuta (Odriozola, 2007).
|
|
|
Dena dela, bada teknologiarekin bainoago hizkuntzarekin lotutako kontu bat, konpondu beharrekoa: makinek euskaraz hitz egingo badute, azentuazioari eta transkripzio fonetikoari dagozkien arau eta gomendioak eman behar dira
|
euskara
estandarrean, zeren, nahi eta nahi ez, prosodia batean txertatu behar baitira makinak ebaki beharreko hitzak. Horrenbestez, ezinbestekoa da euskararen ahoskerari eta doinuari buruzko gomendio argiak izatea, gailu teknologikoen hizketa kalitatea nabarmen hobetuko bailitzateke hala.
|
|
2012
|
|
|
Gazte hauen hizkuntza ohituren atzean, hizkuntza gaitasuna eta autoritateengandik (guraso zein irakasle) bereizi nahia ere badaude. euskara erregistro formaletan soilik erabiltzeko ohitura daukate, guraso edo irakasleekin. horretaz gain, gazte askok ez dauka errekurtsorik, gaitasunik, euskarazko gazte hizkera batean aritzeko edo sortzeko. Barakaldoren eremu geografikoa kontuan hartuta, ez dago horren gertuko erreferentziarik, ez baitago euskalkiaren eraginik eta
|
euskara
estandarrak ez du lortu, oraindik, eremu guztietara zabaltzea. Gazteek edozein hizD ereduan ikasi zuten lehen belaunaldi horietako askok, egun izan dituztela, eta Barakaldoko kasuan, guraso gazte askok euren euskaraz egiten dietela.
|
|
|
Hiztun jantziak, osoak. Alegia, tokiko
|
euskara
estandarra menderatzen dutenak eta edozein diziplinatan ari direla ere, euskaraz trebe aritzeko gauza direnak, euskal literatura eta kultura ezagutzeaz gain, gozatzen dakitenak. Euskara jasoa, landua izango duten ikasleak lortzea.
|
|
2018
|
|
|
Bestalde, ez dugu ahaztu behar testu libreko erregistroetan euskara erabiltzeko eta interpretatzeko zailtasunek iraungo dutela, nahiz eta
|
euskarazko
estandarrak eduki. Nolanahi ere, testu kontrolatuetan euskara erabiltzeak lagun dezake testu librea eskatzen duten testuinguruetan ere euskararen erabilera sustatzen.
|
|
|
Horrelakoak adituen arteko komunikazio egoera espezializatuak dira, ahozkoak edo idatziak, aurrez aurrekoak edo telefono bidezkoak, sinkronoak edo asinkronoak izan daitezkeenak. Komunikazio egoera horietan ohikoena da
|
euskara
estandarra erabiltzea, eta nahitaezkoak dira terminologia eta fraseologia espezializatuak. Komunikazio egoera espezializatu horietan bereizi behar dira euskaldunen arteko komunikazioa eta euskaldunen eta euskaldunak ez diren profesionalen arteko komunikazioa, alegia, euskarazko komunikazioa eta hizkuntza arteko komunikazioa.
|
|
2019
|
|
|
Lehen inkestan galdetuta, nerabeek adierazi zuten ez zutela erabiltzen
|
euskara
estandarrik sare sozialetan. 224 elkarrizketak aztertu eta gero, berretsi daiteke baieztapen hori:
|
|
|
Lexikoari dagokionez, dezente dira
|
euskara
estandarretik hartutako aldaerak. testuingurua —whatsappeko eta Instagrameko elkarrizketak— erabilera informalean kokatzen dela, eta ulertzekoa dela hizkuntza estandarraren erabilera txikia izatea; edonola ere, berbalaguna aldatzeak ere ez du eragin erregistro aldaketarik elkarrizketetan. Alegia, nerabeek antzeko erregistroa erabiltzen dute lagunarteko elkarrizketetan zein familiakoetan. euskara batua ez erabiltzeak ez du esan nahi estandarraren eraginik ageri ez denik elkarrizketetan.
|
|
|
Alegia, nerabeek antzeko erregistroa erabiltzen dute lagunarteko elkarrizketetan zein familiakoetan. euskara batua ez erabiltzeak ez du esan nahi estandarraren eraginik ageri ez denik elkarrizketetan. Lexikoari dagokionez, dezente dira
|
euskara
estandarretik hartutako aldaerak, nagusiki hezkuntzaren bidez jasotakoak (azarun, irailin, itxarote zerrenda...). halaber, bestelako funtzio bat ere aitortzen diote Ondarroako nerabeek euskara batuari: umorerako eta ironiarako tresna bezala erabiltzen dute, herriko hizkeran ari direla esaldi solteak estandarrean txertatuta.
|
|
|
Bestetik, elkarrizketa batean ikasle batek berariaz erabili du
|
euskara
estandarra komunikazioa errazteko, berbalaguna zelako.
|
|
|
(2) Aldaeren mailan:
|
euskara
estandarra
|
|
2022
|
|
|
Kalitatearen aferari lotuta, Euskaltzaindiak eta Ezkerraberri Fundazioak 2018ko ekainean antolatutako Euskara batua eta tokian tokiko erabilera: korapiloak eta erronkak jardunaldian2,"
|
Euskara
estandarra eta erregistro informalak" hitzaldia eskaini zuten Xabier Euzkitzek eta Joxerra Garziak. Komunikazioaren munduko bi profesional, nor bere erara, eta biak hitanozale amorratuak.
|