|
2011
|
|
|
Teoriatik tiraka intimoetan euskaraz (are gutxiago euskaraz bakarrik) egiten eta gero gutako batzuek (apur batzuek, hainbatek edo ia denok) unibertsitatean, udaletxeko bulegoetan, aurrezki kutxako jestioetan, eleberriak irakurtzerakoan edota jendaurreko hitzaldi formala ematerakoan beti erdaraz egiten. gure egoera ez da hori. egoera nahasia da gurea, oso, noiz euskaraz eta noiz erdaraz egiten dugun esateko orduan. ezer garbi baldin badago, horixe dago garbi: euskaldungoa oro har harturik erreferente, gure hiztun elkarteak ez dauka
|
euskara
erdaren arteko konpartimentazio argirik: ez dago konpartimentazio territorial hertsirik (azpeitiarrek euskaraz egiten al dute den den dena, hitzez eta idatziz, etxean eta lantokian, eta bilbotar guztiek den den dena erdaraz). ez dago, bereziki, konpartimentazio soziofuntzional zorrotzik:
|
|
|
Baina diglosia modu bat, azken finean:
|
euskara
erdaren konpartimentazioa, luze zabaleko funtzio banaketa egonkorra garantizatuko duena, bilatu eta hezurmamitu behar omen dugu euskaldunok eta erdaldunok. (M. zalbidek –2004–). kohesionatu gabeko hiztun elkarte elebidun txikiko hizkuntza ukipen egoera egongaitza da, ederto.
|
|
|
Iraupen iturri izan al liteke diglosia berri hori? posible al da gizarte moderno mendebaldar globalizatu honetan
|
euskara
erdaren konpartimentazio soziofuntzional berririk eratu, behar adinako gizarte adostasunez zabaldu eta belaunez
|
|
2016
|
|
|
Zer pisu eragin du belaunez belauneko jarraipen edo iraupen indar horretan hiztun elkartearen (edo bere baitako hiztun talde jakin baten) beregaintasun maila politiko operatiboak (hortik eratorritako ordainsari zigorren sistemaz eta marko jurilinguistikoaz) eta moldaera ekonoteknikoak (industrializazio mailak, kale/ baserri tarteak)? Zer eragin du iraupen indar horretan
|
euskara
erdaren arteko konpartimentazio soziofuntzionalak (hots, diglosia bai/ ez dikotomiak). Zer pisu du hiztunen formazio mailak eta ama hizkuntzaren ezagutza formal eskolarrak?
|
|
|
|
Euskara
erdaren konpartimentazio eskema zabal eta egonkor berria sortu, adostu eta aplikatu beharra dago horretarako: hori gabe," arrain handiak txikia jango du".
|
|
2019
|
|
|
" halakotan erdaraz egiten irakurtzen idazten da, baina gainerako guztian euskaraz egiten dugu" zioen arau unibertsala, konpartimentazio soziofuntzional argia zekarrena, apurtuz doa begien bistan. hiztun taldeari begira (ez norbanako jakinen artean) hiru irteera ditugu teorian posible, etorkizun ez hain urrunean: a (euskara hutsezko bizimodua, hitzez eta idatziz), B(
|
euskara
erdaren konpartimentazio soziofuntzional berria) eta C (erdara hutsezko bizimodua). euskara hutsezko a bizibiderik ez dago arnasguneetan. are nekezago izango da halakorik gero, gizarte urak beren bidetik badoaz: a) erdararen nagusitasun moldaera hain zabala eta hain sakona izanik gure artean, eta inork" bere arnasgunean ixkutaturik" bizi nahi ez duenez, erdararik gabe ezin da bizi:
|
|
|
Mikel Zalbide – Arnasguneak. Etorkizuneko erronkak konprometituenen sailean, aukera gisa planteatu ere egiteko. erronka handia da beraz, motibo biengatik,
|
euskara
erdaren konpartimentazio soziofuntzional hori. ez dago, ordea, beste biderik.
|
|
|
Baina funtsezko galdera geratzen zaigu oraindik erantzuteke: zer izan daiteke XXI. mendearen lehen erdi honetan,"
|
euskara
erdara konpartimentazioa", hizkuntzen arteko konpartimentazioaz edo diglosiaz hitz egiten dugunean deskribatzen dugun errealitatea oso polarizatua da:
|
|
|
XIX. mende hasierako arnasguneak irudikatzen ditugunean ere horrelako zerbait datorkigu burura: euskara hutsez bizi ziren eta nagusiki herritar elebakarrez osaturiko herriak non agintariak elebidunak ziren eta funtzioak erdaraz burutzen zituzten. errealitate soziolinguistiko hura ordea, aldatu egin da eta berarekin batera,
|
euskara
erdara konpartimentazio zurruna. gaur egun, euskaldunen artean elebitasuna unibertsalizatu egin da, eleaniztunak gero eta gehiago direlarik, eta hizkuntzen arteko konpartimentalizazioari dagokionez, aurreikus genezake, epe motz ertainean, arnasguneetako hiztun eta egoera gehienak, gutxi ala gehiago, elebidunak, eta kasu eta esparru batzuetan eleaniztunak izango direla:... ikasketak, kultur kontsumoa, zenbait lan, aisialdia... euskal herrian eta munduan gerta daitezkeen aldaketek eragin handia izango dute, noski, bilakaera horretan:
|
|
|
I.3 Oinarrizko formulazio teoriko bati aurrez aurre heltzeko adorea probetxu handiko sarrera autobiografikoaz eta ekinbide konkretuetara pasatzeko gogoaz gainera badu kike amonarrizen irizpenak aparteko ezaugarria: euskaltzaleok erantzun eske daukagun oinarrizko formulazio teoriko bati aurrez aurre heltzeko adorea izan du. gure artean inor gutxi bezala, hizkuntza konpartimentazioaz hitz egitera ausartu da.
|
euskara
erdaren konpartimentazio soziofuntzional egingarriaz eta komenigarriaz mintzatu da, labur baina argi. konpartimentazio soziofuntzionalaren gaiak, batez ere bidelagun duen diglosiak, ez du pozbide handirik sortzen gure artean. deabruari ur bedeinkatuak baino beldur biziagoa ematen digu konpartimentazio soziofuntzional delakoak.
|
|
|
saio amaierako zenbait oh horren aldeko planteamenduek ez dute feed-back handirik jaso izan eta, halakorik gertatu denean, gutxitan izan da feed-back hori buru lanaren ondorio eta akuilu. oso pozgarri da guretzat, horregatik, oraingoan jaso dugun erantzun zehatz eta ozena. are pozgarriago, norbaitek behar eta kike amonarrizek heldu izana gaiari. hona bere hitzak, orrazketa lan xumeaz muin muinera bilduak: " zer izan daiteke XXI. mendearen lehen erdi honetan
|
euskara
erdaren konpartimentazioa, hizkuntzen arteko konpartimentazioaz edo diglosiaz hitz egiten dugunean, deskribatzen dugun errealitatea oso polarizatua da:
|
|
|
Egoera horiek garai bateko banaketei dagozkie normalean. (...) Errealitate soziolinguistiko hori(...) aldatu egin da eta, berarekin batera,
|
euskara
erdaren konpartimentazio zurruna (ere bai).
|
|
2020
|
|
|
Demolinguistikaz ko pisu absolutua eta erlatiboa(...), espazio soziofuntzionalar en araberako erabileraespektro diferenteak, interakzio sareen zenbatekoa eta,
|
euskara
erdaren konpartimentazio soziofuntzional gero eta kamutsagoa, hizkuntza eredu bateratuaren onarpeneta barneratze maila desberdinak, etab.
|