|
2000
|
|
|
Orobat, azpimarratzekoa da herri aldizkari eta telebistei esker, euskarak, aspaldiko partez, dirua egiteko balio izan duela. Bere produktu edo zerbitzua iragarri nahi izan dituenak
|
euskara
erabili behar izan du-eta.
|
|
2001
|
|
|
Ez du horrek esan nahi horiek
|
euskaraz
erabili behar ez direnik. Baina bi gauza dira, eta arras bereziak, jakintza irakastea eta jakintza aurreraraztea, edo aurrerarazi nahian ibiltzea, gizon ikasi askojakina eta bilatzailea zeharo ezberdinak diren antzera.
|
|
2002
|
|
|
Zure ikasketetan
|
euskara
erabili behar izan duzu, edo gutxienez ikasi. Agian etxean ere egin izan dizute euskaraz, edo ez, beharbada.
|
|
2003
|
|
|
|
Euskara
erabiltzeko beharraz jabeturik, Mintzalagun egitasmoa sortu zuen 1993ko abuztuan Bagera Donostiako Euskaltzaleen Elkarteak. Orduz geroztik mila ikasle baino gehiagok parte hartu du egitasmoan.
|
|
|
Izan ere, herritarren kontzientziazio, bai linguistikoa, bai historikoa, beharrezkoa ikusi bide zuen Iztuetak. Xede horiekin koherentzian eskolan
|
euskara
erabili beharra ere aipatzen zuen. Hala ere, bere historialari gaitasun apalaz jabetzen zen, eta premia larri bati erantzun beharrez idazten zuen,, uste oso osoarequin, ezen, izango aldala Guipuzcoatar ernairen bat, nic esaten ditudan moldacaitzqueri ta uts aldiac egoquitu ta beteric, igoco dabena condaira balioso au goienengo mallara.? 71
|
|
2005
|
|
|
Kontzientzia emanez. Haurrei ikastetxeetan euskara erakutsi ez ezik,
|
euskara
erabili behar dutela buruetan sartu behar zaie. Modu onez sartu, bai, baina gogoan harturik euskal kontzientziarik gabe ez dutela euskaraz egingo.
|
|
2006
|
|
|
• Ez zuten
|
euskara
erabiltzeko beharrik sentitzen.
|
|
2007
|
|
|
Helduaroan euskara ikasi duenik beti egon da, XVII. mendean Mikoletak zerbaitengatik emango zuen argitara Modo breve de aprender la lengua Vizcayna hura,
|
euskara
erabili beharragatik ikasi batzuek, edo interes zientifikoagatik beste batzuek, bistan da euskararen egoera" normal" batek jartzen zuela jendea ikasten, eta ikasitakoa non erabili ez ziren kezkatuko.
|
|
|
Barnetegiak alde batetik eskola denboraren trinkotzea bilatzen zuen, epe labur baten ikas prozesuan sakon murgiltzea, baina beste alde batetik, erabileran ere murgiltzea bilatzen zuen, bi arlotatik: eskola denboratik hara
|
euskara
erabili behar den gunea barnetegian bertan eratuta, eta bestetik, ikastaldea euskararen berezko inguru baten kokatuta. Gaur egun nahikoa estandarizatuta daukagu barnetegien eskaintza, urte osoan zehar gainera.
|
|
|
Barnetegiak alde batetik eskola denboraren trinkotzea bilatzen zuen, epe labur baten ikas prozesuan sakon murgiltzea, baina beste alde batetik, erabileran ere murgiltzea bilatzen zuen, bi arlotatik: eskola denboratik hara
|
euskara
erabili behar den gunea barnetegian bertan eratuta, eta bestetik, ikastaldea euskararen berezko inguru baten kokatuta. Gaur egun nahikoa estandarizatuta daukagu barnetegien eskaintza, urte osoan zehar gainera.
|
|
2008
|
|
|
Hona iritsita, badakigu telebistako programa bakoitzean zelako
|
euskara
erabili behar litzatekeen. Erabiltzen denaz, hartara, erraz eman behar genuke egokitasun epaia.
|
|
|
Esaterako, gure foru zuzenbideetako zenbait erakunde berezi izendatzeko, euskal izenak erabili izan dira betidanik. Are gehiago, askotan euskal izen horiek ez dute erdarazko parekorik eta, horregatik, erdaraz hitz egin edo idatzi arren,
|
euskaraz
erabili behar dira (ikus, bestela, Euskal Herriko Foru Zuzenbide Zibilari buruzko 3/ 92 Legea, uztailaren 1ekoa). Halako erakunde bereziak dira, besteak beste, hurrengoak:
|
|
|
Eta momentuan pentsatzen dut Iparralde gehienean ez dagoela problemarik; euskalkiak erabiltzen direla ikastoletan, behar bada, Hendaian, Donibane Lohizunen eta Baionan izan ezik denetan, gero, barnekaldean bai, batzuek irakasten dute, Behenafarroan behintzat, eta, Zuberoan, zubereraz. Gero, arazoak sortzen orain, zeren eta umeak heldu baitira ikastoletara eta, gurasoek euskararik ez dakitenean, zer
|
euskara
erabili behar den Baionan, zer euskara mota Angelun, zeren eta guraso umeak Euskal Herri osotik baitatoz.
|
|
|
modu batean pentsatzen dut, pentsamolde horren arabera modu batean aritu nuke, baina, benetan, beste modu batean aritzen naiz. Adibidez, euskaltzalea izanik, benetan pentsatzen dut euskaraz egitea oso garrantzitsua dela, ezinbestekoa, eta euskara maite dut, baina benetako orduan, adibidez norbait aurkezten didatenean,
|
euskara
erabili beharrean erdara erabiltzen dut.
|
|
2009
|
|
|
Baina horrekin batera onartu behar da unibertsitatean, hainbat ikaskuntza saiotan, bereziki gradu ondoko irakaskuntzan eta ikerketan? gaztelania nahiz
|
euskara
erabili behar direla, eta horiek ez ezik ingelesa eta beste hizkuntza batzuk ere. Horrek esan nahi du euskara eta gaztelania biak onartu behar direla unibertsitatean hizkuntza beharrezkotzat, eta normaltasunez hartu behar dela zenbait mintza jardun akademiko, eskola, hitzaldi, modulu eta mintegi gaztelaniaz edo euskaraz edo ingelesez bakarrik eskaintzea.
|
|
2011
|
|
|
Dendetan
|
euskara
erabili beharrik ez izateko bidea hasi dute PSEk eta PPk
|
|
2013
|
|
|
Eztitxu Harignordoquy – Euskara Batuaren pertzepzioa Ipar Euskal Herrian lekuko euskara eta batua erabili behar direla. Alabaina, %42ak hori pentsatzen du, %24ak pentsatzen du lekuko euskarari garrantzi handiena eman behar zaiola, batua ere pixka bat sartuz, %18ak pentsatzen du lekuko
|
euskara
erabili behar dela, %14ak euskara batua, eta %3ak ez daki galdera honi erantzuten.
|
|
2016
|
|
|
• Hiriak, beraz, jokamolde oso aukerakoa permititzen dio pertsona euskaldunari, kontrolik gabekoa eta horrek
|
euskara
erabili beharretik libratu egiten du. Hor dator magikotzearen beharra osakin afektiboa indartzeko eta erabilerarako jauzia ahalbidetzeko.
|
|
|
Ondorioz, euskarazko irakurketa hedatu zen, nolabaiteko euskara estandarra erabiltzen denek ulertzeko gisa, nahiz eta onartzen zuen tokiko
|
euskara
erabili behar zela eta testuen moldaketa onartzen. Euskarazko testuen lantzeko eremua zen antzerki taldea.
|
|
2017
|
|
|
Baina hau bera ere, nahiz eta egundoko aitzinurratsa izango litzatekeen, ez da nahikoa izango euskararen iraupena eta garapena bermatzeko. Euskal Herriko jendarteak
|
euskara
erabili beharraren gogoan hartzea bera ere behar beharrezkoa izango da. Gizarte kontzientzia eta onespen hau gabe, legea, araua, hautetsien nahi kundea, diru sartzeak egonda eta bateratuta ere, euskara nekez litzateke salbatuko.
|
|
2018
|
|
|
Euskara normalizatu nahi badugu, euskara gizartearen erdigunean jarri nahi badugu, euskararen aldeko aldaketa soziala eragin nahi badugu,
|
euskara
erabiltzeko behar sozio funtzionala, edota bestela esanda, komunikazio hizkuntza izateko behar naturala, sorrarazi behar dugu hiztunen artean. Edo, hobeki esan, hizkuntzak berak sorrarazi behar du behar natural hori hiztunen artean.
|
|
|
* Irakaskuntza: aurrerakada nabarmena eman da urteetan zehar zalantzarik gabe, baina gaur da eguna ikastetxeetako lau hormetatik kanpo liberatuta ikusten dutela beren burua ikasleek
|
euskara
erabili behar izatearen zama neketsutik, eta gaztelaniaren sendabidea hartzen dute, mundu guztiak darabilen hizkuntza berba egiten ere badakitelako. Eta ahoko mihia hitz arrotzek trabatu barik, eroso eroso entzuten zaie gaztelania mordoiloan.
|
|
2021
|
|
|
Etorkizunean nondik nora jo behar den ere erakutsi du: ...esuan eta beste sektoreei lagundu behar die, sozio-ekonomikoei batez ere; Hizkuntza Politika bakarra behar dugu Sektore Publiko osoan, eta planak sinplifikatu egin behar ditugu; Hizkuntza Ofizialak Erabiltzeko Irizpideak izan behar dira gure plan guztien oinarria; Administrazioko langileak jakin behar du hizkuntza erabiltzeko eskubidea ez dela berea, herritarrarena baizik; edonork ulertzeko moduko
|
euskara
erabili behar dugu; testuak jatorritik euskaraz sortu behar dira, eta ez itzuli; itzultzaile neuronalak gehiago baliatu behar ditugu, eta abar... ”
|
|
2022
|
|
|
Guraso batek. Estrategikoak eta komunitarioak diren neurririk gabe ez dutelako haur, gazte zein helduek
|
euskara
erabiltzeko beharra eta nahia sentituko.
|
|
2023
|
|
|
Jarreren eta jokabideen arteko harremana azaldu bezalakoa bada, euskara ez erabiltzeak (jokabidea) talka eginen du aldeko jarrerarekin eta euskararekiko atxikimenduarekin. Gazteei askotan errepikatzen zaien bezala, euskaldunen arteko gizarte araua da euskaldun izateko
|
euskara
erabili behar dela. Euskararekiko atxikimendua izan arren, gutxi erabiltzen duen hiztunak (gaitasun nahikorik ez duelako edo erabiltzeko sarerik aurkitzen ez duelako) bi erantzun mota dauzka aukeran sortutako tentsioa baretzeko:
|
|
|
aginte arrotza erdaraz mintzo da, aginte arrotzarekin lotura duen bertako klase buruzagiak erdara erabili beharra du agintari arrotzarekin, nahiz euskaraz egin herriko jende xehearekin, beren neskame eta morroi diren horiekin; bertako klase buruzagiak gero eta maiteagoa du aginte arrotzaren mundua: ...modernotasuna, han gora egiteko aukera; pixkanaka, gero eta arrotzago joango da bihurtzen bera ere barrutik; aldi berean, bertako herri xeheak ere erdara ikasi nahi du, batetik arrotzak horretara behartzen duelako, eta bestetik neskame morroi jendeak ere apur bat gorago igo nahi duelako ahal dela, eta horretarako badaki ezinbestekoa duela erdara; behekoak erdara ikasita, erdikoak ez dauka harekin
|
euskara
erabili beharrik, eta pixkanaka ahaztu egingo du euskara, edozertarako erdara erabilita; hurrengo pausoa, hizkuntzaren akabera bermatuko duena, behekoak ere euskaraz egiteari uztea da. Ez da politologo trebea izan beharrik zapalkuntza nazionala eta zapalkuntza soziala gure herrian eskutik joan direla ikusteko.
|