|
2003
|
|
|
Beraz, bigarren egoera horretan daudenek" muga hesi" propioak dituen euskal kulturazko komunitate (edo azpi komunitate) bat eratu ezean, jai dute berreskuraturiko
|
euskara
erabili ahal izateaz. Eta horretan datza zonaldeerdaldunetan erabilerak pairatzen duen ezinaren gakoa, hain zuzen ere.
|
|
2008
|
|
|
Baina, pazientzia behar da. Euskaltegian euskara ikasiko dute, baina egun osoa dute
|
euskara
erabili ahal izateko.Teoriatik praktikara erraz pasatzen al dira. Bakoitzari galdeketa bat egiten diogu zein inguru duen euskararekin lagunduko diona ezagutzeko: irakurtzeko, telebista ikusteko, irratia entzuteko dituen ohiturak.
|
|
2009
|
|
|
adostasuna zutoin:
|
euskara
erabili ahal izatetik
|
|
|
Nekez eman dakioke bizi indarra hizkuntza bati herritarren borondatearen kontra; ez da bidezkoa, ez da eraginkorra. Zaila da behartuta ikasi behar izan dena maitatzea, eta
|
euskara
erabili ahal duenak erabili nahi izango badu, nahitaezkoa da euskararekin gustura sentitzea. Itsu egon behar da, gainera, ez ohartzeko euskara ahulegia dela herritarren gogoaren kontra zabaltzeko.
|
|
2011
|
|
|
Euskal hiztun eta erabiltzaile orok
|
euskaraz
erabili ahal izango ditu aurrerantzean hainbat erreminta informatiko. Izan ere, Microsoft Office 2010, Microsoft SharePoint 2010, Microsoft Dynamics CRM 2011 eta CRM Online erremintak euskaraz ditugu dagoneko, Sarean.
|
|
2014
|
|
|
Euskalerria.org webguneak, 80.000 erabiltzaile baino gehiago eduki zituenak, itxi egin du. 2001ean jarri zuten martxan, posta elektronikoa
|
euskaraz
erabili ahal izateko eta euskara gainontzeko hizkuntzen pare jartzeko. Gaur egun atari nagusiek eskaintzen dituzten aukera teknikoen aldean lehiatu ezinik geratu da.
|
|
2016
|
|
|
Zelan?
|
Euskara
erabiltzen ahal duten guztietan. Hau garrantzitsua da, zeren eta denborak aurrera egiten duen heinean gaztelania nagusitu egiten baita.
|
|
2017
|
|
|
Ahalegin handiagoa eskatzen die horrek eremu horietako hiztunei. «Egoera zenbat eta oztopatzaileagoa izan, orduan eta jarrera proaktibo handiagoa izan behar du hiztunak
|
euskara
erabili ahal izateko». Hiztunaren konpromisoa eta motibazioa nahitaezko dira, batez ere eremu horietan.
|
|
2018
|
|
|
Nahi al duzu beheko ostatukoak administrazioarengana euskaraz jotzeko eskubidea izatea?". Bada, 361 pertsonak bozkatu dute ezetz, ez zaiela ongi iruditzen ez haiek ez beste inork
|
euskara
erabili ahal izatea gisa horretako tramiteetarako.
|
|
|
eskubideak «modu sendoagoan» babestea jarri du helburu. Besteak beste, jaso du
|
euskara
erabili ahal izatea «bermatu» egingo dela instituzio publikoetan, neurriak hartuko direla horretarako, euskaraz egiteak ez duela atzerapenik ekarriko, eta kontsumitzaileen eskubideak aitortuko direla. Langile publikoek euskara egiaztatzea ere aipatu dute dokumentuan, eta tartean sartu dituzte Espainiako Estatukoak eta epaileak.Proposamenaren bigarren ardatza da euskaraz jakiteko eskubidea eta betebeharra ezartzea estatutuan; Kataluniakoan ere jaso zuten.
|
|
|
Botere publikoek euskara babestea eremu eta sektore guztietan, eta erabilera, ezagutza eta zabalkundea sustatzea.Euskara erabiltzeko eskubidea. Herritarrei hizkuntza hautua bermatzea, eta, beraz,
|
euskara
erabili ahal izatea instituzio, erakunde eta administrazio publiko guztiekin. Neurriak hartzea eskubideak egikaritzeko eta betebeharrak betetzeko.
|
|
2019
|
|
|
Eta hiztun kopuru horrek, zineman, ikus entzunezkoen esparruan, eremu digitalean edo kulturaren beste alor batzuetan, ekoizpen aukera interesgarriak eskaintzen ditu, baina mugatuak. Serie, film edo bideo-joko asko
|
euskaraz
erabili ahal izango ditugu bikoiztuta edo azpidatzita, baina ez gara inoiz iritsiko hainbat produktu mota sortu ahal izatera. Game of Thrones en parekorik dugu inoiz euskaraz sortu
|
|
|
Herritarrei egunerokoan
|
euskara
erabili ahal izateko bitartekoak eskaintzea da gure jomuga, eta hori lortu ahal izateko lanean dihardugu. Tamalez, euskalgintzak bizi dituen gabeziak (edo baliabide urritasunak) gutxi ez eta kazetaritza munduak bizi duen krisialdia ere pairatu beharrean aurkitzen gara euskal hedabideak.
|
|
2020
|
|
|
Osakidetzan, plantilla elebiduna% 50 ingurukoa da. Portzentaje hori, ostera,% 80koa da, urtetik beherakoen artean, eta azken horiek, gainera, ahozko komunikaziorako euskara gehiago erabiltzeaz gain, idatzizko arlo klinikoan ere
|
euskara
erabili ahal izatea eskatzen dute, lan gehigarria baitakar pazientea hizkuntza batean artatzeak eta historia klinikoan beste hizkuntza batean idatzi beharrak.
|
|
|
Osakidetzan, plantilla elebiduna% 50 ingurukoa da. Portzentaje hori, ostera,% 80koa da, urtetik beherakoen artean, eta azken horiek, gainera, ahozko komunikaziorako euskara gehiago erabiltzeaz gain, idatzizko arlo klinikoan ere
|
euskara
erabili ahal izatea eskatzen dute, lan gehigarria baitakar pazientea hizkuntza batean artatzeak eta historia klinikoan beste hizkuntza batean idatzi beharrak.
|
|
2021
|
|
|
Berdin dio Espainia kontzeptua bera sortu aurretik hemen jada euskaraz hitz egin izana. Konstituzioak espainiartasunaren zakuan sartzen du gure hizkuntza eta horren bidez soilik onartzen zaizkigu eskubide batzuk(
|
euskara
erabili ahal izateko aukera sabai jarrita). Estatuko botereek eskuzabalki eskaintzen dizkiguten dohaintza gisa ulertzen dituzte eskubide horiek, ondorioz, espainieraren lehentasun estatusari subordinaturik diren eskubideak.
|
|
|
Zazpi normalizazio ekintza zerrendatu zituen: ...eak eskaintzea; gizarte mailako aktibazio soziala bultzatzea; langile euskaldunak lana euskaraz egiteko ahalduntzea, lana euskaraz egiteko baldintzak sortzea; paisaia linguistikoan, ingurune digitalean eta teknologia berrietan eragitea; bezeroekin jendaurrean lan egiten duten langileen hizkuntza trebakuntza bultzatzea; eta, arnasguneetan, herritarrengan eragin linguistiko handia duten zerbitzuetan
|
euskara
erabili ahal izateko irtenbideak aurkitzea.
|
|
|
Baina gauza dira zerbitzu horietara hurbiltzen den hiritar euskalduna behar bezala artatzeko? Gaur da eguna oraindik, erretiratu beteranoa izan arren —70 urteetan ongi sartua, beraz— zerbitzu publiko baten premian aurkitu naizenetan salbuespen hutsak izan direna
|
euskara
erabili ahal izan dudan kasuak: Osakidetzan, ertzainek geratu nautenean, foru aldundian, udalean...
|
|
|
Halakoetan, zein diren hizkuntza komunitate txikiek dituzten ahuleziak agerikoak dira. Euskara eta munduko hizkuntza aniztasuna, biologikoa nahiz linguistikoa, zaindu nahi badugu, modu etikoan jokatu behar dugu, etxean eta munduan, gure bizitzen testuinguru eleanitzean
|
euskara
erabiliz ahalik eta egoera gehienetan.
|
|
2022
|
|
|
Udalarekin dituen harremanetan, ahoz eta idatziz,
|
euskara
erabiltzea ahal duen aukera guztietan.
|
|
|
Hala ere, testuingurua eta izan ditzaketen harreman sareak gaztelaniaz izango direla espero denez, ez dugu aurreikusten muda asko egongo direnik (Amorrortu eta beste, 2017; Goirigolzarri eta beste, 2019). Alabaina, aipatutako lanak kontuan hartuta, gazte batzuen aldeko jarreragatik
|
euskara
erabili ahal izateko estrategia batzuk erabil ditzaketela aurreikusten da eta, ondorioz, gazte hauek mudaren bat gauza dezaketela pentsa daiteke.
|
|
|
Kaleko behaketek erakusten dute euskararen erabilera baldintzatuta dagoela. Batetik, gutxiengo izaerak baldintzatzen du, hiztun elebidun euskaldunak solaskide euskaldunak behar dituelako
|
euskara
erabili ahal izateko. Bestetik, hizkuntza gutxitu izaerak eragiten du, baldintza legal, politiko, sozial eta kulturalen arabera, hizkuntza bat ala bestea hautatzea errazago edo zailago bihurtzen baita hiztun elebidunentzat.
|
|
|
Egunerokoan ez du estrategia berezirik euskara gehiago baliatzeko, baina beharra sentitzen du. Ikasgelatik kanpora
|
euskara
erabili ahal ez izatea «zaila» dela dio. Touzaaren hitzetan, «egiazko sare bat» falta da herrietan, egunerokoan «dena euskaraz» egin ahal izateko.
|
|
2023
|
|
|
Gurea bezalako hizkuntza gutxituen eremuan, eskolak funtsezko eginkizuna du euskara erabiltzeko komunikazio behar errealak sortzen. Euskaraz aritzeko eta
|
euskara
erabiltzeko ahalik eta aukera gehien eman behar dizkio ikasleari, harentzat esanguratsu, gozagarri eta erakargarri izango zaizkion egoerak diseinatuz. Gaztelania eta frantsesa bigarren hizkuntza izango dira, eta erabilera formala lantzeko baliatuko dira; ingelesak, aldiz, lingua franca izaera izango du, eta ez da kultura anglofonoaren osagairik aintzat hartuko.
|
|
|
1 Lantokian
|
euskara
erabili ahal izatea garrantzitsua al da zuretzat?
|
|
|
Spotify
|
euskaraz
erabili ahal da aste honetatik aurrera. Musika plataformak berak iragarri du:
|
|
|
Zenbait kontu aldatu egin dira azkenaldian. Orain arte ezin helduzkoak eta gertatu ezinezkoak ziruditen gauza batzuek Kongresuan katalana eta
|
euskara
erabili ahal izatea eta amnistia ezartzea, adibidez gertagarriak dirudite orain. Alderdi independentisten artean ez dago batasun estrategikorik, baina estrategia berdintsuak erabili dituzte.
|
|
|
Euskararen egoerari dagokionez, hizkuntz eskubideen kontrako erabaki judizialak salatu zituen Blancok, eta bat egin Euskalgintzaren Kontseiluak azaroaren 4rako deitu duen manifestazioarekin. Besteak beste, Nafarroako zonifikazioa amaitzeko beharra azaldu zuen, argudiatuta «ulergaitza» litzatekeela Espainiako Kongresuan edo Europako Batasunean
|
euskara
erabili ahal izatea eta Nafarroako zenbait erakundek trabak jartzea.
|
|
|
Ez dute betebeharrik euskara ezagutzeko. Espainiak argudiatzen du nahikoa dela interpretazio edo itzulpen zerbitzuekin, eta horrekin bermatzen dela herritar batek
|
euskara
erabili ahal izatea. Eta, horra, adibidez, Eibarko epaitegi bateko kasua; herritar batek kontatzen zigun administrazio bide osoan euskaraz jardun zirela, dokumentuak ere hala zeudela, eta gero epaitegietara jo behar izan zutenean, gaztelania erabili behar izan zutela.
|