|
2007
|
|
|
%3, 6 eta %3, 7, hurrenez hurren. Egia da beste adin tarteetan beste hizkuntza horien presentzia askoz apalagoa dela; egia da, halaber, haur eta gazteen artean
|
euskararen
erabilera handiagoa dela beste hizkuntza horiena baino. Hala ere, kontuan izanda beste hizkuntzaren bat duten etorkin berrien gertakaria nahiko berria dela, deigarria da hizkuntza horiek gure kaleetan erdietsi duten lekua; kasu batzuetan, euskarak duenaren ia parekoa.
|
|
|
%3, 6 eta %3, 7, hurrenez hurren. Egia da beste adin tarteetan beste hizkuntza horien presentzia askoz apalagoa dela; egia da, halaber, haur eta gazteen artean
|
euskararen
erabilera handiagoa dela beste hizkuntza horiena baino. Hala ere, kontuan izanda beste hizkuntzaren bat duten etorkin berrien gertakaria nahiko berria dela, deigarria da hizkuntza horiek gure kaleetan erdietsi duten lekua; kasu batzuetan, euskarak duenaren ia parekoa.
|
|
2010
|
|
|
Horregatik, garrantzia du hezkuntza sistemaren eremuan egiten denarekin batera hezkuntzatik kanpoko esparruetan ere euskara erabiltzeko ekimen ez akademikoak abian jartzea.
|
Euskararen
erabilera handiena ezaugarri batzuen arabera ematen da: euskara 1H bezala transmititzen bada, irakaskuntza hizkuntza bezala asko erabiltzen bada ereduan, gehienbat, testuinguru soziolinguistikoa nahiko euskalduna bada, norberaren harreman sarean dagoen euskaldunen presentzia handia bada, eta abar.
|
|
2012
|
|
|
Donostian jaso da
|
euskararen
erabilera handiena hiriburuen artean: %15, 9 Gasteizen, Bilbon, eta Iruñean, aldiz, erabilera %3 ingurukoa da (%3, 1 Gasteizen, %3, 2 Bilbon eta %2, 7 Iruñean).
|
|
|
Erraza da euskararen erabilera adinaren arabera gaur egun zertan den esaldi bakarrean laburtzen: zenbat eta gazteago, orduan eta
|
euskararen
erabilera handiagoa; zenbat eta zaharrago, orduan eta urriagoa. Aldeak, gainera, handiak dira gazteenen eta zaharrenen artean.
|
|
|
Zenbat eta gazteago, orduan eta
|
euskararen
erabilera handiagoa; zenbat eta zaharrago, orduan eta urriagoa.
|
|
|
Datu horien argitan zera ikus genezake:
|
euskararen
erabilera handia dela herri horietako saltokietan.
|
|
|
Datu horien argitan zera ikus genezake:
|
euskararen
erabilera handia dela herri horietako saltokietan. Saltzaileak, oro har, gai dira eta egiten dute euskaraz.
|
|
|
lankideekin eta udaletxekoekin egoera informalak izan daitezke, bereziki enpresa eta udaletxe txikienetan). Ikus dezagun, erabilerari dagokionez, eremu bakoitzaren postua zein den ondoko laukian (1 postuarekin
|
euskararen
erabilera handiena jasotzen duen eremua dugu, eta 6.a gutxiena).
|
|
2014
|
|
|
Eskola eremuan ere,
|
euskararen
erabilera handiagoa da bi hizkuntzetan ari direnena baino, baina ez horren alde nabarmenarekin. Izan ere, %53ak euskara hutsean egiten du berba eskolan eta gainontzekoak (%47ak) aldiz, gaztelania ere badarabil.
|
|
2015
|
|
|
Batetik, hiztun berriaren hizkuntza gaitasuna. Zenbat eta gaitasun erreal edota hauteman handiagoa izan, orduan eta
|
euskararen
erabilera handiagoa egingo da. Aldi berean, hiztunaren jarreraren agentibitate maila ere zentrala da:
|
|
2016
|
|
|
Batez ere ondoko galdera hauei eman beharreko erantzunetan oinarritu dira definizio operatibo eta aukera terminologiko horiek: a) Zer da" euskal hiztuna", eta zer ez?; b) Zer da" euskaraz egitea"?; c) Zer da"
|
euskararen
erabilera handia, ertaina, txikia"?; d) Zer da teknikoki" euskararen erabilera", zer da" euskarazko jarduna"?; e) Zer maiztasun mailaketa erabili?; f) Zein dira mintzajardunaren aldakortasun iturriak, g) zer dira" udalerri euskaldunak"?; h) zer dira" arnasguneak"?; i) nolako erabiXede bikoitza du txostenak, funtsaren funtsean:
|
|
|
Batetik, gainerako adin taldeetan baino gehiago erabiltzen dela euskara umeen eta gazteen artean. «Haiek dira
|
euskararen
erabilera handiena dutenak. Alde horretatik, esan daiteke euskara, zaharren hizkuntza izateari utzi, eta haur eta gazteen hizkuntza bilakatu dela».
|
|
2017
|
|
|
Eta erantzuna baiezkoa bada, nolakoa izan da aldea? aldea dagoela baieztatu da jasotako emaitzetan.
|
euskara
erabilera handiagoa egiten dute fakultatean urte bete baino gehiago daramaten ikasleek. Sei puntuko aldea izan da orokorrean eta nesken artean 11 punturainokoa.
|
|
2018
|
|
|
1997ko neurketan hasi ziren sexuaren araberako datuak jasotzen. Urte hartako datuetan, gizonezkoen artean
|
euskararen
erabilera handiagoa zela ageri zen, nahiz eta diferentzia txikia izan: emakumeak %13, 1 eta gizonak %13, 4 Orduko Kale Neurketan lurraldekako datuetan ezberdintasunak zeuden:
|
|
|
Beste alde batetik, orokortua dago euskaraz haurrekin egitea ondo dagoela esaten duen pentsamendua. Horrela, garbi ikus daiteke pentsamendu horrek ez duela
|
euskararen
erabilera handiagoa izaten laguntzen, ez esparru informaletan, ez eta haur eta helduen arteko harreman horretatik harago ere.
|
|
|
Gaitasun subjektibo apalak berarekin dakarren bezala nork bere buruari egotzitako legitimitate eskasia, gaitasun subjektibo altuak, eta kanpokoek gaitasun altua egozteak, legitimazio prozesuan eragin positiboa du. Eta horrez gain, zenbat eta gaitasun erreal edota hauteman handiagoa izan, orduan eta
|
euskararen
erabilera handiagoa egin ohi da, hiztun berrien kasuan ere (Goirigolzarri et al., 2015).
|
|
2019
|
|
|
3
|
euskararen
erabilera handia da eguneroko" mintzajardun" arruntean (euskararen aldeko nagusitasun moldaera).
|
|
|
Lana hasi aurretik banituen hipotesi batzuk. ueMA udalerri euskaldunen Mankomunitateko Goizane Aranak eta eneritz Albizuk 2017an aurkeztutako azterketa baten arabera2, Ondarroan ezagutza eta erabilera %79koak dira, eta gazteen artean erabilera %92ra igotzen da, arau soziala, kalean, euskara delako. Beraz,
|
euskararen
erabilera handia espero nuen etxean, ikasgelan eta kaleko lagunartean; aldiz, uste nuen sare sozialetan nabarmen apalduko zela euskararen erabilera, gaztelaniaren eta, neurri batean, ingelesaren interferentzia handiagoagatik. Izan ere, kontuan izan behar da sare sozialen bidez harreman zirkulua mugagabe zabal daitekeela:
|
|
|
Corpusaren azterketatik ateratako zenbakiek erakusten dute
|
euskararen
erabilera handia dela sare sozialetan: hamar elkarrizketatik zortzi pasatxo euskara hutsez dira, eta hamarretik zortzi eta erdi euskaraz edo nagusiki euskaraz.
|
|
|
Corpusaren azterketatik ateratako zenbakiek erakusten dute
|
euskararen
erabilera handia dela sare sozialetan: hamar elkarrizketatik zortzi pasatxo euskara hutsez dira, eta hamarretik zortzi eta erdi euskaraz edo nagusiki euskaraz.
|
|
|
Hala ere, erabiltzaileen% 14,2k maiztasun handiz erabiltzen du euskara, hau da, euskara erabiltzen du erdara beste edo gehiago.
|
Euskararen
erabilerarik handiena 16 urte bitarteko gazteek dute, euskara maiztasun handiz erabiltzen dutenak% 23,2 baitira".
|
|
|
2016an, aldiz, %5, 6 da.
|
Euskararen
erabilerarik handiena, gainera, gazteenek dute (%14, 9). Oso zenbaki apalak beste lurralde batzuekin konparatuz, baina nondik abiatu ginen aintzat hartzea komeni zaigulakoan nago.
|
|
2021
|
|
|
Hemeretzi puntu. Neurtutako azken belaunaldiaren abiapuntuko
|
euskara
erabilera handiagoa zen aurrekoekin alderatuz gero, eta lau urteko epean txikiagoa da. Batetik bestera izan den atzerakada handia da.
|
|
|
Orio, 6.000 biztanleko udalerria, UEMAn dago, eta arnasgunetzat hartu daiteke. Datuen arabera,
|
euskararen
erabilera handikoa omen da (2019an% 72), nahiz eta datu hori sinestea zail egiten zaigun. Izan ere, euskararen erabileraren datuetan kosmetika asko erabiltzen dela da.
|
|
2022
|
|
|
Adinari dagokionez, argia da joera: zenbat eta gazteago,
|
euskararen
erabilera handiagoa. Hiru multzo egin daitezke euskararen erabilerari dagokionez:
|
|
|
etxeko erabilera baino apalagoa jaso da kalean.
|
Euskararen
erabilera handiko arnasguneetan ez, baina gainerako udalerri tipologietan agertu da adinekoek kalean euskara gutxiago egitea —hiru herritik bitan—.
|
|
|
Kaleko zein bestelako euskararen erabilerak areagotzeko funtsezkoa litzateke euskaldunen arteko harreman sareak trinkotu eta ugaritzea, edozein adin taldetan.
|
Euskararen
erabilera handienak dituzten haur eta gazteek, helduen gizarte erdaldunagora igaro ahala, erdarazko harremanetan sakabanatu eta euskararentzat galtzeko arriskua dute.
|
|
2023
|
|
|
" Erabiltzaileen% 14,2k maiztasun handiz erabiltzen du euskara, hau da, euskara erabiltzen du erdara beste edo gehiago.
|
Euskararen
erabilerarik handiena 16 urte bitarteko gazteek dute, euskara maiztasun handiz erabiltzen dutenak% 23,2 baitira". (Eusko Jaurlaritza, 2019:
|
|
|
Udaleku amaieran erdarak eragina duen multzoetan kokatzen diren parte hartzaileak gutxitu egiten direla, eta
|
euskararen
erabilera handiagoa duten multzoetan banatu direla horiek.
|
|
|
Bertan ikus daiteke udalekuak hasten direnetik horiek amaitzen diren arte euskararen erabilerak bilakaera bat izan duela. Hau da, ikusten da udaleku amaieran erdarak eragina duen multzoetan kokatzen diren parte hartzaileak gutxitu egiten direla, eta
|
euskararen
erabilera handiagoa duten multzoetan banatu direla horiek. Alabaina, ehunekoei erreparatzen badiegu, testuinguru bakoitzari egokituz, euskararen erabilerak 7,5 puntu3 gora egin duela ikus daiteke.
|
|
|
Aisialdian, ordea, eremu formaletik aldenduz, haurrek eta nerabeek gutxiago egiten dute euskaraz. Behatutakoaren arabera, eskolako eremu ez formaletan
|
euskararen
erabilera handia da(% 75 inguru), eta euren erantzunetan, erabilera txikiagoa aitortzen dute esparru horietatik aldentzerakoan(% 65 inguruk adierazten du lagunekin beti edo gehienetan euskaraz egiten dutela). Era berean, aisialdiko jardueretan, desberdintasun aipagarriak badira.
|
|
|
Aurreko grafikoak erakusten duenez, behatutakoen artean haur txikienek
|
euskararen
erabilera handiena dute (HH5: % 85,4), nabarmen gutxiago egiten dute LH4ko ikasleek(% 62,1) eta tarteko erabilera dute adinez haur handienek (LH6:
|
|
|
– Liburuen irakurketan (eta udalekuetan) ere, ikasle gehienek aitortzen dute
|
euskararen
erabilera handia (LH4: % 84,4; LH6:
|
|
|
3 Are,
|
euskararen
erabilera handia den eremuetan ere gauza bera gerta daitekeela ahaztu gabe, eremu orotan euskaraz bizitzea zaila baita.
|