|
2007
|
|
|
2006ko datuek berretsi egiten dute hipotesi hori, baina neurri batean bakarrik. Izan ere: Elkarrizketetan haurrak tarteko direnean, euskararen erabilera nabarmen handiagoa da, haurrik ez dagoenean baino, Iruñean izan ezik. Nagusiak haurrekin ari direnean ere, askoz ere euskara gehiago darabilte, nagusien artean ari direnean baino. Baina oso datu kezkagarria da, Donostia ez beste hiriburuetako haurren arteko elkarrizketetako
|
euskararen
erabilera baxua. Gasteizkoa iazkoaren oso antzekoa da, Bilbon hobetu egin da (%2, 6tik %4, 3ra) baina Iruñean aitzitik, sekulako jaitsiera gertatu da:
|
|
|
Donostia ez beste hiriburuetako haurren arteko elkarrizketetako
|
euskararen
erabilera baxua. Gasteizkoa iazkoaren oso antzekoa da, Bilbon hobetu egin da (%2, 6tik %4, 3ra) baina Iruñean aitzitik, sekulako jaitsiera gertatu da:
|
|
|
Hipotesietan aurreikusten genituen joeretatik kanpo, eta bi kasuetan
|
euskararen
erabilera baxuagoarekin, geratu dira Nafarroa datua errepikatuz, eta Bizkaia baino emaitza kaskarragoa lortuz.
|
|
2016
|
|
|
Ondorio bera jaso dugu ARRUE ikerketan ere (Eusko Jaurlaritza eta Soziolinguistika Klusterra, 2013), alegia, ikasle gazteagoetatik helduagoetara ingurunean nagusi den hizkuntza erabileraren arau sozialarekin konbergentzia egiteko joera dagoela. Besteak beste, horregatik DBH2n ikasleen arteko
|
euskarazko
erabilera baxuagoa da LMH4ko ikasleena baino. Batzuetan ahaztua edo alboratua dugu nagusien euskalduntzea, eta ez legoke gaizki helduen euskalduntze alfabetatzean (Etxenike eta Uranga, 2017) eta beraien hizkuntza praktika eta kudeaketan fokua jartzea.
|
|
2017
|
|
|
— denbora esparruen artean
|
euskararen
erabilerarik baxuena lan ordainduan eta komunikabideen kontsumoan gertatzen da; altuena, berriz, haurren zaintzan eta trebakuntzaren esparruan.
|
|
|
Euskararen batez besteko erabilera osoa, denbora esparruen arabera(%). grafikoan argi ikusten da denbora esparru batzuen artean alde nabarmenak eta esanguratsuak daudela:
|
euskararen
erabilerarik baxuena kultur kontsumoan (%32, 8) eta komunikabideetan (%37, 4) gertatzen da; altuena, berriz, haurren zaintzan nabarmen (%68, 1) eta, alde txikiagoagatik bada ere, trebakuntzan (%56). gainerako denbora esparruetan, aldeak ez dira oso esanguratsuak eta nahiko pareko daude, %47, 4tik %53, 7 bitarte, hain zuzen. halere, kontuan izan behar da denbora esparru guztietan ez duela lagin os... Muturrekoak aipatzearren:
|
|
|
Esparruetako erabilera mailari dagokionez (zenbatek erabiltzen duten euskara denbora erdiz edo gehiagoz ala gutxiagoz), zenbait esparrutan datu adierazgarriak ateratzen dira: jende kopuru handiena biltzen duen tartea %75100 bitarteko erabileramailarena da trebakuntzan (%39, 7), etxeko erosketetan (%36, 4) eta haurren zaintzan (%44, 1). grafikoan ikus daitekeenez, jardun mota hartzaileak dira
|
euskararen
erabilerarik baxuena dutenak: inkestatuek irakurtzen igarotzen duten denboraren %33, 2 soilik egiten dute euskaraz, eta zerbait ikusten edota entzuten denboraren %39, 4 eta erabilerarik altuena, berriz, solasaldian (ahozkoan zein idatzizkoan) izaten da:
|
|
|
Euskararen erabilera osoa, hizkuntza gaitasunaren arabera(%). ikus daitekeenez, alde nabarmenak daude taldeen artean: euskaldun alfabetatuen euskararen erabilera da altuena, %48, 0rekin; gero, euskaldun erdi edo ez alfabetatuak daude, %41, 1ekin; alde handiz ia euskaldun erdi edo ez alfabetatuak, %26, 6rekin; eta, azkenik,
|
euskararen
erabilera baxuena ia euskaldun alfabetatuek dute, %21, 0rekin. kasu honetan ere aldeak estatistikoki adierazgarriak dira, hau da, harremana dago gaitasunaren eta erabileraren artean. deigarria da ia euskaldun erdi edo ez alfabetatuek ia euskaldun alfabetatuek baino erabilera altuagoa izatea. hala ere, gogoan izan behar da kontu handiz hartu behar direla datu hauek; izan ere, talde horietan kasu (...
|
|
|
|
Euskararen
erabilerarik baxuena dutenak kultur kontsumoa eta komunikabideak dira eta altuena dutenak, haurren zaintza, etxeko erosketak eta trebakuntza.
|
|
|
— denbora esparruetan, datuak oso esanguratsuak dira:
|
euskararen
erabilerarik baxuena dutenak kultur kontsumoa eta komunikabideak dira (%32, 8 eta %37, 4 hurrenez hurren), eta altuena dutenak, berriz, haurren zaintza eta trebakuntza (%68, 1 eta %56, 0 zehatz mehatz). horrela, 3 hipotesia ia osorik baieztatzen da, baina ez osorik: " denbora esparruen artean euskararen erabilerarik baxuena lan ordainduan eta komunikabideen kontsumoan gertatzen da; altuena, berriz, haurren zaintzan eta trebakuntzaren esparruan". ikerketan ateratako emaitzen arabera, euskararen erabileran hutsunerik handiena helduen aisialdian (kultur kontsumoan) dago, eta ez lan ordainduan.
|
|
|
euskararen erabilerarik baxuena dutenak kultur kontsumoa eta komunikabideak dira (%32, 8 eta %37, 4 hurrenez hurren), eta altuena dutenak, berriz, haurren zaintza eta trebakuntza (%68, 1 eta %56, 0 zehatz mehatz). horrela, 3 hipotesia ia osorik baieztatzen da, baina ez osorik: " denbora esparruen artean
|
euskararen
erabilerarik baxuena lan ordainduan eta komunikabideen kontsumoan gertatzen da; altuena, berriz, haurren zaintzan eta trebakuntzaren esparruan". ikerketan ateratako emaitzen arabera, euskararen erabileran hutsunerik handiena helduen aisialdian (kultur kontsumoan) dago, eta ez lan ordainduan. — denbora esparruekin jarraituz, beste ondorio bat ere atera daiteke:
|
|
|
gehien (%59, 2). ondoren, gehientsuenak balio antzekoetan daude: hitz egin %50, 1, idatzizko solasaldia %49, 0, entzun %47, 7 eta idatzi %46, 4 eta, azkenik, tarte handiz
|
euskararen
erabilera baxuena dutenak daude: ikusi eta irakurri, %34 eta %33, 2 hurrenez hurren. gauzak horrela, 4 hipotesia ez da guztiz betetzen:
|
|
|
ikusi eta irakurri, %34 eta %33, 2 hurrenez hurren. gauzak horrela, 4 hipotesia ez da guztiz betetzen: " ahozkoak (ahozko solasaldia, hitz egin eta entzun) dira euskararen erabileramaila altuena dutenak; idatzizkoak, berriz, baxuena. zehazkiago, ahozkoen artean zuzeneko elkarrekintzan solasaldiangertatzen da erabilerarik altuena; eta idatzizkoen artean (irakurri eta idatzi), ordea, idazteko jardunean gertatzen da baxuena". izan ere, entzutea ez dago balio altuenetakoa dutenen artean, eta
|
euskararen
erabilerarik baxuena ez da idazten gertatzen. are gehiago, baliorik baxuena dutenetako bat ikustea da, zeina, entzutearekin batera, entzumeneko trebetasunari dagokion.
|
|
|
Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz,
|
euskararen
erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz, euskararen erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz, euskararen erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.
|
|
|
Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz, euskararen erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz,
|
euskararen
erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz, euskararen erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.
|
|
|
Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz, euskararen erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz, euskararen erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.Ahozko solasaldian erabiltzen dute euskara gehien eta, aldiz,
|
euskararen
erabilera baxuena ikustean eta irakurtzean gertatzen da.
|
|
2018
|
|
|
— Bigarren eta hirugarren guneetan, adin bereko kideen arteko elkarrizketetan
|
euskararen
erabilera baxuagoa da, adin desberdinetako kideen arteko elkarrizketetan baino. Horrela gertatzen da nabarmen haurren artean, eta modu apalagoan helduen eta adinekoen artean.
|
|
2019
|
|
|
Arabako emaitzei begira, esan behar da adin bereko kideen arteko elkarrizketetan
|
euskararen
erabilera baxuagoa dela, adin desberdinetako kideen arteko elkarrizketetan baino. Horrela gertatzen da nabarmen haurren artean, eta modu apalagoan helduen eta adinekoen artean.
|
|
|
Bertan, Euskal Autonomia Erkidegoko LH4tik DBH2ra arteko ikasleeneskola giroko hizkuntza erabilerak aztertzen dira; hau da, euskara eta gaztelera zenbat erabiltzendituzten eta erabilera hori errazten edo zailtzen duten aldagaiak zeintzuk diren ikertzen da. Emaitzekerakusten dute
|
euskararen
erabilera baxuagoa dela adinean aurrera egin ahala: ikasgelan LH4koikasleen %60k eta DBH2ko ikasleen %28k erabiltzen dute euskara.
|
|
2020
|
|
|
Beraz, ezin da esan euren botoa ezkertiar edo eskuindarra izatea gaztelania erabilerak baldintzatzen duenik. Bizkaiko kasuan, ikusten da euskal alderdi ezkertiarrei ia ezinezko egiten zaiela
|
euskara
erabilera baxua duten udalerrietan babes elektorala lortzea. Aldiz, EAJk udalerri euskaldunetan bezain emaitza onak lortzen ditu udalerri horietan.
|
|
2021
|
|
|
Bi grafiko hauetan horrelako aldea egotea bitxia izan daiteke; honela, pentsa genezake hainbat arrazoi egon daitezkeela tartean, honakoak, besteak beste: 1) Parte hartzaileek pentsatzea beti euskaraz egiten dutela baina, errealitatean, beraien
|
euskara
erabilera baxuagoa izatea, 2) elkarrizketa elebidunak islatzea grafikoek, euskara mantentzen duten horien kasuan proaktibotasuna azaleratuz.
|
|
|
Oso aproposa da daukagun egoera soziolinguistikorako, eta oso ariketa egokia iruditzen zait.
|
Euskararen
erabilera baxua den arren, uste duguna baino jende gehiagorekin egin dezakegu euskaraz. Azkenean, ez da “euskaraz egiteko gaitasuna dudanez ahobizi izan behar dut”; gehiago da.
|
|
2022
|
|
|
Gazteen, helduen eta adinekoen erabilerak, aldiz, ez du gorabehera esanguratsurik izan(+/ 0,2) bost urte horietan.
|
Euskararen
erabilera baxuagoa da adin talde bereko hiztunen arteko elkarrizketetan.
|
|
2023
|
|
|
– Zumaiako etxeetan haurrek eta nerabeek gurasoekin aritzean egiten da euskaraz gehien, etxeko denak batera daudenean tarteko erabilera egiten da, beti ere, haurren pertzepzioaren arabera, eta
|
euskararen
erabilera baxuena gurasoek euren artean ari direnean gertatzen da; hala jaso da, gainera, bi adin taldeetako haurren etxeetan.
|