|
2001
|
|
|
Euskararen erabilera orokorrean aldagai ezberdinek duten eragina ikusita,
|
euskara
erabilera altua dutenen perfil soziodemografikoa, soziolinguistikoazein psikosoziala egin da. Subjektu horiek Gipuzkoan eta euskaldunen proportzioa%40 baino gehiagokoa den herrietan jaio eta bizi dira; euskara dute lehen hizkuntza beren gurasoek ere, edo gutxienez horietako batek; gurasoak Euskal Herrian jaioak dituzte; euskararen erabilera altua dutenen artean, emakumezko gehiago daude gizonezkoak baino; subjektu horiek euskararen ezagutza maila altua dute, baita beren inguruko pertsonek ere (gertuko eta urrutiko sarea); euskararekikoeta euskaldunekiko jarrera positiboa erakusten dute; horrez gain, euskaldunei etaerdaldunei buruzko irudi ezberdina dute, euskaldunak oso taldekoiak ikusten dituzten bitartean, erdaldunak ez dituzte hain taldekoiak ikusten; euskararen bizitasun etnolinguistiko subjektiboari dagokionez, euskarri eta kontrol instituzionala etaestatusa baxutzat jotzen dituzte; demografia, berriz, altua ikusten dute; gaztelaniaren estatusa eta demografia baxua iruditzen zaizkie; gaztelaniaren euskarri etakontrol instituzionala, berriz, altua; euskaldunekiko uste exozentriko eta euskararekiko uste egozentriko altuak dauzkate; erdaldunekiko uste exozentriko altuakdituzte eta gaztelaniarekiko uste egozentriko baxuak; euskal identitate altua etaidentitate espainiar baxua dute; azkenik, euskalduna izateko baldintzarik beharrezkoena linguistiko kulturala dela pentsatzen dute.
|
|
|
Euskararen erabilera orokorrean aldagai ezberdinek duten eragina ikusita, euskara erabilera altua dutenen perfil soziodemografikoa, soziolinguistikoazein psikosoziala egin da. Subjektu horiek Gipuzkoan eta euskaldunen proportzioa%40 baino gehiagokoa den herrietan jaio eta bizi dira; euskara dute lehen hizkuntza beren gurasoek ere, edo gutxienez horietako batek; gurasoak Euskal Herrian jaioak dituzte;
|
euskararen
erabilera altua dutenen artean, emakumezko gehiago daude gizonezkoak baino; subjektu horiek euskararen ezagutza maila altua dute, baita beren inguruko pertsonek ere (gertuko eta urrutiko sarea); euskararekikoeta euskaldunekiko jarrera positiboa erakusten dute; horrez gain, euskaldunei etaerdaldunei buruzko irudi ezberdina dute, euskaldunak oso taldekoiak ikusten dituzten bitartean, erdaldunak ez ...
|
|
2007
|
|
|
• Adin taldeei dagokienez, hizkuntza normalizazio prozesu batean egon daitekeen hurrenkerarik onena lortu dute: zenbat eta gazteagoak izan, orduan eta
|
euskararen
erabilera altuagoa.
|
|
|
2001ean emakumeengan gailentzen zen
|
euskararen
erabilera altuxeagoarekin topo egiten dugu 2006an, berriz ere, eskura ditugun Gasteizko datuetan, bederen.
|
|
|
Gasteizen, heldu haurren arteko harremanetan
|
euskararen
erabilera altuagoa da (%8, 9) beste konbinazio mota guztietan baino; Gainera, Gasteizen ez ezik, Hego Euskal Herriko beste hiriburuetan ere beste horrenbeste gertatzen da.
|
|
|
Bi horietan haurrik egoteak ez du erabilera handiagoa ekarri. Baina azken honetan atentzioa ematen du haur nagusiaren artekoetan
|
euskararen
erabilera altua: % 10,1.
|
|
2010
|
|
|
• Hizkuntzen gizarte presentziaren igoerarekiko pertzepzioari dagokionean,
|
euskararen
erabilera altuko talde bietan ingelesaren gizarte presentziak nabarmen gora egin duela diote. Talde erdaldunetan, aldiz, euskara gailentzen zaio ingelesari (nahiz eta euskara eta gero ingelesa gizarte presentzia gehien duen hizkuntza bezala hautematen den) (9.4 atala, 102 or.).
|
|
2017
|
|
|
12 ikus daitekeenez, kasu honetan hipotesi nagusian baino baxuagoa da ehunekoa, pentsatzen baita biztanleriaren kopuru txikiagoa dela (%33 edo gutxiago)
|
euskararen
erabilera altua (%50 edo gehiago) egiten duena; baina, era berean, horien erabilera oso altua denez, guztien batez bestekoa igo egiten dutela.
|
|
2018
|
|
|
— Gune honetan ere, zenbat eta gazteago izan, orduan eta
|
euskararen
erabilera altuagoa da. Eskailera garbia da, eta gazteen eta helduen artean alde handiagoa antzeman da hemen aurreko gunean baino.
|
|
|
— Hamar biztanletik zortzi edo gehiago euskaldunak diren herrietan –laugarren gunean–,
|
euskararen
erabilera altua eta orokortua da. Erabilia izateko baldintza egokienak topatzen ditu euskarak gune honetan.
|
|
|
Esan bezala, herriz herriko azterketa sakonago bat egitea litzateke ondorio argiagoak ateratzeko. Hala ere, argi dago emakumeek
|
euskararen
erabilera altuagoa izatea lurralde guztietara eta herri gehienetara zabaldurik dagoen portaera orokorra dela.
|
|
|
Eragin Linguistikoaren Ebaluazioan oinarritutako Euskara Sustapen Ekintza Plana (ESEP) sez edo beste hizkuntza batean. Beharbada,
|
euskararen
erabilera altuagoa da hemen Oiartzunetik gertuago dagoelako, edota bezero tipologia euskaldunagoa erakartzen duen saltokibat delako.
|
|
|
Gazteenak dira, beti,
|
euskararen
erabilerarik altuena dutenak
|
|
|
1) Arrazoi osoa ematen dizut: Orain arte egindako neurketa guztietan gazteenak dira, beti,
|
euskararen
erabilerarik altuena dutenak, hori ukaezina da. Beharbada (eta zure iruzkina irakurrita," seguru" esango nuke) ez dut asmatu esan nahi nuena ongi adierazten.
|
|
|
Gazteenak dira, beti,
|
euskararen
erabilerarik altuena dutenak
|
|
|
Altunak aurkeztu dituen beste ondorio batzuek gako diren ideia batzuk erakusten dizkigutela esango nuke. Jasotako datuen arabera,
|
euskararen
erabilera altuena agertzen da haurrak beste adin taldeekin nahastuta daudenean. Hau da, adin tarte guztietan adin berekoen arteko elkarrizketetan erabilera asko jaisten da.
|
|
2019
|
|
|
Helduen artean, elkarrekintzak hamarretik zazpi euskaraz izan dira(% 72,9). Antzeko emaitzak ikusi daitezke Albizu eta Aranaren (2018) ikerketan ere, umeen eta gazteen artean ikusi baitzuten
|
euskararen
erabilerarik altuena.
|
|
2020
|
|
|
Egileek
|
euskararen
erabilera altua duten eta azken urteetan etorkin kopuru esanguratsua jaso duten hamahiru herritako parte hartzaileak aukeratu dituzte: Azpeitia, Baztan, Berastegi, Dima, Etxarri Aranatz, Igantzi, Ikaztegieta, Lekeitio, Mutriku, Muxika, Ondarroa, Oñati eta Oriokoak.
|
|
2021
|
|
|
Zaldibarren kasuan, Inma Eguen euskara teknikariak dioenez, Zaldibarko komertzioetan
|
euskararen
erabilera altua da orokorrean. Udalak merkatari eta ostalariei merkataritza gida banatu zien, webguneak euskalduntzeko zein itzulpenetarako laguntzak daudela gogorarazteko.
|
|
2022
|
|
|
Era berean, dendariek euskaraz dakitela jakiteak (35), mintzakideen herrian dagoen
|
euskararen
erabilera altua izateak (36) nahiz motibazioak (37) –gaitasuna mantentzeko, erlazio bat mantentzeko nahiz euskal kulturaren parte sentitzeko– muda laguntzen dutela adierazi dute.
|
|
|
Haurrak eta nagusiak (gazteak, helduak nahiz adinekoak) batera daudenean
|
euskararen
erabilera altuagoa da, bereizita daudenean baino (21 grafikoa). Euskararen erabilera daturik altuenak haurrak eta nagusiak daudenean jasotzen dira, eta baxuenak haurrik ez dagoen elkarrizketetan.
|
|
|
Haurrak eta nagusiak nahastuta egiten den
|
euskararen
erabilera altuena izan da edizio guztietan. Gainera, goranzko joera sumatzen zaio.
|
|
|
Haurrak eta nagusiak batera dauden elkarrizketetan
|
euskararen
erabilera altuagoa da haurrak eta nagusiak bereizita daudenean baino
|
|
|
Emakumeek euskaraz gehiago egiten dute beraien artean, haur, gazte eta helduen adin taldeetan. Adinekoen taldean, gizonezkoen
|
euskararen
erabilera altuagoa da Gipuzkoan, Nafarroa Garaian eta Iparraldean.
|
|
|
Lurralde guztietan ere emakumeek euskaraz gehiago egiten dute beraien artean, haur, gazte eta helduen adin taldeetan. Adinekoen taldean, gizonezkoen
|
euskararen
erabilera altuagoa da Gipuzkoan, Nafarroa Garaian eta Iparraldean. Araban, ordea, adineko emakumezkoen erabilera da handiagoa, eta Bizkaian ez da alderik antzeman bi sexuen artean.
|
|
|
Euskararen kaleko erabileran ez da aldaketa handirik izan azken bost urteetan. Haurrak eta nagusiak batera daudenean
|
euskararen
erabilera altuagoa da, bereizita daudenean baino.
|
|
|
Azkenik, eta adin taldeen arteko komunikazioak oinarri, ikerketan agerian gelditu da haurrak eta nagusiak batera daudenean
|
euskararen
erabilera altuagoa dela bereizita daudenean baino. Klusterraren arabera," nagusien erabilera bikoiztea edo hirukoiztea dakar haurrak solaskide izateak lurralde guztietan".
|
|
2023
|
|
|
Errealitatea bestelakoa da, ordea, maila subjektibotik planteatuta. Izan ere,
|
euskararen
erabilera altua den inguruetan, euskarak komunikatzeko eta baita komunitatearen parte sentitzeko ere balio lezake. Bultzada subjektibo hori, alabaina, nekez sortuko da euskararen erabilera hain nabaria ez denean.3 Euskararekiko aldeko sentimendua erakutsi arren, benetan zaila da migratzaile batek halako eremuetan euskara ikastea, are gehiago herri mugimenduetan euretan ere gaztelania edo frantsesa nagusi direnean.
|