|
2001
|
|
|
ezin dugu hori erremediatu diskriminazioa sortu gabe, eta hori antidemokratikoa da. Hizkuntz politikak legitimitaterik ez badu,
|
euskararen
egoerak ez du erremediorik. Hortaz, etorkizunik ez.
|
|
2008
|
|
|
Taldeko zuzendariek ezinbestekotzat jo dute, halaber,
|
euskararen
egoera ez ezik, auzo hizkuntzen errealitatea ere kontuan hartzea. Eta lehentasuna emango diete hitzezko jardunari.
|
|
2009
|
|
|
•
|
Euskararen
egoera ez da inon orokorra, autonomoa, lasaia, librea, nahikoa edota beharrezkoa. Horren arrazoiak, besteak beste, honakoak dira:
|
|
|
–Hitza hitz, Sarkozy jauna; hitza hitz, Fillon Jauna.
|
Euskararen
egoerak ez dezake onar gibelera egitea?
|
|
2010
|
|
|
4 diSKurTSo SoziolinguiSTiKoa alde batera utziko dut iñaki larrañagak soziolinguistika aplikatuari egin dion ekarpena. ez garrantzirik ez duelako, sakontasun gehiago eskatzen duelako baizik; lan eskerga burutu baitu eta nik baino hobeto egin dezaketenak ere izan badirelako. iradokizuna egina da. azpimarratu nahi dut, ordea, esparru ideologikoan eta ideien lehian, iñakik teoria orokorraren baitan zabaldu dituen diskurtso soziolinguistikoak eta argudio sorta. etengabeko kezka eta ardura berezia izan ditu oinarrizko kontzeptu soziolinguistikoen definizioak zedarritzeko: ...kuntza borroka’, ‘hizkuntz ordezkatze prozesua’, ‘elebitasuna eta diglosia’, ‘hizkuntza berreskuratzeko— normalizatzeko prozesua’ eta abar. izan ere, kontzeptu horiek zuzen erabiltzea ezinbestekotzat jotzen ditu hizkuntz komunitate euskalduna berregiteko. euskararen kasuan, sarritan, huts eragiteko edo modu anbiguoan bederen erabiltzen baitira. iñakirentzat
|
euskararen
egoera ez da estatikoa eta ezin itzulizkoa, etengabeko eraldaketa prozesuan dagoena baizik, hizkuntz ukipenaren neurri berean. eta ‘elebitasun sozial egonkorra’ lortu ezinezko helburua da, asmo hori hizkuntza baten galeran interesatuta dauden ideologiek mantentzen dute, azkenean, hizkuntza batek bestea baztertzen duelako. denboran zehar, iñakik egindako esanetan eta idatzietan nabarmen...
|
|
2011
|
|
|
2 hizKunTzA diglosia berez, txarra edo ona den juzgatu gabe, euskal herrian diglosia galduta, euskarari dagokionez, hizkuntza egoera makurragoan gaudela esan dezakegu. hau da, diglosia egoera berreskuratu behar dugu hizkuntzaren egoera hobetuko bada. Lehen esan moduan, zalbideren testuak, inplizituki, aditzera ematen du euskara biziberritzeko (lehengo) diglosia egoera oraingo egoera baino hobea dela. euskara biziberritzeko diglosia egoerara itzuli behar dugula, alegia. hagatik,
|
euskararen
egoera ez dela diglosikoa nabarmentzearren, seguru asko, zalbidek izendatzen du euskara ahuldutako hizkuntza eta ez du behin ere aipatzen euskara hizkuntza gutxitu gisa. zalbidek (2003) esaten du: Ahuldutako hizkuntza diogunean, egungo bibliografia tekniko ezagun eta pisuzkoenean" endangered language" edo" threatened language" esaten den hori azaldu nahi genuke.
|
|
|
Azken finean, hori egiten dute hizkuntza politikek. Baina, tamalez, gerta daiteke politikak oker egotea; hau da, garrantzizkotzat hartu ez diren elementuek garrantzi handiagoa izatea garrantzizkotzat hartu diren elementuek baino. horregatik, egokiak izan daitezen, etengabe aztertu behar dira hizkuntza politikak. egoera soziolinguistiko guztiak ezberdinak dira.
|
euskararen
egoera ez da katalanaren edo gaelikoaren egoera. erantzuna egoerara egokitu behar da. hortaz, nahiz eta hizkuntza ekologia orokorra izan, egoera jakin batean aplikatzen denean, egoera jakin horren ekologia bilakatu behar da, hots, berariazkoa eta zehatza, eta hori hizkuntza horretako hiztunek soilik egin dezakete.
|
|
2012
|
|
|
Lehen ahultasuna da Euskal Herriko biztanle gehienek ez dakitela euskaraz.Gainera,
|
euskararen
egoera ez da batere ona erabilerari dagokionez. Azterketekerakusten dutenaren arabera, gutxiengoa dira euskara eguneroko harremanetanerabiltzen dutenak (Juaristi, 2007).
|
|
2013
|
|
|
XIX. mendean,
|
euskararen
egoerak ez zuen hobera egin Arabako lurretan. Hala ere, artean, bizirik eta indar handiz jarraitzen zuen hainbat lekutan.
|
|
|
XIX. mendean,
|
euskararen
egoerak ez zuen hobera egin Arabako lurretan. Hala ere, artean, bizirik eta indar handiz jarraitzen zuen hainbat lekutan.
|
|
2014
|
|
|
Jende askok lan handia egin behar izan duela hori posible izan dadin: ikastetxeetan, administrazioan, herriko elkarteetan… Esfortzu kolektibo izugarria egin du Orioko herriak euskarari eusteko eta euskararentzat esparru berriak irabazteko.Baina, horretaz jabetzeaz gain, gazteek jakin behar dute, baita ere, oraindik asko dagoela egiteko eta
|
euskararen
egoera ez dela, ezta Orion ere,' bertan goxo' geratzeko modukoa.Etengabe aldatzen ari den gizarte honetan erronka berriak planteatzen zaizkie gure gazte euskaldunei (beste hizkuntza batzuk ikasi beharra, aniztasunera moldatu beharra…) eta, euskaldun segitzeko, nahitaezkoa izango dute euskararen aldeko jarrera kontzientea izatea. Hori landu beharra dago, eskolan, etxeetan eta herrian.
|
|
2015
|
|
|
Hona hemen Pako Aristik bere azken liburuan dioena, beste hamaika egiarekin batera"
|
Euskararen
egoera ez da hobetuko Euskal Herriak independentzia lortu arte. Bere erabilerak ez du gora egingo.
|
|
|
Askorentzat, bi izaerak ez dira bateragarriak, Frantziak eta frantses hizkuntzak eta kulturak euskara ordezkatzeko indarra egin eta egiten dutelako, Ipar Euskal Herrian euskara arriskuan dagoelako Frantziaren ukapenarengatik, ezinezkoa delako nagusi eta azpiko izatea aldi berean.Baina Hego Euskal Herrian euskara ofiziala dela eta espainol sentitzen ez direnak askoz gehiago direla erantzun zuen ikerlariak. Hizkuntza politika eta
|
euskararen
egoera ez direla uste duen bezain loriagarriak azaldu ondoren, beste faktore batzuk kontuan hartu behar direla esplikatu zitzaion. Estatu bakoitzak gisa desberdinean hartu zituen menean euskaldunak:
|
|
2016
|
|
|
Diagnostikorako sistemak hamabi kategoriako eskala hartzen du, garbi utziz
|
euskararen
egoera ez dela homogeneoa, eta, aldiz, horietako kategoria guztietan ageri direla desberdin gure herriko lurraldeak. Mailakatze horretan ikusten da, halaber, zein lurraldetan doan gorantz edo
|
|
|
Euskarabideko zuzendari kudeatzaile Mikel Arregik berak ere behin baino gehiagotan aitortu du
|
euskararen
egoera ez dela ona, arazoak konpontzeko bidean, ustekabeak, aurkitu dituztela eta, ondorioz, motz gelditu direla hainbat arlotan.
|
|
2017
|
|
|
1
|
Euskararen
egoera ez da ona, zaila da.
|
|
2018
|
|
|
Auzi horretan, lurraldeak eta lurraldetasunak badute beren garrantzia. XXI. mende hasieran,
|
euskararen
egoera ez daiteke ulertu 2008an Frantziako ondare bilakatu den" langue régionale" baten perspektibatik. Edo ez perspektiba horretatik bakarrik.
|
|
|
Horregatik joera orokor honen gainean, nabardurak egin lirateke. Batetik, tokian tokikoaren errealitateari buruz irakurketa egin behar da,
|
euskararen
egoera ez baita berdina testuinguru soziolinguistiko eta sozial guztietan eta, askotan, herri batean agertutako joerak ez du zerikusirik ondoko herrian ikusitakoarekin. Ezin dugu ahaztu genero sistema (genero harremanak agintzen duena) une eta toki jakinetan gauzatzen dela, bakoitzaren errealitatera egokituz eta, ondorioz, aurpegi ezberdinak erakutsiz.
|
|
2019
|
|
|
hizkuntza aztertzea eta zaintzea. Eta
|
euskararen
egoera ez da gaztelania, frantsesa eta beste horrelako hizkuntzena bezalakoa. Euskara guztia beharrean dago.
|
|
2021
|
|
|
2003 urtean Irun Iruten zenekoak Kalean Bai programa Irunen abian jarri zuenetik
|
euskararen
egoera ez ezik, Irungo elkarteak ere aldatu egin dira. Hala 18 urtetan eguneratu gabe egon ondoan, Euskara arloak elkarteek euskararekiko duten konpromisoa berritzeko prozesua abiatu du aurten.
|
|
|
Ohikoa izaten da
|
euskararen
egoera ez oso normalizatua den testuinguruetan, erdi erdian euskararentzat erreferente direnak jartzea eta gurditik tiraka jartzea; eta, horrela du, baina, testuinguruko hiztun gehienak euskararen baitako ez direnean, gerta litekeena da talde eragileari erantzukizun eta karga handiegia esleitzea eta egindako esfortzua haien kontra bihurtzea, boomeran efektua bailitzan.... Horregatik, garrantzitsua izango da pertsona bakoitzaren esfortzuaren mugak non egon daitezkeen, hau da, hizkuntzarekiko nolako jarrera eta motibazioak dituen jakitea, hain zuzen ere (Irastortza, 2010).
|
|
2022
|
|
|
|
Euskararen
egoera ez da ona gaur egun Iparraldean. Hori dela eta, euskaraz mintzatzekotan, bertako gazteak derrigorturik daude sare sozial zabalak sortzera; hots, hainbat herritako lagunak izatera, eta besta egiteko tenorean ere alde batetik bestera mugitzera.
|
|
2023
|
|
|
Erakunde publiko eta pribatuetako
|
euskararen
egoera ez ezik, bertan eragiteko hizkuntza jarrera ere jaso nahi izan dut lan honetan, aurrera begirako bidea argitzeko. Euskararen aldeko jarrera eta jarrera neutroa (ez alde, ez kontra) izan dira nagusi galdetegia bete dutenen artean, baina zenbateko aldea ote dago haientzat euskararen alde egotetik euskararen alde egitera?
|
|
|
|
Euskararen
egoera ez zen nahi genuena eta etorkizuna ilun mintzo zen. Kontzientzia linguistikoa diluitzen ari zitzaigun.
|
|
|
Baina, aldi berean, ez da begi bistatik galdu behar zein den tokian tokiko egoera:
|
euskararen
egoera ez da bera Zarautzen eta Zarrakaztelun, Seguran eta Senperen, Elantxoben eta Eltziegon. Hizkuntza plangintzan derrigor hartu behar da hori kontuan:
|
|
|
Segitu zuen Zeruko Argia n idazten, eta Anaitasuna-n eta Jakin en ere kolaboratzen, kazetaritzarekin batera hizkuntza eta pentsamendua lantzen, eta, bere artikuluetan, irakurleari zer pentsatua franko ematen. Haatik, hizkuntzari dagokionez,
|
euskararen
egoerak ez zion lanean askorik laguntzen. Begoña Arregi da mintzo:
|
|
|
Erran gabe doa, Amiküzeko aldaera mintzatzen da udalerrian. Amiküze guzian bezala,
|
euskararen
egoera ez da batere osagarritsua: etxe haboroetan frantsesez elestatzen dira, maleruski.
|