|
2000
|
|
|
Momentuz, Gobernuaren agindua nagusitu zen, eta goizetako Maiatzeko Loreetako hizkuntzarena papereratzean(
|
euskaraz
egin ohi ziren goizeko hauek), kronikariberria (Amundarain), bere isil misilean, kexu da gertatzen ari denaz, eta ez du nahiutzi debekua aipatu gabe (Cronica: I, 367):
|
|
2003
|
|
|
Heriotza hori, fedearen argitan eta itxaropenaren pozetan, ospatu egiten dogu kristinauok, Kristoren Pazko misterioan bat eginik. Ederra, sarkorra benetan,
|
euskeraz
egin ohi dan ospakizuna. Jainko Herriaren Otoitza bertsotan egiten da leku askotan:
|
|
2007
|
|
|
InterbenEfikazia eta efizientzia ekimen berean uztartzeko asmoz, bi xedetalde proposatzen dira egokienak eta lehentasun osokoak direlakoan: a) gune soziolinguistiko euskaldunak; b)
|
euskaraz
egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleak.
|
|
|
|
Euskaraz
egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleek osatzen dute multzoa askoz handiagoa da gune euskaldunenetak o biztanleriarena baino eta, hortaz, kuantitatiboki garrantzitsua da.
|
|
|
|
Euskaraz
egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleek badute, definizioz, gaitasun eta motibazio maila txukuna eta, hortaz, erraz bihur litezke euskaldun aktibo, baldintza eta bitarteko berri gutxirekin. tzioaren balioa agerian jarri denez, zer nolako neurriak bultzatu behar dira halakoak gainditu ahal izateko. Zein izan behar dute interbentzio eraginkor eta berriaren hartzaileek edo xede taldeek?
|
|
|
Efikazia eta efizientzia ekimen berean uztartzeko asmoz, bi xedetalde proposatzen dira egokienak eta lehentasun osokoak direlakoan: a) gune soziolinguistiko euskaldunak; b)
|
euskaraz
egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleak.
|
|
|
|
Euskaraz
egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleek osatzen dute multzoa askoz handiagoa da gune euskaldunenetako biztanleriarena baino eta, hortaz, kuantitatiboki garrantzitsua da. Euskaraz egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleek badute, definizioz, gaitasun eta motibazio maila txukuna eta, hortaz, erraz (erlatiboki, hitz eginez) bihur litezke euskaldun aktibo, baldintza eta bitarteko berri gutxirekin (erlatiboki, berriz ere).
|
|
|
Euskaraz egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleek osatzen dute multzoa askoz handiagoa da gune euskaldunenetako biztanleriarena baino eta, hortaz, kuantitatiboki garrantzitsua da.
|
Euskaraz
egin ohi ez duten euskaldun euskaltzaleek badute, definizioz, gaitasun eta motibazio maila txukuna eta, hortaz, erraz (erlatiboki, hitz eginez) bihur litezke euskaldun aktibo, baldintza eta bitarteko berri gutxirekin (erlatiboki, berriz ere). Horrek euskararen komunitatea hedatzea lekarke eta, horrela, euskaldunak agerikoagoak lirateke eta gizartean pisu gehiago irabaziko lukete.
|
|
|
Subjektua enfatizatu nahi bada, ordea: Peruk jan (nahi) sagarra, edo Peruk sagarra jan (nahi),
|
euskaraz
egin ohi den eran. Hori da, hizkuntzaren jatorriari sentsazioetatik bagagozkio, esaldiaren ordena naturala Condillac-en arabera:
|
|
2012
|
|
|
" of course, an unmistakable sign of the final stages of shift is when bilingual parents pass on only the new language to their children". halere, lau hamarkada igarota, euskara bizirik da Iruritan: euskaraz, gutxi asko, aditzen da herrian,
|
euskaraz
egiten ohi diete gurasoek haurrei eta euskaraz aritzen dira neska mutikoak beren artean jostetan. Berrogei urteotan euskararen egoera (hizkuntzaren estatusa, euskarazko irakaskuntza...) moldatu duten aldaketa handiak gertatu dira baina horiekin batera —eta ikerketa honetarako interesgarriena dena— iruritarren belaunaldi bat izan da deliberatu duena bere seme alabak euskaraz haztea, nahiz eta mintzaira hori guraso horien gehienen lehen hizkuntza ez izan. hortaz, ikerlanak galdera honi erantzun nahi dio:
|
|
|
Iruritako haurrek, oro har,
|
euskaraz
egiten ohi dute. horretan bat datoz nire behaketak eta gurasoen iritziak. eskolako maisu maistrei ere hala iruditzen zaie: " Argi dago haurren hizkuntza naturala euskara dela, beraien artekoa" (M111). halere," batzuetan erdaraz aritzeko joera dute, batzuk beste batzuk baino gehiago" (ibid.).
|
|
|
Bertzelako jarduerak ere
|
euskaraz
egiten ohi dituzte Iruritako haurrek, hala herrian bertan antolatzen direnak (dantza, pilota, judoa, mekanografia, trikitixa, panderoa, ingelesa eta katekesia) nola elizondon eskaintzen direnak (igeriketa, futbola eta eskubaloia). Salbuespena udal Musika eskola da, euskaraz zenbait saio baizik ematen ez dituena.
|
|
2015
|
|
|
Geologiaz ez dakit ezertxo ere eta deskuidatuta egon naiteke beraz, baina oso behartua eta sinesgaitza iruditu zitzaidan argumentuko aitzakia hori, herria eraiste eta berreraikitzearen ingurukoa; bestalde, lehen Txomin Agirrerengan salatu dudan ikuspegi murritz horren amaraunean erori nintzen ni ere: Somorrostro aldeko istorio bat zela hura, alegia, eta imajinaezina beraz
|
euskaraz
egin ohi den eskualdeetakoren batean. Barka nazatela Somorrostroko euskaldunek.
|
|
2017
|
|
|
Erantzun zion
|
euskaraz
egin ohi zuen moduan eta handik h gabeko bizkaieraz hasi zitzaion, ohikeriatan. Astebetera edo harrigarriki zera bota zion:
|
|
2020
|
|
|
LH4ko erreferentziatzat hartuz, ikasle askok lehendabiziko mudantza familiako erdaratik eskolako
|
euskararantz
egin ohi dute.
|
|
2021
|
|
|
Baina etxean ez, entzuterik ere ez zuen nahi, inola ere ez, agintzen zigun erdara hutsean egiteko, bere aurrean behintzat, ez ginen baserritarrak, ez eta arrantzaleak ere, Conservas Abalos lantegiaren jabearen seme alabak baino, señorituak, batez ere Garizabal abizena ere genuen aldetik, garizabaldar gehienek, guztiz eskolatuak eta boteretsuak izanda ere, kalean behintzat gehienetan euskaraz egiten zuten arren, baina hori zen euren aberri kideen aurrean, itxura besterik ez, etxean erdaraz harro harro eta barra barra egin ohi baitzuten, euren burua antzinateko jauntxoen ondorengoak zirelakoan. Guk ere kalean ia beti
|
euskaraz
egin ohi genuen. Behartuta, gure solaskide guzti guztiak euskaldun peto petoak ziren-eta, gehienak ere erdaraz totelka edo oihes egiten zutenak.
|
|
2022
|
|
|
Nik Donostiako mugimendu lesbofeminista izan dut eredu, eta mugimendua euskaltzalea dela uste dut. Elebidunak gara, erdarazko dinamikak sor daitezke, baina euskaraz dakienak beti lehen hitza
|
euskaraz
egin ohi du. Eta ez dakiena ere, askotan, lehen berba euskaraz egitera ausartzen da.
|
|
|
" Salbuespena adinekoetan dago, edadetuen erabilera zerbait handiagoa baita heldu nagusiena baino". Bestalde, umeak dira euskara gehien erabiltzen dutenak (elkarrizketen %76
|
euskaraz
egin ohi dute) eta heldu nagusiek gutxien (kaleko hizkuntza erabileraren %50). UEMAk duela bost urte egin zuen lehenengo ikerketa.
|
|
2023
|
|
|
Ikerketak erakutsi duenez, Euskaraldiak hizkuntza ohitura batzuk gero eta ohikoagoak bihurtzen ditu: esaterako, lehen hitza
|
euskaraz
egin ohi zutenak %55, 8 ziren ariketa aurretik eta% 75,9 ondoren, edo elkarrizketa elebidunetan euskarari eusten ziotenak% 44,6 ziren aurretik eta% 76,6 ondoren.
|