|
2000
|
|
|
"(...) Nafarroan euskaldunak ez gaituztela maite iduri baitu, euskaldunei bizimodua gero eta zailagoa egin nahi digutela. Ikusi bertzerik ez agintarien adierazpenak, euskararen erabilpena murrizteko proiektuak, euskaldunoi
|
euskaraz
bizitzeko eskubideak ukatzea, euskarazko lanentzako laguntza ttikitzea. (...) Euskararen izena zikindu ere bai, ez dakitenendako bereiztale gertatzen dela erranez.
|
|
2001
|
|
|
Euren osmosia erabiltzen baitute, egoera honi azalpena emateko aitzakia moduan". Argantzundarren eta Trebiñoarren ustez baina, behin baino gehiagotan adierazi duten moduan egoera honek ez dauka zentzu larregirik eta Euskal Herriaren barruan eta
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea agertu dute askotan.
|
|
|
Oinarrizko Bai euskarari! oinarri hartuta,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatzea eta hori gauzatuko duten neurriak sustatu edo sortzea izan da urteetan euskalgintzak egin duen lana, eta bide berari jarraitu behar dio, unerik latzenetan ere bere lanari eutsiz. Eta lan hori, dudarik gabe, bi modutan egin behar du:
|
|
2008
|
|
|
Euskararen estatus publikoaren alorrean urrats handiak eta sakonak egitea ezinbestekoa dela sinetsita, hogeita hamar laguneko talde batek Nafarroa osoan euskararen ofizialtasunaren aldeko manifestua aurkeztu du,
|
Euskaraz
bizitzeko eskubidearen alde lema hartuta.
|
|
|
Nafarroako euskaltzale ugarik euskararen ofizialtasunaren aldeko manifestua sinatu dute horixe aldarrikatzeko. Bihar, halaber, manifestazioa eginen dute Iruñean, arratsaldeko bostetan, Golem zinemetatik abiatuta,
|
Euskaraz
bizitzeko eskubidearen alde. Euskara ofiziala orain!
|
|
|
Hizkuntz eskubideen urraketarekin amaitzeko. Finean,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea izateko. Nafarroako euskaltzale ugarik euskararen ofizialtasunaren aldeko manifestua sinatu dute horixe aldarrikatzeko.
|
|
|
EHEk Ezabaketa Astea urteroko egiten du: " Aspaldi desagertua behar luke ekimen horrek, euskaldunoi dagokigun
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aitortua izango bazen. Baina gehienetan, eskubidea ukatu eta seinaleak aldatu beharrean, garbitzeari ekin diote agintariek, herrietako paisaia linguistiko arrotza mantenduz".
|
|
|
Baina gehienetan, eskubidea ukatu eta seinaleak aldatu beharrean, garbitzeari ekin diote agintariek, herrietako paisaia linguistiko arrotza mantenduz". Administrazioaren aldetik, Euskal Herrian
|
euskaraz
bizitzeko eskubidearen aldeko apustua egiteko" borondate eta determinazio gutxi" dagoela erakusten du horrek, erakunde euskaltzalearen ustez.
|
|
|
Euskal Herrian Euskaraz ekoen ustez," Euskal Herrian,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea zanpatzen digutenek hainbat urtean urratsak eman dituzte eta oraindik emango dituzte, euskal herritarroi errotik geure hizkuntza ukatzeraino". Horren adibide gisa jarri dute Azpeitiko anbulatorioa eta salaketa kanpaina burutu dute" zapalkuntza" horren kontra.
|
|
2009
|
|
|
Eta egoera betikotuz gero, argi dago zein den etorkizuna, galbide eta galerarena. Eskubide hitzarekin ahoa betetzen zaien horiek euskaldunok osatzen dugun hizkuntza komunitateari
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea erauzi digute; eta hori ez dago onartzerik.
|
|
|
|
Euskaraz
bizitzeko eskubidearen alde
|
|
|
Hogeita hiru urte luze igaro dira Nafarroako Parlamentuak Vascuencearen legea onartu zuenetik, nafar askori
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea ukatu zigunetik, alegia. Hogeita hiru urteotan euskara geure eguneroko tresna dugun hiritarron hizkuntz eskubideak behin eta berriro urratu dira.
|
|
2010
|
|
|
Kontseiluak egina zuen deialdia, arrazoiak ugari baitira Nafarroan euskararen aldeko aldarria egiteko. Nafarroan
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea zen manifestaziorako leloa, baina Euskaraz bizi nahi dut idatzia zuten kartelak euskaltzale askok zeramatzaten. Nafarroako Gobernuaren euskararekiko jarrera negargarria salatzeko eta kritikatzeko festa giroa nagusitu zen.
|
|
|
|
Euskaraz
bizitzeko eskubidea eskatu dute Artaxoan eta Mendigorrian
|
|
|
Euskararen Eguna ospatuko dute Artaxoan (Nafarroa) herrialde horretan eta Mendigorrian gaur
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatzeko xedez.
|
|
|
Euskaraz bizitzea ahalbideratuko digun gizartea behar dugu. Euskaldunoi ez zaigu aitortzen Euskal Herrian
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea. Bizitzako hainbat unetan eta tokitan erda ra erabiltzera behartzen gaituzte.
|
|
|
Hiru:
|
euskaraz
bizitzeko eskubidearen aldeko manifestazioa Iruñean. Aspaldiko partez, Nafarroako euskalgintzak bat egin du Nafarroako Gobernuaren hizkuntz politika suntsitzailearen aurka.
|
|
|
Erakunde publiko ofiziala denez, eta Euskara hizkuntza ofiziala izanik, Euskal Herriko kartzelek bermatu lukete presoen eskubide hori. Aldi berean hausnarketa honek damaigu euskal presoak Euskal Herriko kartzeletan behar dutela aldarrikatzeko arrazoi bat gehiago,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea ukatzea baita presoa Euskal Herriko espetxeetatik kanpo edukitzea. Bitartean, errealitateari bizkar eman ezin zaionez, edozein kartzelatan dagoela, eskubide hori bermatzeko ahalik eta baliabide eta erraztasun gehien eskaini behar zaio presoari.
|
|
|
Zentzu horretan eta EHEren jardunari lotuta, gure irakurketa zabaldu eta Bilboko manifestazioarekin bat egin nahi dugu EHEtik. Izan ere, ekimenaren oinarrian, etenik gabe eta maila orotan eskubideak urratzen zaizkion herri ukatua baitago; bertako hizkuntzan,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea bera ere sistematikoki urratzen delarik. Euskal herritarrok badugu identitate propio bat (horregatik gara herri, nazio bat), baina libreki garatzeko eskubiderik ez dugu.
|
|
|
Euskarak egiten bagaitu herri, eta herri hau asimilatzeko mendez mende herri honen hizkuntza, kultura eta izaerarekin bukatzea jarri bazuten asimilazio estrategiaren erdigunean, herri gisa egin behar diogu aurre herria “konkistatzeko” nahiari. Euskaraz bizi nahi dugu, herri bat garelako, komunitate bat, eta horrenbestez herri moduan zein norbanako bezala
|
euskaraz
bizitzeko eskubide zibila dugu. Hortaz, debeku eta ukazio ororen gainetik, euskal herritarron eskubide zibil eta politiko guztien defentsan guztiok Adierazi EH ekimenarekin bat!
|
|
|
Gizarte eragileek Nafarroan
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatu dute
|
|
|
Iragan astean norbanakoek egin bezala, zenbait gizarte eragilek bat egin zuten atzo heldu den maiatzaren 15ean Euskararen Gizarte Eragileen Kontseiluak deituta Iruñean Nafarroan
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea lelopean egingo den manifestazioarekin. Eragileen izenean, Itziar Urra Bilgune Feministako kideak Nafarroan euskaraz bizitzea ezinezkoa dela salatu zuen:
|
|
|
Iragan astean, Kontseiluak adierazi zuen Nafarroan
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatuko duen manifestazioak 1.600 atxikimendu jaso zituela. Atzo, ordea, kopuru hori bikoiztu egin zela jakinarazi zuen Bilbaok.
|
|
|
Heldu den maiatzaren 15a egun berezia izango dela iragarri zuen Bilbaok. Izan ere, manifestazioaren bitartez Nafarroan
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea ezinbestekoa dela argi utziko dute karrikan. Hala, ekimen horretan parte hartzeko deia egin zuen ondoan zituen gizarte eragileekin batera.
|
|
2011
|
|
|
" Tokiko erakundearen barne funtzionamendua ere euskaraz" izan dadila eskatu du koalizio independentista eta soberanistak. Azkenik, Getxo udalerriko euskal komunitateak dituen hizkuntza eskubide indibidual eta kolektiboak bermatze aldera," herrian eta atal zein arlo ezberdinetan,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea helburu duen plangintza integrala" garatzeko konpromisoa hartzeko eskaera egin diote Udalari. Argazkian, Getxoko Bilduren zinegotziak herritarrez inguratuta, udaletxeko atarian.
|
|
|
4 Udal honek udalerri honetako euskal komunitateak dituen hizkuntza eskubide indibidual eta kolektiboak bermatze aldera, gure herrian eta atal zein arlo ezberdinetan,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea helburu duen plangintza integrala garatzeko konpromisoa hartzen du.
|
|
2012
|
|
|
Nafarroan ere hala omen da, okerragoa bada ere. Baina, Madrilen egindako legeak
|
euskaraz
bizitzeko eskubiderik ez du bermatzen ez han eta ez hemen. Inposatzen diguten muga pasatzean ere bai, euskaldunok, bigarren mailako herritarrak gara.Inolako lege babesik ez dagoen guneetako euskal herritarrok segidan sinatuko genuke orain gauden egoeratik horrelako batera pasatzeko.
|
|
|
Ezin uka dezakegu berri ona dela; halere, urrats eraginkorragoak eta benetako lege geriza jarriko da abian euskaldunoi
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea bermatuko bazaigu.
|
|
2014
|
|
|
Badu Bada, erakusketa izateaz gain, espazio egokia eta iradokitzailea izango da hizkuntza gutxituen ezagutza, onarpena eta promozioa ahalbidetuko duten ekintzak burutzeko. Erakusketak bertatik esan digu gure udaleko agintariei euskaratik idatzi behar dituztela prentsa oharrak, euskaraz lan egin nahi dugulako eta bilbotarrak
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea dugulako, nahiz eta" gutzienen hizkuntzan" mintzatu.
|
|
|
“euskararen herrian bizi gara.
|
Euskaraz
bizitzeko eskubidea dugu eta euskaraz bizi nahi dugu. Udal administrazioarekiko harremana euskaraz nahi dugu”.
|
|
2015
|
|
|
Carlos Urquijok lan asko dauka, urte luzez gogor aritu direlako beharrean udalak.
|
Euskaraz
bizitzeko eskubidea bermatzeko neurri eraginkorrak hartu dituzte eta Espainiako Estatua ate ondoan da galga jartzeko.
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiak bat egin nahi izan du herrialdearen errealitate soziolinguistiko horrekin, bai bere hizkuntza jardueretan, bai euskara sustatzeko egindako ekimenetan. Horregatik, Foru Aldundiak
|
euskaraz
bizitzeko eskubidearen alde lan egin du legealdian, gure hizkuntzari lehentasuna emanaz eta euskaraz bizitzeko baldintzak sortuz eta bitartekoak jarriz.
|
|
|
Urko Aristi: " Apirilaren 25a mugarria izanen da
|
euskaraz
bizitzeko eskubidearen aldeko borrokan"
|
|
|
Gainontzeko nafarrekin batera, oinarrizko eskubideen errespetuan oinarritutako jendartea da, harriz harri jaso nahi duguna:
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea, gure ikurren errespetua, parekidetasuna, tokian tokiko garapen sozioekonomikoa, ingurumena zaindu, aberastasuna banatu, ezberdinen artean zubiak eraiki... tokian toki herritarrok erabakiz, herritik Udalerako eta Parlamenturako ibilbidea eginaz.
|
|
|
Nafarroan euskara bizirik dagoela eta
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatzeko, Iruñeko Anaitasuna kiroldegian, Kontseiluak antolatu duen ekitaldiak milaka pertsona bildu ditu. Nafarroan espero den aldaketak, hizkuntz politikan izan behar duen eragina erabatekoa izan behar dela aldarrikatu dute.
|
|
2016
|
|
|
Horrek aukera berriak sortzen ditu. Gure gizarte hau poliki poliki iristen bada kontsentsu politiko baten bidez eta bultzatzaile izango den mugimendu euskaltzale potente baten bidez esatera. Ez dago aitzakiarik?, horrek
|
euskaraz
bizitzeko eskubideari panorama berri bat ekar diezaioke».
|
|
|
«Hizkuntza eskubideak aldarrikatzen dira euskararen egoera gutxitutik. Euskaldunek
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea dutela, eta hori ez dela betetzen orain». Bestetik, PP eta PSE EE:
|
|
2017
|
|
|
Zarauzko EHE: " Osasun zentroak
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea ere urratu egiten du"
|
|
|
Gogoan dugu, halaber, Zarautz Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko kide dela. Gauzak horrela, onartezina iruditzen zaigu osasun etxeak harturiko erabakia, herritarrak bigarren mailako biztanle bihurtu ez ezik,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea ere urratu egiten duelako.
|
|
|
Jon Alonsok euskararen inguruko kontsentsu politiko berri baten beharraz idatzi du ARGIAren" Aktualitatearen gakoak" argitalpenean, arrazoi demokratikoan eta
|
euskaraz
bizitzeko eskubidean oinarrituta.
|
|
|
2010eko maiatzaren 15ean" Nafarroan
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea" aldarrikatzeko milaka euskaltzale batu ginen Iruñan. Nazkatuta, haserre, baina harro.
|
|
|
ridiko horrek euskaldun bakoitzari
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea bermatu lioke.
|
|
2018
|
|
|
Ildo horretan, azken urteotan egindako ibilbidea argazki bidez erakutsi du; 2010ean Nafarroan
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea lelopean egindako manifestazio handia; 2015ean Anaitasuna kiroldegian egindako ekitaldia. Urte horretan bertan, gobernu aldaketarekin, “leihoa zabaldu zitzaion euskararen normalizazioari Nafarroan eta hizki larriz idatzitako aldaketa aldarrikatu du Kontseiluak, Parlamentuan egindako agerraldiaren bitartez, Parlamentuko presidenteari legea idazteko luma oparituz…
|
|
2019
|
|
|
Batetik, norberaren eskubidea edo nork bere abizena nahi duen grafiaz idaztekoa. Bestetik, komunitatearena, alegia,, euskal deiturak euskal grafiaz idazteko eskubidea edo euskaldun komunitateak
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea?.
|
|
2020
|
|
|
Euskara eta feminismoa bidelagun jardunaldietan bi errealitate linguistiko kontrajarri dira: batetik,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatzen duten euskaldun zuriena eta, bestetik, feminista arrazializatu eleanitzena. Azken hauek azaldu dute euskal hiztun izateak zabaltzen dizkien ateak arrazakeriak ixten dizkiela.
|
|
2021
|
|
|
Iruñea: "
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea"
|
|
|
Harrezkero, gaia gizartera zabaldu dugu, eta Euskal Herrian egoera berean gauden familiak saretzen saiatu gara. Gure seme alabek eskolan ere
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea dutela aldarrikatzen dugu eta, horretarako, uste dugu ezinbestekoa dela euskaraz eroso jardutea ahalbidetzen duten arnasgune funtzionalak egotea. Are gehiago, ikusirik ereduko ikastetxe askotan ere erdara dela harreman hizkuntza nagusia.
|
|
|
Zabal dezagun elkarrekin eztabaida hau, mugiaraz ditzagun egoera aldatzeko eskumena dutenak. Seguru gaude denon artean lortuko dugula gure seme alaben
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea bermatzea.
|
|
|
Asmoa dute proposamena hurrengo egunetan mahai gaineratzeko, Irungo Udalak auzitegiaren erabakiari aurkeztutako helegitearen ebazpenaren zain egon gabe. «Ezin gara hurrengo epaiaren zain egon, iniziatiba hartu behar dugu; hizkuntza eskubidea murriztu eta
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea galgatu nahi duen inertzia gelditu behar dugu». Edonola ere, ezkor agertu zen Bilbao errekurtsoari dagokionez:
|
|
|
|
Euskaraz
bizitzeko eskubidea lortzeko asmoz, zonifikazioari «hordagoa jo» nahi diote sinatzaileek: «Bereizkeriarik, segregaziorik edo eskubideen urraketarik gabeko etorkizuna irabazi nahi dugu.
|
|
2022
|
|
|
Sei egun falta dira 22 Korrikari hasiera eman eta Euskal Herriko zazpi lurraldeetan barrena
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatzeko. Ostegunean bertan sartuko da Bizkaian, arratsalde iluntze aldera.
|
|
|
Milaka lagun Donostian,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatzeko.
|
|
|
Egunero ikusten ari gara. Zertarako balio digu Kongresuan euskaraz egiteko aukera lortzeak berton
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea bermatua ez badugu. Zer espero dezakegu eskuin muturretik eta PPtik, sustraietan frankismoa duen taldetik?
|
|
|
Beste edozein gairekin horrelako zonifikaziorik ezarri izan balitz eskandalu bat izango litzatekeena, euskararen aurka eta nafarron
|
euskaraz
bizitzeko eskubidearen aurka inposatu zuten. Imajinatzen duzu nafarron lan eskubideak edo hezkuntza eskubideak edo osasun eskubideak zonaka zatituta Nafarroa barnean?
|
|
|
Etxarriren arabera,
|
euskaraz
bizitzeko eskubideak oztopatzen dituzten mugak «egiturazkoak» dira. Hezkuntza da horren adibide:
|
|
|
Beraz, migratutako emakumeei* ere
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea urratzen zaie, komunitatetik at gera daitezen komeni zaie, batez ere euskara ikasteko traba eta oztopoak handituz. Hainbatetan aipatu izan dugu, DENBORA eta DIRUA, emakumeak* prekarietatera kondenatzeko estrategia perfektua eta nola ez, gure prekarietateen eta errekonozitu gabeko lanen egunerokotasuna ere bada hizkuntzarena.
|
|
|
Horrela, gure egunerokotasunean bizi kalitatea okertzen diguten adibide zerrenda luzea dugu, pandemia honetan kasuak eta adibideak ugaritu direlarik eta dena,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aitortzen eta bermatzen ez zaigunaren ondorio. Ekitate neurriak behar ditugu hizkuntzarekiko ere, eta nola ez, euskararen lurralde osoan eta urgentziaz behar ditugu.
|
|
|
Nafarroako Gobernuko egun horretako kartelean euskarazko mezua ezabatu zuen (beste hainbat hizkuntza mantenduaz) eta erantzun zuen euskaraz dakienak gaztelaniaz ez badaki arazo bat duela. Beraz, Tuterako alkatea emakumeei* esaten ari zen
|
euskaraz
bizitzeko eskubiderik ez dutela, baina, era berean, zeharka, migratutako emakumeei* ere mezu argia helarazten ari zen: euskara ez da zuentzat.
|
|
|
Gure herri eta hirietako txoko ezberdinetan euskara hizpide dugun bakoitzean, zenbait diskurtso barneratuak ditugu eta beste zenbaitek zeharka baino ez bada, zapalkuntzen mailakatze bat egitera eramaten gaituzte. Hizkuntzaren aferan, euskal emakumeoi* badagokigu ere autokritika egitea noski, baina oinarri bat argi izanik,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea ukatzen zaigu, euskara ikasi eta erabili ahal izatea pribilegioa eta kapritxoa direla irudikatzeko sistema oso bat diseinatu dute eta noski horrek Espainiako zein Frantziako estatuetako hegemoniei on egiten die.
|
|
2023
|
|
|
Oro har, eremu guzietan harremanak euskaraz izateko zailtasunak aipatzen dituzte herritarrek, eta Behatokiari iduritzen zaio azken urteetan eman diren urratsek ez dutela bermatzen
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea. Gainera, auzitegietarik heltzen diren zenbait erabakik egoera larriagotzen dutela azpimarratu dute.
|
|
|
Irulegiko Eskuaren aurkitzetik landa, Nafarroako zenbait pertsona ezagunek manifestua aurkeztu zuten urtarrilaren 14an,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatzeko. Manifestu horretan adierazten zuten Irulegiko Eskuaren aurkikuntzak argiki erakutsi zuela Nafarroa dela euskararen lurraldea:
|
|
|
Aurrerapen faltaz ohartarazi du Gaubekak: «Urteak aurrera joan ahala,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea erabat oztopatuta, mugatuta edo aitortzarik gabe daukagu euskararen lurralde osoan».
|
|
|
Atzean, manifestazioaren lelo nagusia zuen pankartari eusten zioten manifestuaren sinatzaileek: Euskara, nafar guztiona irakur zitekeen, eta horren gibeletik, milaka lagun batu dira
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea aldarrikatzeko.
|
|
|
Bere zeregina euskal herritarren artean kalitatezko informazioa hedatzea baino askoz gehiago da. BERRIA euskararen normalizaziorako aparteko eragilea ere bada,
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea bermatzeko ezinbesteko tresna. Izan ere, urte hauetan guztietan esperientzia handia metatu du BERRIAk, eta egun bere eskifaia esperientzia eta kemen handiko marinelek osatzen dute.
|
|
|
Urte batzuez euskara debekatua izan zen, baina karga politiko hori alde batera utzi behar da, bi aldeetatik. Euskaldunek
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea dute, eta hona etorri garen erdal hiztunok euskara ikasi eta kultura errespetatu genuke».
|
|
|
Agurne Gaubeka erakundeko zuzendariak eremu ezberdinetan euskara normalizatzetik “urrun” gaudela azpimarratu du. “Urteak Aurrera doazen arre, herritarrari
|
euskaraz
bizitzeko eskubidea mugatzen eta oztopatzen zaio eguneroko esparru ugaritan”.
|