|
2001
|
|
|
Ez nauzue
|
euskaraz
bertso berriak bakarrik egin behar liratekeela uste duten horietakoa. Aita Barandiaranek dioenez," Euskerak ere, beste izkuntzak aña, ba dauka elerti ederraren bearra".
|
|
2002
|
|
|
"
|
Euskarazko
bertsoak" Eusebio Maria D. Azkue Barrundi (19111973) (Argitaratubakoa) 1071
|
|
|
"
|
Euskarazko
bertsoak" Eusebio Maria D. Azkue Barrundi
|
|
|
¿?. "
|
Euskarazko
bertsoak" Eusebio Maria D. Azkue Barrundi
|
|
|
"
|
EUSKARAZKO
BERTSOAK" EUSEBIO MARIA D. AZKUE BARRUNDI()*
|
|
2003
|
|
|
zuen Altabizcarreco Cantua (Karlomagno eta euskaldunen arteko borrokez); Xahok idatzitako Anibalen kantua (1845); Francisque Michel-en Abarkaren Kantua (1859), eta Klaudio Otaegik idatziriko Beotibarko Kantua (1882). 97 Hauek guztiek oso oihartzun urria izan bide zuten herritar euskaldunen artean. Nolanahi ere, (guk aztertu ez dugun) bigarren gerra karlistako bertsoen ikerketa egitea on litzateke, ideia historiko hauek 1876rako herritarren artean zenbat hedatu ziren ikusteko98 Halaber, espainiar eta frantses nazionalizazioek garai horretan aurrera egin baitzuten, interesgarria litzateke ere erdal historiografia horietako topikoak
|
euskarazko
bertsoetan nola islatzen ziren ikustea. Txema Larreak nazionalizazio prozesu horren testigantza zabala bildu du garaiko bertsoak aztertuz.
|
|
|
Izan ere, Iparraldeko euskaldunek era askotara egiten zieten aurre Erregimen berriari: eduki politiko eta satirikoko
|
euskarazko
bertsoen bidez, esaterako (Desplat, 1991). Ez da ahaztu behar, bestalde, Biltzar Nazional iraultzaileak Frantziako eskualdeetako foru eta pribilegioak baliogabetu zituela, horien artean Iparraldeko euskal probintzietakoak.
|
|
|
6 Horrek ez du esan nahi Konstituzioaren aldeko
|
euskarazko
bertsorik izan ez zenik; ikus adibidez Altzibar, 1986: 38; berak dakartza garaiko Bizkaiko bertso eta gabon kanta guztiak. Antonio Zavalak bildu ditu, bestalde (1989, 1991, 1992) Frantziako Iraultzatik Lehenengo Karlistada bitartean kaleratutako bertso ugari.
|
|
2005
|
|
|
Tomas Gray ingelesaren eta Victor Hugoren lan bana ere badago gaztelaniaz. Itzulpenak bezain minoritarioak
|
euskarazko
bertsoak dira. Bat Iparragirrek Herrani eskainia da.
|
|
|
Haiek ere poltsikoan sartu, eta kutxara itzuli nituen egunkariak, koadroak, argazkiak eta zenbait orri solte. Orri solte haietan,
|
euskarazko
bertsoak zeuden idatzita, bertso-paperen gisara. Cánovas ministroari Txirrita ospetsuak eskainitako batzuek eman zidaten atentzioa:
|
|
2007
|
|
|
Ameriketako abenturan aberastu ez baziren ere, Argiñarena anaiek, Ignaziok eta Migelek, altxor bat gordeta zeukaten: bizitzako jazoera eta gorabehera batzuk
|
euskaraz
bertsotan idatzirik. Horien artean Uruguaira heldu baino lehenagoko idazkiren batzuk badiren arren, gehienak Euskal Herria betiko utzi eta gerokoak ditugu.
|
|
2011
|
|
|
Non? Bermeoko Astodunak izeneko erdera
|
euskerazko
bertsoetan. Bermeoko astodunak Bilborantza datoz.
|
|
|
Gero bertsoak bota zituen Intinak. Ez naiz nor bertsoak onak edo txarrak ziren esateko, baina indiar bat gu guztion aurrean jarri eta
|
euskaraz
bertsotan jarduteak eta, gainera, bertsoak berak sortutakoak, izateak ikaran jarri zituen ene gorputzeko lau haragiak. Otxandioko hizkeran kantatu zuen, Martinek ume zela erakutsi zion hartan.
|
|
2012
|
|
|
|
euskeraz
bertsoak.
|
|
2015
|
|
|
AZKUE, Eusebio Maria:
|
Euskarazko
bertsoak, Labayru, Bilbo, 1991.
|
|
2016
|
|
|
Errenazimenduarekin batera Saran sortu eskolan Stephanus Heriogiti doktorea genuen, Etxeberri Ziburukoaren Noelak idazkiaren hasmentan olerkigile. Etxeberri Ziburukoak berak ere anaia bat omen zuen osagile, garbitasuna gai zuten
|
euskarazko
bertso batzuen egilea.
|
|
|
Poesie en diverses langues sur la naissance de Hemy de Bourbon Prince tresheureus.
|
Euskarazko
bertsoak," Gure Principe don Henrique Iaunari", frantsesez, latinez, eta gaztelaniazko bertsoen ondoan datoz, eta horien ondoan ere, bearnesez, alemanez, berriz ere latinez eta italierazko bertsoak agertzen dira. Euskal olerkigilearen izena ezaguna ez bada ere, ordurako Gaztelak zanpatua zuen Nafarroa Garaiko seme batek eginak direlako segurtamena bada, bertsoen euskararen ezaugarriek salatuta, hiztegiak eta aspirazio ezak bereziki:
|
|
2017
|
|
|
Are gehiago: bien arteko gurutzatzea ez zen derrigorrez gertatu behar zuen zerbait, bertsoak ez baitzuen rockaren beharrik modernizatzeko, ezta
|
euskarak
bertsoarena ere rockaren mundua bere egiteko.
|
|
2018
|
|
|
Lehenbiziko bertsoaren itzulpenak pixka bat harritu gaitu, “hacia el año mil novecientos catorce hemos tenido un caso muy chusco” paratzen baitu; alegia, ez mila bederatziehun eta hamahiru, isunak paratu eta dinamita kartutxoa lehertu zen urtea, ez mila bederatziehun eta hamabortz, bertso-paperak saldu ziren urtea. Baina, pentsatzen jarrita, ez diogu garrantzi berezirik eman, “hacia el año” horrek zehaztasuna kentzen baitio urteari(
|
euskarazko
bertsoetan, “aldera” edo paratuko zuen).
|
|
|
Eta orain zuk, jauna, noble eta naturazkoak bezala, euskara estimatzen, goratzen eta ohoratzen duzunez gero, zuri, neure jaun eta jabe bezala, bidaltzen dizkizut
|
euskarazko
bertso batzuk, ene ezjakintasunaren arabera onduak; hain zuzen ere, jauna, haiek ikusirik eta zuzendurik nahi duzun bezala, ondo baderitzozu, inprimarazi ditzazun, eta zure eskutik izan dezagun guztiok harribitxi ederra, hots, euskara, orain arte ez bezala, behingoz inprimatua; eta zure hasiera honetatik aurrera areagotu, jarraitu eta argira atera dadin mundu guztian; eta besteek bezala, euskaldu... Hala bedi.
|
|
|
Bertze batek, denok pozik zebiltzala, Olabe hura batez ere, euskaraz kopletan kantari. Hirugarren lekukoa ez zebilen festa egiten bertzeekin, baina karrikatik Olaberi kantuan entzun zion, hark
|
euskarazko
bertsoak paratzeko zaletasuna baitzuen.
|
|
2020
|
|
|
Liburu horretan, distiko latino batzuen itzulpentzat, Pablo Astarloa apologistaren
|
euskarazko
bertso batzuk agertzen dira. Hau esaten da lehenengo lau ahapaldietan:
|
|
2021
|
|
|
Julen Urkizaren Aldizkari eta egunkarietako bertso eta olerkien bilduma bibliografikoaren arabera 19 izango ziren guztira Arielen 1845ean argitaratutako
|
euskarazko
bertso eta olerki sortak. Eta, bilduma horren arabera, horiexek dira prentsan argitaratutako lehen bertsoak.
|
|
|
Itz batean euskararen estetika eta erderarena oso desberdiñak dira.
|
Euskerazko
bertsoetan rima consonante eta rima asonantedelakoen gañean mintzatzen entzuten detanean, tripak erretzen zaizkit, erderatik kanpo oiek eztaukatelako iñolako esan-nahirik.
|