|
2002
|
|
|
Beste kontu bat da Estatu batzuetan beste hizkuntza batzuk toleratuak izatea ala ez administrazio partikularizatuetan. Espainian, esate baterako, gaztelania da hizkuntza ofizial bakarra; beste kontu bat da, adibidez, katalaniera koofiziala izatea Katalunian edo
|
euskara
berezko hizkuntza izatea Euskal Autonomia Erkidegoan; baina Espainia, estatu moduan, elebakarra da: gaztelaniaz hitz egiten da.
|
|
2007
|
|
|
euskarazko kultura, erdal kultura frantsesa eta kultura globalizatua, zeinahi hizkuntzatan adierazten dena. gazteagoetan. Araberan Nafarroa Beherean eta zuberoan (32.000 biztanle) da ama hizkuntza euskara dutenen ehuneko handiena, eta Lapurdi barnealdean (96.500 biztanle) kopururik handiena.
|
euskara
berezko hizkuntza delarik familian," happening" kulturala edo bat bateko kulturgintzaren gunea bilakatzen da. ezteietako eta bestetako apairu luzeak, denek ezagutzen dituzten kantuez alaiturik. Jarraian, zahar eta gazte mahai inguruan dantza jauziak ematen dituzte, txistulari batek bultzaturik.
|
|
2010
|
|
|
2001ean euskaldunen kopurua %50etik gorakoa zuten eskualde guztiek osatzen dute, eta ziur asko ipar durangaldea gehituko zaie. eskualde horietan, premiazkoa da euskararen nagusitasunari dagokion estatu legedi bat: ...k eskaini behar dizkiela. zoritxarrez, laugarren eskualde multzo batez ere hitz egin litzateke. ez dirudi nafarroa erdialdearen eta erriberaren zatirik handienak datorren urtean %10a lortzeko moduan ere egongo direnik. nafarroaren azken 25 urteetako hizkuntza politikaren emaitza ezin zen bestelakoa izan, eskualde horiek eremu ez euskaldunean utzi direnez gero. nafarroari dagokionez, lurralde osoan
|
euskara
berezko hizkuntzatzat joz eta probintzia osoan planifikazio bati ekinez soilik lor daiteke hegoaldearen hegoaldeko muturra euskararen rlSren gurdira igotzea. arabara begiratu besterik ez dago, horrela dela egiaztatzeko. gure zientzia gaztea da. Soziolinguistikak mende erdi baino ez du. eta hizkuntzen berreskurapeneta normalizazio prozesuek, are gutxiago. ez dut uste gehiegizkoa denik esatea arlo horretan diharduten guztiek hura eraikitzen laguntzen ari direla, gehiago edo gutxiago. guztiek egiten dugula zientzia, batzuetan akatsak eginez eta besteetan asmatuz. eta argi dago aurretik joateak eta erreferentzia puntu gehiegi ez izateak ez duela asko laguntzen. baina denborak arrazoia ematen digu, emeki emeki. hortxe dago gure lurraldeetako gazteria, gero eta eleaniztunagoa dena. egia da rlS aro mesianikoan sartzetik urrun dagoela (Joshua Fishmanen esapide egokia hizpide hartuta). baina haiengatik bada ere, gure etorkizunagatik, aurrera egin dugu. badakigu halakorik ez egiteak nora eramango gintuzkeen.z aipuaK
|
|
2011
|
|
|
Objektu batekiko jarrera definiturik izan ahal izateko, lehenbizi, ezinbestean, objektu hori ezagutu behar da, ezagutzen ez ditugun objektuekiko ez ditugu jarrerak eraikitzen. hizkuntzen arteko korrespondentziari, korrespondentzia ezari, dagokionez, bigarren erantzun aukeran, b),
|
euskarari
berezko hizkuntza izendatzen zaion bitartean, gazteleraz lengua por excelencia deitzen zaio. Bistan da ez dela gauza bera, begiratu, adibidez, elhuyar hiztegi entziklopediakoak por excelencia lokuzioari ematen dion euskal ordaina.
|
|
2012
|
|
|
Lehen aipatu dugun moduan euskara herri honen berezko hizkuntza bada, jarduna bukatzear duen Jaurlaritza ez genuke herri honen gobernutzat jo behar. Jaurlaritzak, oro har, ez du
|
euskara
berezko hizkuntza moduan erabili, ez du euskaraz ezer sortu. Itzulpengintzarako hizkuntzatzat utzi du.
|
|
2014
|
|
|
Hasierako kafe makinaren bueltako elkarrizketa horiek, beranduxeago mahai inguruko gogoeta sakonagoak bihurtu ziren. Lagunarteko giroan Eusko Jaurlaritzako langileok euskaraz lan egiteko genituen zailtasunez hitz egin genuen luzaro eta proposamen mardulak ere egin izan ditugu euskara planen eraginkortasunari buruz, legeak euskaraz sortzeari buruz, itzulpengintzaren eginkizunaz
|
euskara
berezko hizkuntza duen administrazio batean... Guk ekarpen hura egin genuen, une jakin batean eragileek egiten ez zutela ikusita.
|
|
2016
|
|
|
Auzitegiek bertan behera utzi dituzte UPNk hor hartutako erabaki batzuk. «Euskara frantsesarekin, ingelesarekin edo alemanarekin parekatu zuten lan deialdietan, eta auzitegiek esan zuten ezin zela,
|
euskara
berezko hizkuntza delako, eta hori egitea euskara edukiz hustea delako». Urbiolak dio hizkuntza paisaian ere gisa bereko erabakiak hartu zituztela:
|
|
2018
|
|
|
Espainiako nazionalismoaren hizkuntzakeria erasotzaile bihurtzen da, batik bat, gaztelaniak esklusiban dauzkan esparruak euskarak ere modu berean jorratu nahi dituenean. Espainiako estatuko botereetatik ez da sekula eragozpenik jartzen Espainiako edozein udalerritan gaztelania hutsezko eskolak zabaltzeko, bai, ordea,
|
euskara
berezko hizkuntza den lurraldean euskara hutsezko eskolak zabaltzeko, orain azkena Iruñean gertatu den bezalaxe. Inork ez du zalantzan jartzen Valladoliden gaztelania hutsezko eskolak zabaldu behar direla eta, orduan, zergatik jartzen da zalantzan Iruñean euskara hutsezko eskolak zabaltzea?
|
|
2022
|
|
|
«Tuteratik argi eta garbi aldarrikatzen dugu
|
euskara
berezko hizkuntza dela. Ezin da euskara Nafarroa gabe ulertu, eta, Tutera Nafarroa baldin bada, euskara bere hizkuntza da».
|
|
|
Nafarroan sektore euskaltzaleek euskara ikastera behartu nahi dutela dioten eskuineko sektoreek maiz Erribera erabiltzen dute inposizioaren ideia azpimarratzeko. Hordagoko kideek, berriz, atzo ozen azpimarratu zuten Erriberan ere
|
euskara
berezko hizkuntza dela. «Tuteratik ezin da bertzerik gabe erran euskara alemana, ingelesa edo frantsesa bezain errespetagarria denik».
|
|
2023
|
|
|
Ezin uka daiteke eskolak haurrak euskalduntzean duen garrantzia, baina gurea hizkuntza gutxi (ago) tua dela kontuan harturik, euskaraz aritzeko aukerak eskasak dira. Eta
|
euskara
berezko hizkuntza ez duten haurrek erabilerarako aukerarik ez badute, ezin izango dute
|
|
|
Bistan denez, ikasitako omnipotentziaren baitan gradazio desberdinak egon litezke, eta hizkuntza hegemonikoko hiztun guztiek ez dute muturreko jarrera hartzen. Jarrera erabat supremazistak dituztenen beste aldean kokatuko lirateke elebitasun formal itxuraz berdinzalearen alde egiten dutenak; baina
|
euskararen
berezko hizkuntzaren izaera eta gutxitze prozesua aintzat hartu gabe, de facto, gutxitutako egoera hori mantentzea bultzatzen dutenak, gaztelera hizkuntza komun eta unibertsal gisa eta euskara tokiko hizkuntza partikular gisa kontsideratuz.
|