|
2004
|
|
|
Euskaltzainburua zen Jose Maria Lojendiok ez zuen ene demisioa onartu; eta itzuli egin zidan Angelura urgazle izendapenaren Diploma (hemenxe daukat, neure begien aurrean, etorri zitzaidan tolesturetan tolestuta); eta berehala, ahalik eta azkarrenik,
|
Euskara
Batuaren prozesua bideratuko zuela agindu zidan. Eta egiaz mintzo zitzaidala berehala ikusiko nuela.
|
|
2011
|
|
|
Bestalde, Elhuyar aldizkaria argitaratzeko unea ezin aproposagoa izan zen, garaiko egoeran bizirauteko konkurrentziarik gabeko espazioa aurkitzeaz gainera, bere zeregin propioa aurkitu zuelako: batetik,
|
Euskara
Batuaren prozesua indartzea, eta, bestetik, haren inguruko eskaria asetzea, bereziki (ikastoletako) irakasle euskaldunen hizkuntza beharrak asetzea. Aldizkariak bat egin zuen Euskara Batuarekin, hau da, Euskaltzaindiak 1968tik aurrera hasitako hizkuntzaren batasun prozesuarekin.
|
|
|
Beraz, urte tartean Euskara Batua ikusmiran zegoen, eta haren inguruan hartutako erabaki gehienak oso eztabaidatuak ziren (H-aren inguruko eztabaidak gogoratzea baino ez dago). Abagune honetan, Elhuyarreko aldizkari proiektuak, Euskara Batua ontzat emateaz gainera (era berean
|
Euskara
Batuaren prozesua indartzeaz gainera), estandar harentzako prosa zientifiko teknikoaren oinarriak ezartzen saiatu zen. Halaber urte tartean, baita 1978tik aurrera ere, hizkuntza harekin lan egin behar zuten irakasleek eta bestelako profesionalek Elhuyarren aurkitu zuten asetzen hasteko moduko euskara eredua.
|
|
2013
|
|
|
Euskalgintza modernoaren fruituak munduko beste herri batzuetako eragileekin partekatzen saiatzen garenean, sarri iristen gara puntu honetara. Atzerriko lagunok teorian ikus ditzakete
|
euskara
batuaren prozesua, eta ikastolen sorrera, eta arlo askotan egindako inurri lana... baina belaunaldi haren gogo aldartea da apur bat jokoz kanpo uzten dituena, beraien herrien emozionalitatean irudikatu ezin dutena.
|
|
2014
|
|
|
Indartu egin zen galeraren kontzientzia eta horrekin batera nagusitu zen batasun literarioari buruzko kezka. Euskaltzaindia izan zen, hainbat idazlerekin batera,
|
euskara
batzeko prozesuaren bultzatzailea, eta 1968an Arantzazun egindako biltzarra izan zen agertoki nagusia. Ikastolen berreagerpena eta ugaritzea garai horretan hasi zen.
|
|
|
Inork baino gutxiago Txillardegik. Aipatu dugu arestian nola gogo onez aitortzen dion Krutwigi aro modernoko
|
euskara
batuaren prozesuan lehena izatearen ohorea. Krutwig dela egiazki benetako profeta dio, eta ez beste inor.
|
|
|
Euskaltzainburua zen Jose Maria Lojendiok ez zuen ene dimisioa onartu; eta itzuli egin zidan Angelura urgazle izendapenaren Diploma (hementxe daukat neure begien aurrean, etorri zitzaidan tolesturetan tolestuta); eta berehala, ahalik eta azkarrenik,
|
Euskara
Batuaren prozesua bideratuko zuela agindu zidan. Eta egiaz mintzo zitzaidala berehala ikusiko nuela (ibid., 167).
|
|
|
1963an Txillardegik Euskaltzaindian dimisioa eman zuenean, Jose Maria Lojendio euskaltzainburuak
|
euskara
batuaren prozesua bideratuko zuela agindu zion. Badakigu.
|
|
2015
|
|
|
Bizkaieraren bilakaera minez bizi zuen Kapanagak. "
|
Euskara
batuaren prozesua hasieratik bukaeraraino bizi izan zuen. Baionan zen 1964an, Txillardegik antolatutako bilkura erabakigarrian, baita Arantzazun ere 1968an, Euskaltzaindiaren batzarrean.
|
|
|
Gizarte kapitalistak ahozko hizkuntzaren garrantziaren beheititzea eta pobretzea ekarri zuela oinarri hartuz, euskararen kasuan hori areagotu zela azpimarratzen zuen; ahozko transmisioa senitartetik eskolara eta komunikabideetara igaro zela nagusiki, eta ondorioz, komeni zela hezkuntza eta medioetako euskara ahozkoa tentuz aintzat hartzea.
|
Euskara
batuaren prozesuak ere eraginik izan zuen auzian Egiaren ustez, idatzizko euskara estandarra ahozkoa moldatzen ari zelako. Ahozko hitz elkarketak eta galtzen ari zirela gaztigatzen zuen:
|
|
2018
|
|
|
|
Euskara
batuaren prozesu eraikitzaileak sortu eta bultzatu zuen hala alfabetatzea nola euskalduntzea. Alegia, jendeak ‘bere hizkuntza nazionala’ ikasi eta bereganatu nahi izan zuen.
|
|
2019
|
|
|
Bilbora, akademiaren egoitzara, etsipenez itzulitako euskaltzain urgazlearen diploma atzera bueltan igorri zion euskaltzainburuak Txillardegiri. Angelura berriro? eta diplomarekin batera igorritako gutunean
|
euskara
batuaren prozesua bideratzen saiatuko zela agindu zion. Euskaltzain urgazle izaten jarraitu zuen Txilardegik.
|
|
2020
|
|
|
Ikusten denez, urte berberetan kaleratzen dira Mitxelenaren Historia de la Literatura Vasca (1960), eta izen bereko Villasanterena (1961), baita Literatura oral vasca, Manuel Lekuonarena ere (1961). Horrek bere garrantzia du, izan ere, gogoratu egin genuke
|
euskara
batuaren prozesuan jeltzaleek beti kontrako bidea hartu zutela, ez baitzuten inondik inora onartzen euskara batuaren beharrik.5
|
|
|
Horrezaz gainera,
|
euskara
batuaren prozesuan, aldizkariaren bidez edo pertsonalki presente izan ginen Baionan (1964), Ermuan (1968) eta Arantzazun (1968). Batasunaren Arantzazuko bileratik 10 urtera, hitz eman bezala, Bergaran jardunaldiak antolatu zituen Euskaltzaindiak 1978an.
|
|
2022
|
|
|
|
Euskara
batuaren prozesuan hatxe famatua gudu zelai izan zen, aldarte tradizionala eta aldarte aurrerazalea zutenen artean. Gure belaunaldiarentzat, aurrerazaleon (qu’est ce que c’est:) arrazoi eta garaipenaren ikur da hatxea normaldu izana.
|
|
2023
|
|
|
Asko zekien euskarari buruz, sakon ezagutzen zituen bizkaiera, lapurtera eta gipuzkera. Euskaltzaindiko buru hautatu zuten
|
euskara
batuaren prozesua hasi berritan(). Instituzio zale, oso zen moderatua, eta garai hartan, batuaren inguruko liskar betean, batek baino gehiagok harrigarritzat har dezake bera hautatu izana Euskaltzaindiko buru.
|