|
2001
|
|
|
1976an 95 liburu berri eman baziren argitara, gaur egun 1000 titulutara hurbiltzen gara, eta gorakada horren atzean leudekeen arrazoiak guztiok ezagutzen ditugu: EAE eta Nafarroako Gobernuaren sorrera, euskararen ofizialkidetasuna, hezkuntza mailan eredu euskaldunen hedapen eta arrakasta,
|
euskara
batuaren finkatze eta onarpena, euskal alfabetatuen kopuruaren gorakada,...
|
|
2007
|
|
|
Erreferentzia zientifiko horiek nolabait biltzeko Euskal Komunitate Zientifikoaren datu basea, Inguma (www.inguma.org) daukagu. Inguma datu baseak
|
Euskara
Batua finkatzen hasi zenetik (1969), urterik urte, jakintza arloz arlo, egilez egile, erakundez erakunde ekoitzitako euskarazko produkzio zientifiko intelektualaren gaineko erreferentzia biltzen du. Datu basean ahoz zein idatziz 6.700 bat egilek ekoitzitako 26.500 erreferentzia baino gehiago biltzen ditu (adib. horietatik 9.574 artikuluak dira).
|
|
2008
|
|
|
Euskarak ere aurrerapausoak eman dituela uste du. Orain dela hogei urteko helburua
|
euskara
batua finkatzea bazen, edo ikastolak martxan ipintzea, edota egunkaria sortzea, edota ETB sortzea... Orain hori guztia sortuta dago eta" baliabideak, denbora eta dirua dago beste gauza batzuetarako".
|
|
|
Orain hori guztia sortuta dago eta" baliabideak, denbora eta dirua dago beste gauza batzuetarako".
|
Euskara
batua finkatzea lehentasuna izanik, orain 20 urte euskalkiak aipatzea zelan edo halan" tabua" zen. Behin euskara batua finkatuta" hutsune batzuk daudela ikusten da, ahozko ereduak ez direla landu.
|
|
|
Euskara batua finkatzea lehentasuna izanik, orain 20 urte euskalkiak aipatzea zelan edo halan" tabua" zen. Behin
|
euskara
batua finkatuta" hutsune batzuk daudela ikusten da, ahozko ereduak ez direla landu. Euskara batua, gramatika eta hiztegiak beti oinarritu dira idatzizko euskaran, eta ahozko corpusik ez zegoen".
|
|
2009
|
|
|
1950eko otsailean izendatu zuten euskaltzain urgazle eta, urte bereko irailean, euskaltzain oso, Julio Urkixo hilberriaren ordez. Handik hogei urtera euskaltzainburu hautatu zuten, eta 18 urtez izan zen Akademiaren lemazain,
|
euskara
batua finkatu zen garaian hain zuzen ere, 1988an Jean Haritxelharrek lekukoa hartu zion arte.
|
|
|
Aro berri baten hasiera izan zen Villasanteren hautatzea. Batetik, Arantzazun onartutako irizpideak oinarri hartuta,
|
euskara
batua finkatze bidean egin beharreko lanak eta urratsak egiteari ekin zion Euskaltzaindiak. Batasunaren aldeko konpromisoaren eta lanaren lekuko dira 1970eko hamarkadan Luis Eleizalde sailean Villasanteren beraren eskutik argitaratutako lanak:
|
|
|
Oraindik erabat bukatu gabeko obra da euskara batuarena, baina ikaragarria da urteotan Euskaltzaindiak
|
euskara
batua finkatzeko sortu duen araubidea eta langintza horretan sendotu duen aitzindaritza. Nabarmentzekoa da, halaber, askotariko euskal sortzaileen ekarria euskara batuaren eraikuntzan:
|
|
2010
|
|
|
– Helduak gaztelaniaz eskolatuak izan dira eta gazteak euskaraz,
|
euskara
batua finkatua zegoen garaian.
|
|
2011
|
|
|
Aldizkari militantea ez ezik, Zabal aldizkari euskalduna ere bazen, hau da, euskaraz soilik argitaratzen zen. Garai hartan gertaera hori ez zen normala, besteak beste,
|
Euskara
Batua finkaturik ez zegoelako eta horrek idazketari zein irakurketari eragiten zien. Hala ere, Zabalek Euskara Batuarekin, edo aldizkariaren hitzak erabiltzearren, euskara idatziaren batasun prozesuarekin bat egin zuen466, nahiz eta Euskaltzaindia ez zuen inon aipatzen.
|
|
2015
|
|
|
Idazle apalak gehienak, baina beren lanaren izerdiaz asaba zaharren baratze koxkor hau ongarritu eta aberastu dutenak. Horra, besteak beste, Bixente Barandiaran, Urkiko bailaran jaio baina aspaldidanik Donostiako Altzan bizi den bertsolaria, baserri giroko oroitzapenen idazlea; Dionisio Amundarain, euskalduntze mugimenduko aitzindari eta
|
euskara
batua finkatuz joan zen garaiko itzultzaile fina; Iñaki Larrañaga, Legazpin sortu baina Itsasondon erretore dagoena, soziologo ezagun eta soziolinguistikazko lan garrantzizkoak egindakoa; Mikel Aramendi, kazetari zorrotz eta politikako analista bikaina; Jon Arano, poeta maudite eta Ostiela aldizkariko arduraduna...
|
|
2016
|
|
|
Ramon Saizarbitoria idazleak Gipuzkoako Urrezko Domina eskuratu berri du.
|
Euskara
Batua finkatzeari eta literatura modernoari egin dion ekarpena aitortu nahi izan dio horrela Gipuzkoako Foru Aldundiak. Belaunaldi baten ordezkari gisa eskertu du saria Saizarbitoriak, eta euskara denen hizkuntza dela erran du.
|
|
2018
|
|
|
azpimarratu du Urrutiak. Azkenik, nabarmendu du. Euskaltzaindia abiatu zenetik ehun urte eta
|
euskara
batua finkatu zenetik berrogeita hamar urte igaro diren arren, Euskaltzaindiak argi eta garbi dauka gizartea dela eragile nagusia hizkuntzaren auzian eta, horregatik, gizartearen zerbitzuko lan egin nahi du, oinarri sendoak eta gaur egungo bitartekoak baliatuz?.
|
|
2019
|
|
|
Laugarrena,
|
Euskara
Batua finkatu nahian, gaurko dialektoen artean aditz laguntzaile bat aukeratu beharrean ibili zirela (duda horien erdian, lapurtera klasikoa ala gaur Gipuzkoan gehien erabiltzen dena), azkena aukeratuz, deus ere asmatu ez zutelako.
|
|
2023
|
|
|
|
Euskara
batua finkatzen ari zirenean, 60 hamarkadaren bukaeran Arantzazu ederrean, hatxearen erabilera izan omen zen gatazka iturri handienetarikoa. Euskara batuan idatzi behar al da hatxe, bai edo ez?
|