|
2002
|
|
|
sosagaz horrek ez baitu parekorik, ekialdeko hitz bat (sosa) mendebaleko deklinabide marka batekin (gaz) loturik. Gauza bat baita
|
euskara
batuaren eredua irekia izatea, ahalik eta aberatsena egitea euskalkietako aberastasun eta desberdintasunak ereduaren barnean sartuz, eta beste zerbait, aski diferentea eta aski kaltegarria, nahaste hori zentzugabekeria bihurtzea. Ez da zalantzarik hango eta hemengo euskal mintzoek eskaintzen dizkiguten baliabideak gureganatu behar ditugula, eta euskara batua deitzen dugun hori ongi hornitu behar dugula euskal hitzak, euskalki batekoak nahiz bestekoak izan, baztertu gabe.
|
|
2003
|
|
|
Euskaltzaindiaren saio bildumak ikuspegi baikorra erakusten bazuen euskara dela ta, Oskillaso arduratu zen haren segitu segituan, hizkuntzaren errealitate soziolinguistikoaren belztasunak agerian ipintzeko, matematikari bati zegozkion zehaztasun eta kalkuluekin on egiten zituela bere baieztapenak. Euskaltzaindiak erabaki zuen
|
euskara
batu eredua hedatzen eta indartzen zihoan aldi berean, euskalkiak endekatzen eta indargetzen zihoazela ikusten zuen idazleak bazterretako euskalkiak bereziki, eta bizkaiera modurik dramatikoenean. Euskararen ibilbideko alderdirik latzgarrien hori zuritzearen kontra zegoen; euskararen etorkizunak euskalkietatik igaro behar zuen berarentzat; edo beste era batera esanda, euskaldun natiboak direlakoak jagotean zegoen gehiago euskararen bizia, euskaldunberrien protagonismoan baino.
|
|
|
grafema ere onartuko du, beti edo erabili barik, garaiko
|
euskara
batu ereduan gertatzen zen bezala. Honetan ere hiztunen hots bustiak islatzeko interesa babestera egingo du.
|
|
|
Arantzazuko Batzar zalapartatsu eta zurrunbilotsu hartan parte hartu zuen. Eta esango nuke,
|
euskara
batuaren eredua dela ta Mitxelenarekin eta belaunaldi gaztearekin zituen diferentziak are handiagotu zirela han hartu ziren norabideen ondorenez. Oraindik ez zen zaharra, inolaz ere, Oskillaso, baina honen aurka ere joan zen, antza, Arantzazun oihukatu zen" Zaharrak etxera!" aldarria.
|
|
2004
|
|
|
Hitz edo mintzamolde edo itzulinguru linguistiko baten ordaina aurkitzeko espainieraren itomenezko egoeratik aldendu eta iturri aproposagoak bilatzea egoki bezain zuzena da. Bestalde,
|
euskara
batuaren eredua finkatzeko estrategia horretan piztu izan da istilurik euskalgintzaren alorrean, aldaera honen edo horren arteko eztabaida ozpinduetan, delako eredu edo aldaera onetsi edo gaitzetsiaren sustatzaileak eta hedatzaileak tarteko direla.565 Zein irizpide onetsi euskara batuan gailentzen ari zaigun euskara aldaera aukeratzerakoan. Corpusaren gainean hartutako erabakiek, zuzen edo zeharka, azken batean, hizkuntzaren estatusa baitute gorpuzte gune:
|
|
2005
|
|
|
Ikusten izan dugun moduan, desberdintasun kuantitatibo horiek islatu baino ez dituzte egiten sakonean dauden desberdintasun kualitatiboak. Ahoz egiten den eta familiaren bidez transmititzen den
|
euskara
batuaren ereduak ikertzea gauza garrantzitsua bada ere, hori gainako garrantzitsua izango litzateke honi buruzko erabakiren bat edo beste hartzea Txillardegik (1984, 1986, 1987 eta 1992) hainbestetan aldarrikatu duen moduan; bestela, euskararen irakaskuntzan, komunikabideetan, ahots teknologietan eta abarretan, orain arte legez, noraezean eta erdararen menean segitzeko arriskuan egongo gara....
|
|
2010
|
|
|
Bistan da eskola esparruaz gainetik ari dela hor legea, hitzez hitz hartuta:
|
euskara
batuaren eredu finkapena batetik, eta lekuan lekuko aldaerei zor zaien begirunea bestetik, horiek dira artikulu horren xede nagusiak. Kontu horiek ezin dira ordea, praktikan, eskola mundutik hain erraz disoziatu.
|
|
2011
|
|
|
Horregatik 1968 urtea baino lehenagoko argitalpenetan, Euzko Gogoako artikuluetan, eta Euskaltzaindiak 1956an Arantzazun egindako Euskaltzaleen Biltzarrean, euskararen batasunaren alde agertzen zen, are Euskaltzaindiaren alde. 1968 urteaz geroztik batasunaren alde jarraitu arren,
|
Euskara
Batuaren eredua gaitzetsi zuen, Euskaltzaindiaren 1978ko Bergarako biltzarrean adierazi zuen moduan. Horregatik, Blanca Urgellen arabera, Euskaltzaindiak ohorezko izendatu nahi izan zuenean (1993an), ezezkoa eman zuen.
|
|
2013
|
|
|
Antologiako 500 testutik gorako egileen hizkuntz eredu garbizaleak ez bide zuen egokitasunik literatura hizkera eredugarri gisa,
|
euskara
batuaren ereduaren aurkako norabidean zihoan argiro eta hamarkada hartako tentsio gunearen erdi erdian kokatzen zen, euskararen patrimonializazioaren tirabiran. Hizkuntz eredu funtzionalagoa zuen gogoan Mitxelenak, esate baterako, urte gutxi barru Txillardegiren lehen nobelan edota Arestiren poemetan mamitu zena (1957 eta 1963).
|
|
2014
|
|
|
|
Euskara
batuaren eredua zehaztuz
|
|
2015
|
|
|
Ez zen Txillardegi hitz hutsetan gelditu eta ekintzetan ere ederki erakutsi zuen bere nahia.
|
Euskara
batuaren eredua zehaztea zen lehenengo urratsa, hau da, zein euskalkitan oinarritu erabakitzea, eta zuzena eta zentzuzkoa izan zen Txillardegiren ikuspegia. Alde batetik, erdiguneko euskalkiak zituen gogoko, euskaldun guztiendako ulerterrazenak zirelako.
|
|
2016
|
|
|
Gainera, espedientearekin batera doan txostenak honako hau dio: Euskaltzaindia ere bada euskal hiztunen komunitateak ia bere osotasunean onartzen duen izaera zientifikoko eta linguistikoko erakundea, zeinaren esku uzten den euskara ikertu eta zaintzea, eta
|
euskara
batuaren eredua garatzeko proposamenak egiteko gaitasuna eta zilegitasuna aitortzen zaio, euskalkien ondarearen bizitasuna sustatzeko, eta, oro har, hizkuntzaren araztasuna, kalitatea eta batasuna behatu eta zaintzeko izaera linguistikoko gomendioak eta ekintzak planteatzekoa.
|
|
2018
|
|
|
Duela mende erdia
|
euskara
batu eredua adosteko sotanadun koadrila elkartu zen bezala, akaso orain piercingdun, biseradun eta pastazko betaurrekodun taldexka batu da euskara undergrounda sortzeko.
|