|
2000
|
|
|
Ez, beranduegi etorri zen euskara batua nik
|
euskara
batuan egiteko. Nik ikasi nuen apurra herriko hizkuntzan ikasi nuen.
|
|
|
Oso arraroa da pregoia eman behar duen udaltzainak, egunero zurekin dabilenak, gero pregoia
|
euskara
batuan egitea. Osagilearengana joatean euskalkia interesgarria da, bai ume zein edadeko pertsonekin.
|
|
2002
|
|
|
Euskal Herrian gaindi administrazioan, hezkuntzan eta komunikabideetan ezarri da (ezarpen mailak gorabehera). Nolanahi ere, maiz aski kexu agertu dira
|
euskara
batua egiteko aukeratu erdialdeko euskalkitik (zuzen aukeratu ere) urruntzen diren euskalki eta hizkeretako hiztunak, uste baitute arinegi utzi dela alde batera bazter hizkeretako mintzoen aberastasuna. Bigarrenik," herriko hizkerak" aipatu behar ditugu.
|
|
2005
|
|
|
Batuak sortu duen literaturatik asko batuari berari bidea emateko sortua dela dugu. Hau ez da berria, dugun egoera soziolinguistikoa dugu, euskararen diglosiak eta bilakaerak baldintzatzen du14 Bizkaian egoera benetan berezi egiten duena da
|
euskara
batuaz egindako literaturaren ondoan badugula euskalkian garatutako literatura, horixe. Sistema horretan batuaz egindako literatura, oro har, erdigunean kokatuko litzateke eta euskalkian egindakoa, berriz, horren ingurumarian edo periferian.
|
|
2007
|
|
|
Nik beste maila bateko hizkuntza nahi nuen, landuagoa.
|
Euskara
batua egiterako orduan oinarria hor egon behar zela uste nuen.
|
|
2008
|
|
|
Bigarrenik, lesakarra bera
|
Euskara
Batua egiterakoan bere hizkeratik abiatzen bada, euskara zuzenagoa eta biziagoa egingo du. Askozaz zuzenagoa eta biziagoa, ez berea ez inorena ez den eredua erabilita baino.
|
|
|
Herri euskaldunetan, herri horietako euskara erabiltzeaz gainera, herri horietako hizkeratik abiatu behar da
|
Euskara
Batua egiterakoan ere: noia> > > noa> eta kantsau
|
|
|
Herri euskaldun askotan, alkate eta zinegotziek herritarren aurrean hitzaldiren bat egin behar dutenean,
|
Euskara
Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa. Herri euskaldun askotan, apaizek Elizan, Euskara Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa.
|
|
|
Herri euskaldun askotan, alkate eta zinegotziek herritarren aurrean hitzaldiren bat egin behar dutenean, Euskara Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa. Herri euskaldun askotan, apaizek Elizan,
|
Euskara
Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa. Herri euskaldun askotan, irakasleek, eskola barruan ez ezik, eskola barrua bada-eta hizkera estandarraren esparrua!?, eskolatik kanpo ikasleen gurasoekin edo ikasleekin eurekin elkartzen direnean ere, Euskara Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa.
|
|
|
Herri euskaldun askotan, apaizek Elizan, Euskara Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa. Herri euskaldun askotan, irakasleek, eskola barruan ez ezik, eskola barrua bada-eta hizkera estandarraren esparrua!?, eskolatik kanpo ikasleen gurasoekin edo ikasleekin eurekin elkartzen direnean ere,
|
Euskara
Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa. Herri euskaldun askotan, herri barruko irratia edo telebista sortzen denean, Euskara Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa.
|
|
|
Herri euskaldun askotan, irakasleek, eskola barruan ez ezik, eskola barrua bada-eta hizkera estandarraren esparrua!?, eskolatik kanpo ikasleen gurasoekin edo ikasleekin eurekin elkartzen direnean ere, Euskara Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa. Herri euskaldun askotan, herri barruko irratia edo telebista sortzen denean,
|
Euskara
Batuan egiten dute, horixe delakoan hizkera jasoa. Azken batean, herri euskaldun askotan, Euskara Batua erabiltzen da jardun jaso guzti guztietan.
|
|
|
Goian aipatu dugu erdialdeko euskalkitik abiatu zela
|
euskara
batua egiteko. Ibiliaren ibiliak argi samar utzi du, nire ustez bederen, erabaki hura zuzena izan zela.
|
|
|
Haur Hezkuntzatik DBHraino testu idatziak
|
euskara
batuaz egiten dituzte. Eskolako jardueran, ahozko komunikazioa batuaz gauzatzen dute, beti ere bizkaieraren ukituaz.
|
|
|
Jakina. Hor ikusten dugu orain,
|
euskara
batua egin zenetik, eskolara sartu zenetik... 40 urte hauetan hizkuntza asko berdindu da.
|
|
2009
|
|
|
Bitxia da ikustea hizkuntza berberean batzuk baztertuta sentitzen direla: " Euskaldun zaharrek,
|
euskara
batuaz egin ordez, euskalkian mintzatzen dira maiz, eta gutxiespena sentiarazten didate". Hurrengo aipuek nahiko ohikoa den jokabidea adierazten dute:
|
|
|
Gure aurreko lan batean (Gaminde 2007) bizkaieraren irudiaz berba egitean, hizkuntz aldakiak adinaren pertzepzioari eragiten diola esan izan dugu. Han argi erakutsi zen etxeko euskara egitean lekuko bera zaharragotzat jotzen dela
|
euskara
batuan egiten duenean baino.
|
|
|
Gure aurreko lan batean (Gaminde 2007) bizkaieraren irudiaz berba egitean, hizkuntz aldakiak adinaren pertzepzioari eragiten diola esan izan dugu. Han argi erakutsi zen etxeko euskara egitean lekuko bera zaharragotzat jotzen dela
|
euskara
batuan egiten duenean baino; gauza bera gertatzen zen adin handiagoko beste lekuko batekin, bizkaiera literarioan egitean zegokion adin tartean kokatzen zuten entzuleek eta euskara batuan egitean ohidalez gazteagotzen zuten.
|
|
|
Gure aurreko lan batean (Gaminde 2007) bizkaieraren irudiaz berba egitean, hizkuntz aldakiak adinaren pertzepzioari eragiten diola esan izan dugu. Han argi erakutsi zen etxeko euskara egitean lekuko bera zaharragotzat jotzen dela euskara batuan egiten duenean baino; gauza bera gertatzen zen adin handiagoko beste lekuko batekin, bizkaiera literarioan egitean zegokion adin tartean kokatzen zuten entzuleek eta
|
euskara
batuan egitean ohidalez gazteagotzen zuten.
|
|
|
Jada beste Gandiaga bat da hau; Euskal Herria ere bai, liburuari harrera egiteko: Francoren heriotzaren inguru eta ondoko giroa; ikastolak indartuak,
|
euskara
batua egina, normalizazio sozial urbanoa heintxo batekoa martxan, etab. Giro honek eta liburuaren arrakastak, gehi Madrilen suertatzeak, Bitoriano proiektu berri batean sartu dute.
|
|
|
1) 1968tik hona egin duen lanaren emaitza nagusia
|
Euskara
Batuak egin duen aurrerapena izan da. Denbora horretan egitasmo handiak ere izan ditu:
|
|
|
Geroztik, 2006 urtetik, euskalkiek
|
euskara
batuari egin diezaioketen ekarria aztertzen ari da lantaldea,. Euskalkietatik euskara batura: nola osatu Hiztegi Batua?
|
|
|
Etxeparek eta Leizarragak jarri zuten, beraz, abiapuntua ekialdean, eta Joan Perez Lazarragakoak mendebaldean (fenomeno bitxia da gaur egungo ikuspegitik begiratuta,
|
euskara
batua egiterakoan hegal bata zein bestea bazter utzi eta erdigunearen alde egin zelako, bi gune horiek periferikotzat jota). Izan ere, Lazarraga arabarrak paper sorta bat utzi zuen idatzirik 1567 urtearen inguruan, artzainnobelaSilbero, Silbia, Doristeo ta Sirena batez() eta 21 koplez osatua.
|
|
|
Mirari txiki bat izan zen gizarte hautsi hartan. Baina
|
euskarak
batu egin gintuen, eta trena abiatu egin zen, makinista gutxi batzuekin eta bagoiak jendez beteta: Egunkaria Sortzeneko 75 gizon emakume horietan euskalgintza sozialaren gorputza eta arima zegoen.
|
|
|
Nahiz beste muturretik esaten duten euskara banatzailea dela, justu kontrakoa da, gu batzen gaituena da. Euskaldunak badaki oso ondo
|
euskarak
batu egiten gaituela, euskarak egiten gaituela euskaldun, ezta. Egunkaria euskara da; euskara da bihotza eta Euskal Herria da gorputza, eta bihotzean jo zuten, euskaran.
|
|
|
Baina has gaitezen dakigunetik. Zure amaren euskara ondo egiten baduzu, eta ondo idazten baduzu, %90ean
|
euskara
batua egingo duzu. Ez da beste hizkuntza bat.
|
|
2011
|
|
|
nik badakít, espainolaren sí, lo sé horren eraginez.Hainbat elkarrizketa eta iritzi artikulutan Euskaltzaindiari leporatu izan diozu horren erru parte bat.Ez dira ausartzen gaiari heltzeko. Nahiko istilu izan zituen
|
euskara
batua egiteko prozesuan, idazkera eta horrelako kontuei buruz. Azentuei buruz oso zaila da, euskalki batetik bestera gauzak aldatzen direlako.
|
|
|
|
Euskara
batuan egiten dugu, nahiz eta inoiz sartzen dugun berezitasunen bat. Harry Potter-en filmetan, Iñaki Mendigurenek liburua itzuli zuenean, bizkaieraz hitz egiten jarri zuen pertsonaietako bat eta filmean ere hala mantendu dut, baina kasu puntualak dira.
|
|
|
Eta bestalde, zergatik ikusten da Euskal Telebista gehien Gipuzkoan? Euskara batutik gertuen dagoena gipuzkera delako, eta gu behartuta gaude
|
euskara
batuan egitera.
|
|
|
Hizkuntza erabiltzen dute (dakitenek) trebeki eta modu dotore batean. Guk ez dugu hain dotore erabiltzen, eta gainera, hegoaldean, nahasketa handi bat dago gure baitan euskararekin, ze, jendeak euskara mintzatzen zuen, nik nire herrian ezagutu dudan bezalakoa, oso Oiartzungoa bertakoa, beno, ez nuke esango dialekto ttipi bat baina horrelako zerbait, eta gero
|
euskara
batuarekin egin dugu nahasketa bat eta orduan, euskara txar asko entzuten da, eta Iparraldean berriz euskararen dotorezia ere badago, eta uste dut hori jaso dutela tradiziotik. Beno, tradiziotik, eta gero baita ere bertan egon den literatura tradiziotik.
|
|
|
Mitxelenak erraten zuen: ez baldin badugu
|
euskara
batua egiten, hilen da euskara. Sekulako eztabaida izan zen arratsalde hartan.
|
|
|
Orain garbi ikusten duzu
|
euskara
batua egin beharra zegoela, baina hasiera hartan ere horren garbi ikusten zenuen bidea horrek izan behar zuela?
|
|
2012
|
|
|
Aktoreek nork bere euskalkian lan egiten dute Wilt antzezlanean. Isidoro Fernandez eta Fernando Ruiz aktoreek
|
euskara
batuan egiten dute lan baina gainerakoek euren euskalkia erabiltzen dute taula gainean. Horrek gertutasuna eta naturaltasuna ematen dio antzezlanari eta ikusleek gustura hartzen dute gertutasun hori.
|
|
2014
|
|
|
|
Euskara
batuan egingo dizut, transkribatzeko problema gutxiago izan dezazun.
|
|
|
Azken finean, euskara batuak hartzen du hezkuntzako zentralitate guztia: idazlanak
|
euskara
batuan egitea, EGA prestatzea... baina informaltasunaren eremua ez da batere lantzen. Irakasleen aldetik ere gehienek ez dute gogo berezirik ikusi berau lantzeko (agian beraiei ere arrotz zaielako).
|
|
|
Eta hona non liturgia osoa berritzen duten, hala nola igandetako irakurgaiak, 3 urtetarik. Batikanok eskatzen du Eukal Herri osorako batasun bat egitea... euskaltzainek
|
euskara
batua egin aintzin. Lau itzulpen bagenituen:
|
|
2015
|
|
|
Euskara giputzaren ospeaz luze mintzatu naiz dagoeneko (in Zuazo 1988, 2000, 2003), eta ez naiz gai horretara itzuliko berriro. Gogora dezagun, dena dela,
|
euskara
batua egin aurretik ere euskara giputzean ikusi zutela askok eta askok batasunaren giltza: Juan Antonio Mogelek, Bonapartek, Azkuek, Belaustegigoitiak, Campion Broussain bikoteak, Sebero Altubek... eta, jakina, giputz jatorriko beste zenbaitek.
|
|
|
Dena dela, hiztun kopurua da euskarririk sendoena eta, hain zuzen,
|
euskara
batua egin berritan, euskaldunak zenbatzeko saioa egin zuen Pedro Irizarrek. Euskalkika bereizi zituen, Bonaparteren sailkapena aintzakotzat hartuta, eta hauxe izan zen ondorioa (Irizar 1973:
|
|
|
c.
|
Euskara
batua eginda, desberdintasunak sortzen dira gizartean, jende ikasiaren eta ikasigabearen artean.
|
|
|
Umekeria zeritzon euskara bizimodu hiritar eta industrialerako egokitzen eta trebatzen jarduteari, ez zelako hori euskarak gizarteari ekarri behar zion onura. Menéndez Pidalen esanetan,
|
euskara
batua egiteko ametsa baztertu eta euskalkiei behar genieke oratu, horiexek direlako iragana ezagutzeko helduleku.
|
|
|
|
Euskara
batua egin ondoren ere, gai horren inguruko hiru liburu plazaratu zituen: Hacia la lengua literaria común (1970), La declinación del vasco literario común (1972) eta La H en la ortografía vasca (1980).
|
|
2016
|
|
|
1994an Elizen arteko Biblia (EaB) argitaratu genduan, eus kara batuan. Urrats ikaragarria izan zan, bai itzulpen zienti fikoa eta jatorrizko testuen itzulpen zuzena egin zalako, eta baita
|
euskara
batuaz egin izanak aurrerakadaz eta gaurko tasunez hornitzen ebalako.
|
|
2018
|
|
|
Euskaltzaindia eta euskara batua. Zer diozue
|
euskara
batuak egindako bideaz. Pentsatzen zenuten bide hau egingo zuela?
|
|
|
Orain, Euskaltzaindiak erakusketa ikusgarri batean gogoratu nahi izan du 1964ko bilkuretan gertatutakoa eta Baionako batzar horietan
|
euskara
batuari eginiko ekarpen garrantzitsuak. Horretarako, Euskal Elkargoaren, Euskararen Erakunde Publikoaren, Baionako Herriko Etxearen eta Crédit Agricole ren babesa jaso du, Baionako Euskal Museoaren laguntza ahaztu gabe.
|
|
|
Ea etxean eta lagunartean aritzeko bakarrik garen euskaldun, eta gainerakoan euskalgabe; funtsean, ea erdara batuetan egiten dugun
|
euskara
batuan egin daitekeena, batez ere irakaskuntza sistemaren derrigortasunetik kanpo... eta ea
|
|
|
244. Hemen egoki da Edu Zelaietak (2005, 773) pausatzen duen galdera gogoratzea: denok
|
euskara
batuan egin arren, berdinak behar dute Gasteizko, Doneztebeko eta Iruñeko euskarak?
|
|
|
Hamarkada batzuk lehenagoko ahaleginek fruiturik eman ez bazuten ere, 1968an beste ikuspegi politiko batean sartua zen Euskal Herria:
|
euskara
batuak egin zuen bere bidea. Geroztik, batuak bere lekua aurkitu du, irakaskuntzan, literaturan, administrazioan eta komunikabideetan bereziki.
|
|
|
Zentsuragatik idazlea Dominique Peillen izendatua da. Garai haietan
|
euskara
batua egin gabe zenean, euskalki nahasketa batean idazten saiatzen ziren, horregatik testua ortografia eta aditzaren aldetik gaurkotu du idazleak.
|
|
2019
|
|
|
Euskarak batasunaren markak erraietan dauzka, euskalkien desberdintasunak gora-behera. Euskalkiak geroago etorriak dira eta euskararen batasun hori ez dute bere funtsean eta muinean ezabatu, gainetik estali edo pixka bat ezkutatu badute ere. orduan,
|
euskara
batua egitean egin nahi dena zera da, hots: guztion muin hori aintzat hartu, argi osotan ipini, eta muin horretan finkaturik euskaldun guztien hizkera batua moldatu.
|
|
|
Euskaltzaindiak erakusketa ikusgarri batean gogoratu nahi izan du 1964ko bilkuretan gertatutakoa eta Baionako batzar horietan
|
euskara
batuari eginiko ekarpen garrantzitsuak. Hori guztia erakutsiko da panelen, testigantzen, irudien eta jatorrizko dokumentuen bidez Hazparneko Mediatekan, maiatzaren 2tik eta ekainaren 6a bitarte (estreinaldia, maiatzaren 2an, 18:00etan).
|
|
|
Nik eginak nizkion Pauli [zuzendariari] itzulpen txiki batzuk, bere aurreko bi film laburretarako, eta luzean egin behar zuen momentuan esan zidan ea itzuliko ote nion berak aldez aurretik gaztelaniaz idatzitakoa. Eta bueno, itzulpena egin eta gauzak konplikatzen joan ziren, konplikatzen edo, erabakia hartu genuen unetik, bada
|
euskara
batuan egin ordez euskalkien edo sasi euskalkian, arabar kutsua zuen hizkera mota hori sartu genuenetik, gauza pixka bat konplikatzen joan zen. Ikusi zuten filmean, errodajean eta abar, horren gainean egoteko pertsona bat beharrezkoa izango zela.
|
|
|
Lehendabiziko bi urratsetan
|
euskara
batuan egiten dugu lan, baina gero hirugarren puntuan, pertsonaiak taularatzean, eta dagoeneko mugimendu guztiak markatuta daudenean, pertsonaiak haragitzen hasten direnean, hor iristen da momentu bat testuak berak esaten dizuna, edo aktoreak berak Ikusten diozu ez dagoela eroso batuan lan eginda, pertsonaiak kontraesan moduko bat daukala barruan, eta, agian aukera ematen badiozu zati batean batu...
|
|
|
" Ez dut uste, dino, esanak esan ta eginak egin, orain arte honelako kontzientziarik eta bultzadarik izan denik inoiz Euskal Herrian gure hizkuntzaren alorrean. Eta
|
euskara
batua egiteko, euskaldun guztientzat ulerbide jator pozgarri izango den euskara batu bizi bat egiteko, kontzientzia hori balute euskaldun guztiek, beste hamar edo hogei urte barru, beharbada, euskara baturik egongo litzateke eta Euskal Herriak nortasun et zertasun berri bat izango luke, dudarik gabe".
|
|
|
Beste alde batetik, alfabetatzearen ekinean, dakigunetik ez dakigunera joatean, euskalkietatik baturantz joatean, euskalkikeriaren eragozpena dugu. Hala ere, biak kaltegarriak izanik ere
|
euskara
batua egiteko, euskalkikeriaren eragozpenak kalte gutxiago egiten duela uste dut batukeriaren eragozpenak baino.
|
|
2021
|
|
|
Ez klasikoen balda bat sortzeko, baizik eta euskarak behar dituen eta euskal kulturak lor ditzakeen gaitasunak osatzeko. Mundu zabaleko autoreen lanak gurera ekartzea ez da gauza estankoa, baizik eta euskal literaturaren parte zehatza; izugarri hazten du euskara,
|
euskara
batuak egin zuen bezala, azken finean gauza osatuagoak sortzeko bidea da.
|
|
|
Hizkuntza bera izango da diferentzien adierazle nabarmenetako bat, eta hari egin dio azpimarra egileak; hizkuntzaz ari denean, zehazki euskaraz ari dela argituta. «Diglosia bat sortuko da hara doazenen eta han daudenen artean; hemendik doazenak
|
euskara
batuan egiten dute, baina hango hizkuntza beste estadio batean dago, niretzat behintzat, aurreratuago».
|
|
|
Izan daiteke ere bere 1952ko diskurtsoa Bilboko Aldundiaren egoitzan, edo 1961ean Physika Berriaren Problemat batzuei buruz, dela physikari buruzko lehen euskarazko idazlana. Hauek guztiak orduko
|
euskara
batuan eginak ziren, hau da, lapurtera klasikoan, Leizarraga eta Axularren ereduei jarraiki.
|
|
|
Egia da Santo Tomas Lizeoan kontrakotasunek jarraitu zutela, baina liburuak
|
euskara
batuan egiten hasi ginenez, eta Mikel Zalbide edo Letamendia bezalako irakasle prestigiotsuak alde zeudenez, babestuago sentitu ginen, eta beldurrik gabe aldarrikatzen hasi ginen. Pixkanaka aldatu ziren kontuak.
|
|
2022
|
|
|
Euskara batua/ Zuberera 2 partea: Zuberera/
|
Euskara
batuan egin zuen aitzinsolas bera. Hiztegi horietan zubereran diren hitz propioen baliokidea euskara batuan ematen zuen.
|
|
|
" Euskaltzaindiaren izenean, Txomin Peillen euskaltzain zena nahi nuke gogoratu, eskertu nahi nuke eta laudatu ere. Eta hori
|
euskara
batuaz eginen dut.
|
|
|
1643an Gero liburua Bordelen inprimarazi zuen, euskal letretan sona handia irabaziz bere idazkera indartsu, aberats eta mamitsuari esker. Hor lapurtera oinarrian, bere gisako
|
euskara
batua egiten du euskalki guztietako hitzak elkartuz. Modelo bat izan da hiru mendez Iparraldean eta Nafarroan, baita Bizkaiko euskaltzale batzuentzat ere.
|
|
|
Funtsean, Hego Euskal Herriko
|
euskara
batua egiten ari gara. Historia lan honetako Erdi Aroan eta Aro Modernoan nabarmena da Euskal Herri ekialdeko isuri bat testuan eta, asmoz bada ere, euskararen osotasun kontzeptua zaintzeko ahalegina.
|
|
2023
|
|
|
Ia guztiak euskara batuan produzitu eta grabatutakoak izaten dira. Bere egunerokoan euskalkian hitz egiten duen herritar bati nekez egingo zaio naturala
|
euskara
batuan egindakoa ikustea. Agian hori ez zen horrela izango euskarazko produktu gehiago egongo balira eta gure belarriak horretara ohituko bagenitu.
|
|
|
Aurreko hiztegi gehienak euskara batutik kontsultatzeko egin dira, baina ibar batzuek eskatzen digute gaztelaniaz ateratzeko,
|
euskara
batuan egiteaz gain. Hori izan da hiztegi honen kasua.
|