|
2002
|
|
|
Gauza bat baita euskara batuaren eredua irekia izatea, ahalik eta aberatsena egitea euskalkietako aberastasun eta desberdintasunak ereduaren barnean sartuz, eta beste zerbait, aski diferentea eta aski kaltegarria, nahaste hori zentzugabekeria bihurtzea. Ez da zalantzarik hango eta hemengo euskal mintzoek eskaintzen dizkiguten baliabideak gureganatu behar ditugula, eta
|
euskara
batua deitzen dugun hori ongi hornitu behar dugula euskal hitzak, euskalki batekoak nahiz bestekoak izan, baztertu gabe. Hori hala da, baina horrekin batera bistan da aberastasun hori kudeatzen eta gobernatzen jakin behar dugula, sukaldean janariarekin egiten dugun gisa:
|
|
2005
|
|
|
...o kideetarik batezdabizidirenherriansortua; eskola ikastoletaneuskarabatuaerabiltzendagehienik; berelausoanere, euskaldunanitzenganbadagoEuskalHerribatubatenizpiritua; euskal kulturaidatziaere, zailtasunak zailtasun, aitzinatuzdoaemaro emaro; azenontzeko, eguneroko tasunamundu guztian zeharhomogeneoagoabilakatuaz doaetaikus entzutezkohedabideekere lehenezzutengarrantziaduteorain.1968tikaitzinera
|
euskara
batua deitzen dugun tresna hori ere badugu euskaldunok, etaezin ahantzi daordura artean euskaldun anitz elkarri ezin ulertuz zebiltzanetan erdaraz mintzo zirelaezinbestean; honetan, dirudienez, gauzakpixkatxo bat aldatuetabideratu dira.
|
|
2007
|
|
|
Euskal Herriak hain zuzen, eta hori zebilkidan kolkoan ordu hartan, Iparraldearekin ere kontatzea premiazkoa zukeen, ez baitezpada politikoki, baina bai linguistikoki, hizkuntzaren aberastasuna bere zabaltasunik handienean gozatzeko. Gure mintzaira septentrionaleko elementu erranguratsuenak sartzekoak ziren alabaina,
|
euskara
batua deitzen genuen euskalki berri horretan. Kafe Antzokiko ikuslegoaren gehiengoak euskara, Iparraldekoa, Zuberoakoa hobetsiz, baserrietan ikasia zuen.
|
|
2008
|
|
|
–Anitzetan gertatzen da jendeak
|
euskara
batua deitzen diola berez euskara batua ez denari. Batek baino gehiagok, testu bat euskara batuan jar dezan eskatzen badiogu, segur naiz, guti goiti beheiti?,, gibelean?,, jalgi?,, abian jarri?,, etortzen balitz?,, jin?,, berba?... bezalakoak aurkituko balitu eta den denak ulertuko balitu ere, aldamenean jarriko lituzkela, gutxi gora behera?,, atzean?,, atera?
|
|
2011
|
|
|
Denbora nabarmen pasatu da hiru hamarkadetan. Zabaldu da
|
euskara
batua deitzen dena,, mendiko, hizkuntza hirikoa eta noranahikoa eginez, eta beste paper bat hartu du euskal gizartean.
|
|
2015
|
|
|
Euskal kulturaren munduan, esaterako, xextra eta erronka hotsa baino ez zen entzuten azken aldian: Ez dok hamairukoak beren burua publikoki zuritzen emankizunetan zerbait kobratzeagatik burgestu zirela ziotenen aurrean; erditzeko asmotan zebiltzan
|
euskara
batu deituriko hura, bestetik, betiko euskaldun jatorren aurkako erasoa zela zioten zenbaitzuek, euskal baratzea nahastu eta euskalkien galera zekarrela; haietako zenbait Xalbadorri zuela hiru urte txistu egin ziotenen artean izango ziren ordea, Txapelketa Nagusian bertso ederregiak baxenafarreraz abesteagatik. Txistua jo didazute bainan maite zaituztet oraindik.
|
|
|
–Ez dugu Batua eredutzat hartu. Hasieratik iparraldeko
|
euskara
batua deitzen dena, benafartar lapurtarrak osatua, Herria astekariaren eredua derabilagu. Baina korrespontsalen mailan edo elkarrizketatu edo hizlari askoren mailan tokiko euskara erabiltzen dugu (Hazparne aldekoa, Uztaritzekoa, benafartar mendebaldekoa, lapurtera).
|
|
2016
|
|
|
" Eta gaurko ontan
|
euskara
batua deitzen dana eskeintzen digute, bide berri ta egokia bezela aurkeztu nahi dutena, batasunerako onena izango bailitzan. Geron ustez arazo oni buruz geyegi edo da itzegin eta idatzi dana, ta batasunaren alde egonarren ez deritzaigu ezinbestekoa dala ta askoz gutxiago arrapaladan eta edonolaz egitea".
|
|
2018
|
|
|
Eta garatzekoa.
|
Euskara
batua deitzen dugun oinarrizko arau sistema hori euskalki guztien esan indarrekin ondo uztartzea. Gura ditugun guztiak eta gehiago esaten eta erraten ahal direlako hizkuntza horrekin.
|
|
2019
|
|
|
Neska mutilek euskalduntasunarekin lotzen dute bete betean hitanoa, haien hitzetan" zeharo euskalduna" izan behar da hika aritzeko; hau da, hika tratamendu autentikoa da, benetako euskaldunena. ...ilik lotzen. hortaz, zuka guztiena da baina aldi berean ez da inorena, anonimoa da. hori horrela, hika benetakoa eta zuka anonimoa ideologia kontrajarriak bat datoz echeverriak (2001, 351 or.) proposatutako prestigioaren eta solidaritatearen arteko dikotomiarekin (ikus 1 irudia). parte hartzaileek, kontzientzia linguistiko handirik izan gabe, echeverriak egindako paralelismo bera egin dute, zukari
|
euskara
batua deitu baitiote behin baino gehiagotan eta hikari, aldiz, herriko euskara. hain barneratuta dute hika herriko hizkera dela eta euskalkiarekin batera doala ezinbestean, ez baitakite hika estandarra ere existitzen denik.
|
|
|
Parte hartzaileek, kontzientzia linguistiko handirik izan gabe,[...] paralelismo bera egin dute, zukari
|
euskara
batua deitu baitiote behin baino gehiagotan eta hikari, aldiz, herriko euskara. Hain barneratuta dute hika herriko hizkera dela eta euskalkiarekin batera doala ezinbestean, ez baitakite hika estandarra ere existitzen denik. hala ere, prestigioaren eta solidaritatearen arteko marrak ez dira hain finkoak.
|
|
|
Dena den, Baionako bilera haietako eztabaidak ez ziren hutsetik hasi. Koldo Zuazoren ustez, Gabriel Arestiren Maldan Behera poema liburua, 1959an argitaratua,, gerora
|
euskara
batua deituko zen eredu estandarraren adibide gardena, da (1989:
|