|
2002
|
|
|
eta. Educacidn Especial? erdarazko espezialitateen eskaintza, ikasle erdaldun horiei Magisteritzako hiruikasturteetan zehar euskalduntzeko plangintza osatzen ez bazaie, alegia, maisu maistren ikasketak bukatutakoan
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna beregana dezaten modukoa. Dagoeneko, ikasle erdaldun horiekin zailtasunakizaten dira bigarren eta hirugarren ikasmailetako praktikak egiteko garaian, inguruko ikastetxeetan erdaraz aritzeko gelarik ez dago eta.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, aitortu beharra daukat urte hauetan gaztelera pixkanaka gure taldean sartuz joan zela, besteak ere, ni bezala, Donostian ari baitziren ikasten, eta astean zehar erdara hain gertuan eduki ondoren zaila baitzen asteburuan euskaraz aritzea. Hala, astean bost egunez
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna kamustu ondoren zaila zen asteburuan jatorrizko hizkuntzara itzultzea, euskaraz ondo jakin arren emozioak adierazteko hain garrantzitsuak izan daitezkeen ñabardurak zehazteko gaitasuna galdu egiten baitzen.
|
|
|
Gure ikerketatik ondoriozta daitekeenez, hizkuntzaren zailtasuna, denbora, dirua, hizkuntza erabiltzeko aukerarik eza eta hizkuntza ezagutzeko beharrik eza, kontra dauzkagun elementu garrantzitsuak dira. Horren ondorioa da herritar asko ez direla motibaturik edo euskara ikastera bultzaturik sentitzen eta, kontuak kontu,
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna dugunok% 33 baino ez gara. Baina aurrera egin beharra dago.
|
|
|
Gure ikerketatik ondoriozta daitekeenez, hizkuntzaren zailtasuna, denbora, dirua, hizkuntza erabiltzeko aukerarik eza eta hizkuntza ezagutzeko beharrik eza, kontra dauzkagun elementu garrantzitsuak dira. Horren ondorioa da herritar asko ez direla motibaturik edo euskara ikastera bultzaturik sentitzen eta, kontuak kontu,
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna dugunok% 33 baino ez. egitea dute helburu. Erdietsitako euskara maila ez dute egoera ezberdinetan jarduteko lortutako gaitasunaren arabera neurtzen, baizik eta urtean zehar egindako urratsen kopuruagatik.
|
|
2009
|
|
|
Dena den, 1981eko abenduan eskutik utzi arte makina bat titulu eman izan ditu, milaka asko (zehazki, 2008ko azaroan emandako azken tituluak 7.115 zenbakia zuen). Eta ez bakarrik irakaskuntzarako tituluak, hainbat administrazio publikotan
|
euskaraz
aritzeko gaitasun agiriak ere bai.
|
|
2014
|
|
|
Atzerakada horren arrazoien artean hauek aipatu dituzte, besteak beste: batetik, dendari batzuen
|
euskaraz
aritzeko gaitasun falta, ziurtasun falta zein gaztelaniaz erosoago sentitzea; bestetik, bezero euskaldunen eskari eza. Hau da, bezero askok nahiago izaten dute kartelak euskaraz ere egotea, baina nahi hori ez dute adierazten.
|
|
2015
|
|
|
5 Langileak
|
euskaraz
aritzeko gaitasun nahikorik ez duenean ez da teknikari euskalduna eskaintzeko ohiturarik, ezta eskatzekoa ere.
|
|
2016
|
|
|
Profesionalen euskara gaitasuna jakiteko UEMAk Osakidetzako eta Osasunbideako plantillak begiratu ditu eta langileok haien lanpostuetan zein hizkuntza eskakizun dituzten eta hori egiaztatuta duten ala ez aztertu du. Gerta daiteke ordea (eta alboko taulan gertatzen dela ikusiko duzue), hizkuntza eskakizuna izan eta
|
euskaraz
aritzeko gaitasunik ez izatea, eta alderantzizko adibideak ere badira, badira hizkuntza eskakizuna eduki ez arren euskaraz egiteko gai diren medikuak. Egoera horiek xehetasun gehiagoz jakiteko asmoz, udalerrietako euskara teknikariekin, politikariekin, osasun etxeetako langileekin eta herritarrekin hitz egin dute.
|
|
|
Iñaki Iurrebaso – Hainbat gogoeta hizkuntza gaitasunaren inguruan duten hizkuntza gaitasun erlatiboa aintzat hartuta (hots, zein mailatan dakien A hizkuntza eta B hizkuntza, eta zein mailatan dakien hobeto bat bestea baino), eta ez
|
euskaraz
aritzerakoan gaitasun handiagoa edo txikiagoa ote duten aztertuta. Hizkuntza gaitasunaren aldetik, horixe izango da oinarri objektibo funtsezkoa hizkuntza bat edo bestea gehiago erabiltzeko; hau da, zein hizkuntzatan aritzen den errazago, erosoago, eraginkorrago.
|
|
|
Hipotesia: Euskal Herrian hiztunek egiten duten erabilera hobeto azaltzen da hizkuntza baten eta bestearen artean duten hizkuntzagaitasun erlatiboa aintzat hartuta (hots, zein mailatan dakien A hizkuntza eta B hizkuntza, eta zein mailatan dakien hobeto bat bestea baino), eta ez
|
euskaraz
aritzerakoan gaitasun handiagoa edo txikiagoa ote duten aztertuta.
|
|
|
Erabilera" soziala" esaten denean, ez gara ari erabilera errealaz, baizik eta kalkulu aritmetiko batez. Hau da, erabilera soziala kalkulatu egiten da, hain zuzen ere
|
euskaraz
aritzeko gaitasunaren portzentajean oinarrituta. Txillardegiren eredua baliatzen da (ondoren Xabier Isasik garatu eta osatu duena) erabilera soziala zein den esateko.
|
|
2017
|
|
|
...uskararen erabilera normaltzeko oinarrizkoak 35 urte bete ditu. legeaz geroztik, euskararen ezagutzan aurrerapen nabarmenak gertatu dira. halere, erabileraren esparruan aurrerapausoen abiadura motelagoa izan da (garcia, 2004). huhezik aretxabaletan eta eskoriatzan ditu bi campusak. aretxabaletari dagokionez, 2016.urteko herriz herriko kale neurketetan biztanleen %45.5ak egin du euskaraz, nahiz eta
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna %63k duten. bigarrenean, eskoriatzan, %37.5 izan dira euskaraz egin dutenak guztira herrian euskaldunak %58.8 diren arren. testuinguru honetan, beraz, orain artekoan, hizkuntza gutxitua eta hizkuntza handia diglosian elkarrekin bizi direla azaldu da. hortaz gain, hizkuntza gutxituaren ezagutzak aurrera egin badu ere, erabileraren igoera apalagoa dela argitu da. erabileraren ing... elebidunen proportzioa, mintzakide taldearen tamaina eta hizkuntzarekiko leialtasuna (isasi eta iriarte, 1998).
|
|
|
Irudia 3: Hizkuntza komunitatearen osagaiak (Txepetx, 1987). hizkuntza komunitatea mugatzerakoan, beste ikerlari batzuek, Jausoro eta bestek, ordea, euskal herriko hizkuntza komunitatea aztertzean,
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna izan gabe, euskararen normalizazioaren aldeko jarrera duten erdaldunak ere partaide egin dituzte (Jausoro eta bestek, 1998).
|
|
2018
|
|
|
Horretaz ere idatzi nuen: " Hezkuntza sistemaren ekarpenaren ondorioz, (gasteizko) gaztetxo horientzat guztientzat, euskara ez da arrotza,
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna badute, eta ez da gutxi, baina hortik hizkuntza erabilera ohiturak errotik aldatzeko urratsa egiteko funtsezkoa izango da alor eta estamentu guztiak inplikatzea, bai eta hauen arteko koordinazioa, elkarlana eta osagarritasuna ere". Benetan eskolak (bakarrik) euskalduntzen al du?
|
|
|
Gehien gehienak ereduan ikasitakoak.
|
Euskaraz
aritzeko gaitasunarekin. Halere, inbidia edota miresmen puntu batekin egiten diote erreferentzia herri txikietako gazteei.
|
|
2022
|
|
|
lasai, ondo, errespetatu eta onartu sentitzea, alegia. Gailentzen den sentimendu ezkorra
|
euskaraz
aritzeko gaitasun falta da, heren bat bakarrik sentitzen baita gai euskaraz aise aritzeko. Harrotasunean, berriz, jendearen gehiengoa" ez harro ez lotsatuta" posizioan kokatzen da, nahiz hurbil jarraitu" harro" sentitzen direnen kopuruak.
|
|
|
Udalerri mailako informazio soziolinguistikoaren artean, kale erabileraz gain, badira kontuan hartzeko beste hiru aldagai garrantzitsu: biztanleriaren lehen hizkuntza, etxeko erabilera eta
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna.
|
|
|
Udalerri mailako informazio soziolinguistikoaren artean, kale erabileraz gain, badira kontuan hartzeko beste hiru aldagai garrantzitsu: biztanleriaren lehen hizkuntza17, etxeko erabilera18 eta
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna (zenbat biztanle diren euskaldun, ia euskaldun edo erdaldun19). Horiei esker, udalerriko inguru soziolinguistikoaren argazkia osa daiteke.
|
|
|
Bertan, batez ere hiru aldagai azpimarratzen dituzte, kale erabilerarekin erlazio estua dutenak: (1) biztanleriaren lehen hizkuntza, (2) etxeko erabilera eta (3)
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna. Interesgarria izan daiteke hiru aldagai horiek Gasteizko testuinguruan aztertzea, eta beste herrietako egoerarekin alderatzea.
|
|
|
«Erabaki ausartagoak hartu behar dituzte. Euskal Herrian euskaraz biziko bagara, gakoa izango da helduen
|
euskaraz
aritzeko gaitasun egokia zabaltzea, baita euskaltegietan zerbitzua doan jaso ahal izatea ere».
|
|
|
Hori lortzeko, ordea, bi aurrebaldintza beharrezkoak direla gogorarazi du: «Alde batetik, hizkuntzaren ezagutzaren unibertsalizazioa bultzatu da, herritar guztiek
|
euskaraz
aritzeko gaitasun egokia izan dezaten, eta, bestetik, euskara eroso erabiltzeko eremuak sortu, garatu eta elkarlotu dira, hala nahi duen edonork ez dezan izan inolako eragozpenik euskara erabiltzeko».
|
|
2023
|
|
|
Gure egunerokoan hizkuntza helburuak bistaratzea eta berariaz lantzea berebizikoa da, ikasleek ezagutza eskuratzeko ezinbestekoa duten hizkera akademikoa gara dezaten, eta, era horretan, ikaskuntza sakonagora ailega daitezen. Horrela jokatuta baizik ez dugu lortuko ikasleek gizartean eraginkortasunez eta behar besteko bizitasunez
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna izatea. Denok izan behar dugu, beraz, hizkuntza irakasle.
|
|
|
Zentzu horretan, aipatu behar da 2023ko otsailean Arnasgida izeneko lan jardunaldian Marikobasok izan zuen presentzia eta atxikimendua. Bestetik, Marikobasoko talde motorrera gerturatu zaizkigun lagun batzuek urtebete honetan
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna eta argudioak biderkatu egin dituzte. Hirugarrenik, aipatuko nuke Marikobasoren sorrera bera ere izan dela Derioko euskaldun batzuentzat behinik behin, poztasunerako motibo.
|
|
|
Bi ardatz nagusi izan lituzke hizkuntza politika horrek, Kontseiluaren iritziz. Batetik, euskararen ezagutza unibertsalizatzea bultzatu luke, «herritar guztiek
|
euskaraz
aritzeko gaitasun egokia izan dezaten». Bestetik, euskaraz «eroso» aritzeko eremuak sortu lituzke, «hala nahi duen orok ez dezan izan euskara erabiltzeko inolako eragozpenik».
|
|
|
oso gutxi daude. Zaila izaten da
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna duen notario bat aurkitzea. Eta beste hainbatetan akaso aurkitzen duzu, baina ez dago ohituta euskaraz lan egiten.
|
|
|
Zer, herri kohesioa indartzeko? Euskaraz dakigun eta
|
euskaraz
aritzeko gaitasuna dugun elgoibartarrak gero eta gehiago gara eta Udalari eta eragileei dagokigu euskaraz gozatzeko, euskaraz ondo pasatzeko espazio eta momentuak ematea herritarrei. Horregatik, kulturaz hitz egiten dugunean, eskaintza kulturalaz hitz egiten dugunean, euskarazko kulturaz hitz egin behar dugu.
|