|
2000
|
|
|
Baina euskal herritar sentitzen garenon eskubide politikoakaitortzeko eskubidea ukaezina da. Inori ez zaio
|
euskaraz
aritzeko eskubidea ukatzen, nahiz eta Erriberakoa izan eta gaur egun eskubide hori han legez ukatuta egon.Edonori ea pertsona horrek eskubide linguistiko batzuk dituen eta, beraz, euskarazaritzeko eskubidea daukan galdetzen badiogu, inork ez luke hori ukatuko. Bada, guk ulertzen ez duguna hauxe da:
|
|
2001
|
|
|
Legeak hegoak mozten dizkio euskarari. Euskarak normaltasuna behar du, eta normaltasuna ez da irakaskuntza bakarrik, bizitza osoan
|
euskaraz
aritzeko eskubideez ari gara. Gure neska mutiko hauek euskaldunak dira, bertakoak, Erriberakoak, eta euskaraz bizi nahi dute, baina legeak ez die aukerarik ematen, ez errotulazioan, ez administrazioarekin izan beharreko harremanetan,...
|
|
2006
|
|
|
Izugarri sentitzen dut azkeneko bisitan gertatutakoa. Ulertzen zaitut, eta arrazoi guztia daukazu; badakizu ados nagoela zurekin, mintzalekuan
|
euskaraz
aritzeko eskubide osoa daukagula, baina ni prest nengoen erdaraz hitz egiten jarraitzeko, funtzionarioek hala inposatuz gero: nik nahiago dut hori, zurekin egoteko daukadan denbora apurra alferrik galtzea baino.
|
|
2009
|
|
|
Eta amaitzeko, hauxe esan zuen haserre xamar: " herritarrei nik neuk bermatzen diet
|
euskaraz
aritzeko eskubidea; ez, ordea, gobernuak". Erregistroko bulegotik irteterakoan bulego horren errotulazioa, kartelak, gaztelaniaz hutsez zeudela konturatu zen.
|
|
|
PSE EEren politikak ez duela euskararen inposaketarekin zer ikusirik gaineratu du: Euskaldun izateko ez da beharrezkoa euskara jakitea, baina euskaldunek
|
euskaraz
aritzeko eskubidea dute erkidego elebiduna izanik. Horrelako mezuekin PPk esateko ezer ez duela frogatzen dela, uste du Lopezek.
|
|
|
Aldaketa nabarmena da eta euskaltzaleok ere nabarmen aldatu dugu jokaera; hau da, euskara ez jakiteko, eskubidea? aldarrikatzen dutenen aurrean, gure herrian, eta bizitzaren arlo guztietan,
|
euskaraz
aritzeko eskubidea exijitu, exijitu eta exijitu.
|
|
2011
|
|
|
Estatuaren administrazioarekin euskaraz jardutea ia ezinezkoa baita euskara ofiziala den lurraldean. Telenorten, Espainiako telebista publikoan, euskara anekdota hutsa da.Espainiako Estatua osorik demokratikoa izango balitz eta benetan bere izaera eleanitza eta kulturanitza onartuko balitu, Madrilgo kongresurako eta senaturako aukeratutako gure ordezkariek normaltasunez
|
euskaraz
aritzeko eskubidea izango lukete, Suitza bezalako estatu eleanitz normalagoetan gertatzen den legez. Parlamentari katalanak bereziki saiatu dira kongresuan eta senatuan katalanez egiten.
|
|
2012
|
|
|
«Bai, baina kostatzen zait ulertzea». Euskaldunek administrazio publikoan
|
euskaraz
aritzeko eskubidea aldarrikatuz elkarretaratzea egiten ari da ordurako EHE azokaren kanpoaldean. Euskaldunak Osakidetzan bere hizkuntzan artatuak izateko eskubidea gauzatu dadila eskatuz.
|
|
|
hori beste gauza bat da. Estandar demokratikoari buruz ari naiz, eta eskatzen dutenarekin konparatuz hemen
|
euskaraz
aritzeko eskubide guztiak baditugu! Problema da gero eskubide horien aplikatzeko, eta denek ezagutzen dugu egoera:
|
|
2014
|
|
|
Zerbitzu publikoak euskaraz jasotzeko oztopoek buruhauste ugari eragiten dizkiete Nafarroako herritar, eragile eta udalerri askori. Artifizialki sortutako muga linguistikoaren legeak arautzen duenez zonalde euskalduneko herritarrek eremu publikoan
|
euskaraz
aritzeko eskubide osoa dute. Halere, zenbait sektoretako langileei ez zaie bertako hizkuntza jakitea eskatzen eta herritarrak gaztelaniara jotzera behartuta daude.
|
|
|
Berriki Amasa Villabona eta Zizurkilgo etxe guztietan banatu da helburu hori betetzeko, kanpainak eskaintzen dituen hiru bideen berri adierazten duen informazio orria. Bertan, administrazioarekin
|
euskaraz
aritzeko eskubidea eta beharra dugula aldarrikatuz, herritarrak, errenta aitorpena modu errazean euskaraz egitera gonbidatu nahi dituzte, aukeratzen duten bidea aukeratzen dutela ere: Mekanizatua: Hitzordua hartzerakoan, adieraz ezazu Ogasunarekin harremanak euskaraz izan nahi dituzula.Ogasunarekin aurrez aurreko harremanak, nahiz telefono edo Intenret bidezkoak euskaraz izan ditzakezu, horrela eskatzen baduzu.Ogasunak sinatzeko ematen dizun orria ere euskaraz jaso dezakezu.Autolikidazio proposamena: Jasotako proposamena onartzerakoan, euskaraz egin nahi duzula esan eta aurrerantzean Ogasunak agiriak euskaraz bidaliko dizkizu.Internet bidezkoa: Errenta programaren euskarazko bertsioa jaitsi Internetetik eta hobetsitako hizkuntza atalean euskara aukeratu.Aholkularitzaren bat aukeratzen baduzu, espresuki adierazi duzu aitorpena euskaraz egin nahi duzula.Beste modu batean egiten baduzu (finantza erakunde batean, adibidez), euskaraz egiteko eska dezakezu.
|
|
2015
|
|
|
13 erantzunek norberarengan kokatzen dute fokua, kasu batzuetan (4) ikasten ari direlako eta gainontzekoetan (9) haien buruari
|
euskaraz
aritzeko eskubidea aitortzen diotelako eta hala egitea erabakita dutelako. Esate baterako:
|
|
|
5. Laguntzen dit Aldundiak
|
euskaraz
aritzeko eskubidea dudala aitortu izanak
|
|
|
Ofizialtasun deklarazioak munta politiko eta juridiko handia du, edo, behintzat, izan luke. Izan duen eragin praktikora bagoaz, hezkuntza sisteman euskararen presentzia ezartzea eta herritar euskaldunak administrazio publikoen ardurapeko zerbitzu eta erakundeekin
|
euskaraz
aritzeko eskubide subjektiboa lirateke nagusiak; utz ditzagun aldera, gaurkoan, bataren zein bestearen gabezia eta hutsegiteak.
|
|
2016
|
|
|
Uema Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearekin hitzarmena sinatu dute, elkartean dauden herrietan euskara bultzatzeko. Finean,
|
euskaraz
aritzeko eskubidea bermatuko diete euskaldunei, langile elebidunak jarriko baitituzte, eta euskararen erabilera handitzeko neurriak hartuko dituzte, lehen hitza euskaraz eginda adibidez. Erdaldunen eskubideei ez diete kalterik egingo neurri horiek.Hitzarmena atzo sinatu zuten Uemako lehendakari Josu Labakak, Kutxabankeko eta Laboral Kutxako ordezkariek, eta bi entitateen bulegoak dituzten herrietako hautetsiek.
|
|
|
«Euskarazko terminologia falta zen, desadostasunak zeuden zer egin, eta euskararekiko mesfidantza ere bazegoen». Garaitsu hartan, ika mikak izan zituzten auzitegietan, abokatu batzuek uko egin ziotelako itzultzailearekin aritzeari;
|
euskaraz
aritzeko eskubidea zutela aldarrikatu zuten. Zigorrak ere jasan zituzten.
|
|
2020
|
|
|
Ezkabarteko Udalak, ordea, gurea den hizkuntza babestu eta sustatu ordez, baztertu eta oztopatzeko udalean baldintza berria ezarri du. Orain arte idazkariarekin
|
euskaraz
aritzeko eskubidea bermatuta baldin bazegoen —udaleko plantilla organikoan euskara jakitea eskatzen baitzen— osoko bilkuran hartutako azken erabakian behar hori kendu dute. Hau da, hemendik aurrera plantilla organikoak ez du bermatuko euskaldunok euskaraz aritzeko aukera.
|
|
2022
|
|
|
Guraso talde batek salatu du haurrei ez zaiela bermatzen
|
euskaraz
aritzeko eskubidea, eta neurriak eskatu ditu; euskaraz eroso jardun ahal izateko eremuak galdegin dizkiete ikastetxeetako zuzendaritzei.
|
|
|
Etxetik euskal hiztunak diren haurrak eskoletan ez sakabanatzea eskatu du Arnas Dezagun guraso taldeak. ereduan ikasi arren,
|
euskaraz
aritzeko eskubidea ez zaiela bermatzen salatu dute, eta beharrezko" arnasguneak" bermatzea galdegin; halaber, baliabideak eskatu dituzte erdal hiztunen euskara indartzeko, Mitxel Elortza (Gasteiz, 1988) taldeko bozeramaileak nabarmendu moduan.
|
|
2023
|
|
|
«Ez dakigu nora iritsi nahi duten, baina aurrean izango gaituzte, hemen bi hizkuntza ofizial baitaude, eta administrazioak bi hizkuntza horietan eman behar baitu arreta». Arretaz gain, langileek ere
|
euskaraz
aritzeko eskubidea dutela erantsi du.
|
|
|
«Ez dakigu nora iritsi nahi duten, baina aurrean izango gaituzte, hemen bi hizkuntza ofizial baitaude, eta administrazioak bi hizkuntzetan eman behar baitu arreta». Langileek ere
|
euskaraz
aritzeko eskubidea dutela erantsi zuen.
|
|
|
Beste 13 konpromiso hartu ditu Berganzak: ...ardunaren erdia behintzat euskaraz egiteko, udalaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin, kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan hizkuntz irizpideak ezartzeko eta herritarrei udal bileretan
|
euskaraz
aritzeko eskubidea bermatzekoa.
|
|
|
Beste 14 konpromiso hartu ditu Gonzalezek: ...alaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, normalizaziorako giza baliabideak bermatzeko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin, kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan hizkuntz irizpideak ezartzeko eta herritarrei udal bileretan
|
euskaraz
aritzeko eskubidea bermatzekoa.
|
|
|
Beste 16 konpromiso hartu ditu Tatok: ...alaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, normalizaziorako giza baliabideak bermatzeko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin, kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan hizkuntz irizpideak ezartzeko eta herritarrei udal bileretan
|
euskaraz
aritzeko eskubidea bermatzekoa.
|
|
|
Beste 15 konpromiso hartu ditu Ruizek: ...alaren programazioa aurkeztean hizkuntza azterketarekin batera plazaratzeko, udalaren ikastaroetan monitoreak elebidunak izateko, normalizaziorako giza baliabideak bermatzeko, udalaren jendaurreko arreta zerbitzuak euskaraz izan daitezen, diruz lagundutako elkarteen kanpo komunikazioa izan dadin, kanpo kontratazioetan zein lan eskaintzan hizkuntz irizpideak ezartzeko eta herritarrei udal bileretan
|
euskaraz
aritzeko eskubidea bermatzekoa.
|