|
2011
|
|
|
Ama hizkuntzaren belaunez belauneko jarraipen hori da beraz, alde orotatik, lehentasun guztietan lehena. horren arabera antolatu behar dira planak: euskalgintzaren esparru batean edo bestean (baita corpus plangintzarenean ere) hartu nahi den neurri bakoitzak helburu hori segurtatzen asko ala gutxi laguntzen duen, edo batere laguntzen ez duen, ebaluatu behar da ahalik eta zorrotzen. ebaluazio horren emaitzaren argitan asignatu behar dira lehentasunak.
|
euskara
ama hizkuntza gisa hurrengo belaunaldira transmititzen laguntzen ez duen euskalgintza ez da euskalgintza ona. zenbat eta gutxiago laguntzen duen transmisio lan horretan, orduan eta energia gutxiago xahutu behar da euskalgintzaren ekimen horretan. horretarako, jakina, oso kontuan hartu behar da" etxe auzo ingurumen hurbil" eko katea. esparru multzo horretan gertatzen da izan ere, mende b... Beste esparru asko erdararen mende izango badira ere, hurbileneko esparru multzo hori bere eskuan izan behar du hiztun elkarte orok, era naturalean (munduko hizkuntza gehien gehienek egin ohi duten moduan) hurrengo belaunaldira proiektatzeko aukera minimoak izan nahi baditu. hori bere mende izango duen diglosia behar da orain ere, gurasoak euskaldun diren eta aski kontzentrazio demografiko sendoa osatzen duten ingurumenetan:
|
|
|
the basis of mother tongue transmission". Arnasguneetan zein gainerakoetan, beraz,"
|
euskara
ama hizkuntza gisa hurrengo belaunaldira transmititzen laguntzen ez duen euskalgintza ez da euskalgintza ona. zenbat eta gutxiago laguntzen duen transmisio lan horretan, orduan eta energia gutxiago xahutu behar da euskalgintzaren ekimen horretan".
|
|
2013
|
|
|
Aurreikusi daiteke ama hizkuntza gaztelera izango duten arrasatear euskaldunak geroz eta gehiago izango direla. Hartara, familia bidezko transmisioari bultzada esanguratsu bat eman ezean, eta, bereziki, jatorri elebiduneko euskaldunek euren seme alabei
|
euskara
ama hizkuntzatzat eman ezean, saihestezina izango da belaunaldi berri horientzat euskara bigarren hizkuntza izatea eta, ondorioz, euren egunerokoan gaztelerarako joera nagusitzea. Dela euskararekiko atxikimendu berezirik ez dutelako, dela gazteleraz aritzeko askoz gaitasun handiagoa dutelako.
|
|
|
Familia bidezko transmisioari bultzada esanguratsu bat eman ezean, eta, bereziki, jatorri elebiduneko euskaldunek euren
|
euskara
ama hizkuntzatzat eman ezean, saihestezina izango da belaunaldi berri horientzat euskara bigarren hizkuntza izatea eta, ondorioz, euren egunerokoan gaztelerarako joera nagusitzea.
|
|
2014
|
|
|
Elkarrizketetan nabaritu dudan bezala,
|
euskara
ama hizkuntza edo lehen hizkuntza den kasuetan; bizipen eta sentipenei oso lotuta ageri zaigu; nirea, aberatsa...
|
|
|
Seme alaben ama hizkuntzaren inguruan galdetuta, %60ak euskara dela erantzun du, %37ak gaztelania eta %3ak biak. Hortaz, esan daiteke, gehiengoak duela
|
euskara
ama hizkuntza. Baina, seme alabek euskaraz hitz egiteko duten ohiturari buruz galdetzerakoan, hauexek izan dira erantzak:
|
|
2015
|
|
|
1 taula.
|
Euskara
ama hizkuntza edo bigarren hizkuntza bezala dutenen artean hizkuntza adierazleen argitan
|
|
2016
|
|
|
1 Guraso euskaldunak sailkatzeko hiru multzotan ere egin dugu ama hizkuntzaren arabera, guraso biek
|
euskara
ama hizkuntza dutenak, bietako batek euskara ama hizkuntza eta besteak ez, eta biek euskaraz ez den beste hizkuntza bat ama hizkuntza modura dutenak.
|
|
|
1 Guraso euskaldunak sailkatzeko hiru multzotan ere egin dugu ama hizkuntzaren arabera, guraso biek euskara ama hizkuntza dutenak, bietako batek
|
euskara
ama hizkuntza eta besteak ez, eta biek euskaraz ez den beste hizkuntza bat ama hizkuntza modura dutenak.
|
|
|
2 Guraso gehienek euskara etxetik badakarte ere, garrantzia handi handia ematen diote
|
euskara
ama hizkuntza izateari, baita ereduan ikasteari.
|
|
|
6
|
Euskara
ama hizkuntza jasotzeak eta ereduan ikasteak oinarri ematen die haurrei baina kezken bitartez agerian utzi dute bi faktore horiek ez dutela nahikotasunik izaten Gasteiz bezalako hiri batean.
|
|
|
2 Gaztelaniaren nagusitasuna horren da handia familiatik kanpoko inguruneetan ze erabateko garrantzia ematen baitiote ama hizkuntzari hizkuntzen arteko gaitasuna berdintze aldera, hau da,
|
euskara
ama hizkuntzatzat daukatenek errazago eutsiko omen diote gaztelania eta euskararen gaitasunen arteko orekari.
|
|
|
Horiek horrela, xede talde bakoitzarentzat ildo berezituak ikus ditzakegu. Alta, guraso euskaldunek garrantzia ematen diote euskararen transmisioari, izan ere,
|
euskara
ama hizkuntza izatea eta eredu euskaldunean matrikulatzea ez dela nahiko deritzote. Inguruaren eragina erabatekoa dela, Gasteizko egoera erdaldunak" txarrera" baldintzatu egiten baitu.
|
|
|
Era berean, haurren sozializazioa hainbat urtetako prozesua da, ez da gertatzen soil soilik bizitzaren lehenengo urteetan, ezta familian eta eskolan soil soilik ere. Beraz, gurasoek erantzukizuna dute haurren lehenengo urteetan hasitako bideari(
|
euskara
ama hizkuntza eta eredu euskaldunean matrikulatu) jarraipena ematen eta ahalik eta ingurunerik euskaldunena seme alabei ahalbidetzen, espazioz eta denboraz.
|
|
2017
|
|
|
Zein toki du euskarak ikasleen eguneroko bizitzan eta zeintzuk dira euren hizkuntza ohiturak? ikasleen ia erdiek
|
euskara
ama hizkuntza duela aitortu dute, zehazki lehen mailakoen %46, 4k. hala ere, gurasoekin beti euskaraz aritzen direnak %25, 1 besterik ez dira. honek islatzen du ezagutzaren eta erabileraren artean dagoen dikotomia, etxean irakatsi dieten hizkuntza izan bada ere, egun ez omen delako etxeko elkarrizketetan nagusiki erabiltzen duten hizkuntza. ikasleek, oro har, euskara ondo dakitela aitortu dute (%...
|
|
2018
|
|
|
Hein batean bai. Hein batean bai, ze emantzat jotzen da guk bestelako prozesu bat izan behar dugula, hizkuntzarekiko lotura gatazkatsuagoa izan behar dugula agian, ez hain naturala, ez dakit, nahiko arrarotzat jotzen da
|
euskara
ama hizkuntza ez izanik, adin batera iritsita euskaraz hobeki moldatzea beste edozein hizkuntzatan baino... gehienbat ikuspegi horretatik. (Aitor) r
|
|
|
Gure arrazoiak eta irudiak nola fabrikatzen ditugun han dago gure ama hizkuntza. Eta posible da, bizitzan zehar,
|
euskara
ama hizkuntza bilakatzea, euskaraz pentsatzen ikastea. Bide horretan zatoztenoi miresmen eta goraintzi, eta norbaitek esaten baldin badizue zuek euskaldun berriak zaretela, edo euskara ez dela zuen ama hizkuntza, esaiozue zaharra izatea ez zaiola inori gustatzen, eta bide batez, esaiozue, ama hizkuntza ez dela lehenik ikasten den hura, pentsamendua sortzen duen bakoitzaren hizkuntza baizik.
|
|
2022
|
|
|
Biztanleriaren azken errolda erreparatuz gero (2016), 5 urte arteko gazteen %37, 73k euskara edo euskara zein gaztelania ditu ama hizkuntza (%20, 59k euskara soilik eta %13, 14k biak, euskara eta gaztelania). Gipuzkoa da
|
euskara
ama hizkuntza duten gazte gehien dituen lurraldea, %51, 53, hain zuzen ere. Bizkaia eta Araba datoz ondoren, %26, 4 eta %17, 44ekin, hurrenez hurren.
|
|
|
Araba Bizkaia eta Gipuzkoan, %61, 95ek dute gaztelania ama hizkuntza eta %4, 33k, berriz, beste hizkuntza bat du ama hizkuntza. 1991an, duela ia 30 urte,
|
euskara
ama hizkuntza zuten 25 urtetik beherako gazteen kopurua %22, 31koa zen. Hazkunderik handiena izan duen lurraldea Araba izan da.
|
|
|
(20) Lizarrakoekin,(...) mailak oso ezberdinak dira, ordun, bakarrik hitz egiten dute ba e kanpokoak direnak edo
|
euskara
ama hizkuntza dutenak. (BE Z)
|