|
2008
|
|
|
Bereizketa konbentzionala da, zeren Azkueren proiektu ia guztiek zuten, gutxi asko, botere plataforma izateko bokazioa:
|
euskarazko
aldizkari bat sortzen zuenean, adibidez, proiektua ez zen aldizkari beraren baitan agortzen, baizik haren bidez beste zenbait gauza ere bultzatu nahi izaten zituen: ortografia eredu jakin bat, neologismo batzuk, euskalki zehatz bat, ideia jakin batzuk, etab. Hala ere, «beste zerbait» bultzatzeko asmo hori, argiago ageri da proiektu batzuetan beste batzuetan baino, izatez berariaz botere plataforma izateko planteatu baitzituen (Akademia adibidez).
|
|
|
La Abeja bi zenbaki aterata desagertu bide zen 1890ean. Ordurako Azkuek
|
euskarazko
aldizkari bat sortzeko asmoak zerabiltzala dirudi. Antza denez asmo horretan bere ikasleek animatu zuten, 1888 urteko gutun batean hola esaten baitzioten:
|
|
|
Escualdun Gazeta() eta Californiako Eskual Herria(). Euskal Herrian, euskararen herrian, ez zen inor ausartu %100ean
|
euskaraz
aldizkari bat argitaratzen[...]. Beste arlo askotan bezala, Azkue izan zen horretan ere aitzindari447.
|
|
|
|
Euskarazko
aldizkari bat Bilbon saltzea beste inon baino gehiago ez da harritzekoa: Azkuek bertan zituen bere katedrako ikasleak (1896/ 1897 kurtsoan, adibidez, 64 ikasle zeuden matrikulatuta456), eta horiek eta ziurrenik baita aurreko urteetan Azkuerekin ibilitako ikasleek ere Euskalzale eros zezaketen.
|
|
|
Asko apaizak, baina beste asko gorago aipatu denez eskulangintza arloko lanbidedunak edo are lanbide liberalak zituztenak. Bilbo edo Donostia moduko hirietako harpidedunek, adibidez, gaztelaniaz ongi zekitela ez da dudarik, eta
|
euskarazko
aldizkari bat hartzea erabaki bazuten ez zen izan besterik ezin irakur zezaketelako, baizik kontzientzia ideologiko edo zaletasun euskaltzaleak bultzaturik.
|
|
|
Azkueren Zurtzaingo egitasmoa aurrerago aztertuko da sakonago. Soilik aipatu Zurtzaingoaren asmo nagusietakoa euskarazko hezkuntza izanik, horretan hasi aurretik egin beharreko zeregin garrantzitsuen artean
|
euskarazko
aldizkari bat martxan jarri nahi izan zuela. Nolanahi ere Zurtzaingo proiektua baztertzearekin batera euskarazko aldizkariarena ere albo batera utzi zuen momentuz.
|
|
|
Hola, 1893an katedrako irakasle gisa Bizkaiko Diputazioari euskal hiztegia eta folklorea biltzeko baimena alferrik eskatu bazion, orain Euskaldun Biltokiko zuzendari gisa, bertan «baserritar akademia» bildu zezakeen hiztegia osatuz joateko28 Edo katedrako ikasleekin antzerkiak egin ahal izateko, Institutuak eskaintzen ez zuen azpiegitura lortu zuen. Edo katedrako ikasleek
|
euskarazko
aldizkari bat eskatzen bazioten ere, Institutuan ezin atera zezakeen, baina bai Euskaldun Biltokian. Hola bada, Euskaldun Biltokia, euskara katedraren plataforma osagarri bat zen, han hasitako proiektuei segida emateko aukera ematen zuena.
|
|
|
Euskalzaleren publikazioa ere ez bide zitzaion gustatu, zuen hedapena medio euskara eredua finkatzen baitzuen Bizkaian. Horregatik Arana Goirik,
|
euskarazko
aldizkari bat ateratzeko aski bitarteko eta gaitasunik ez zuenez, maila apalagoko baina irakurlego bertsura iritsi gura zuen aldizkako publikazio herrikoi bat sortu zuen: Egutegi?
|
|
2013
|
|
|
|
Euskarazko
aldizkari baten sortzeko ideia horrek aditzera ematen du soldaduak euskararen edo euskal komunitatearen inguruan biltzen zirela, baina ahalegina baizik izan ez zenez, Zerbitzari ren aipu honetan interesgarriagoa iruditu zaigu Eskualduna astekariak nola asetzen zituen. Zer da astekari horretatik azpimarratu zuena?
|