|
2002
|
|
|
nazionalismoaren eta modernizazioaren arteko lotura estua. Gaur egun badakigu,
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsoa errazago eta azkarrago zabaldu zela modernizazio sozioekonomikoak jotabizi ziren inguruneetan; hau da, ohiko gizarte egiturak goitik behera aldatzen ariziren lekuetan (Bizkaian, eta gutxiago Gipuzkoan). Pizgarri modernizatzaile horiekegon ezean, ordea, abertzaletasuna bezalako ideologia berritzaileentzat gizarteaneta sistema politikoan errotzeko aukera gutxi izaten zen.
|
|
2009
|
|
|
Honaino, gatazka azaltzeko euskal arrazoiak adierazi ditugu. Arrazoi historikoengatik zein
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsoa lantzeko moduagatik, kontua da gatazka politiko bati buruz hitz egin dezakegula. Gatazka horrek Euskal Herriak Espainiarekin eta Frantziarekin —kokatuta dagoen estatuekin, alegia— dituen harremanei eragiten die.
|
|
2011
|
|
|
Baieztapen gordin horrekin, Aranari eta bere jarraitzaileei fikzio horren erru guztia egotziz, Gonzalez Cuevasek ezkutatu nahi du pentsalari eta politikari espainolen erantzukizuna
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsoaren sorreran, hau da, Euskal Arkadiaren eraikuntzan. Izan ere, Fernando Molinak (2006) aipatu ideia hori garatu egiten du:
|
|
2014
|
|
|
Horretarako arraza erabili zen, eta, Bestetik bereiziz, areriotzat hartzen zenaren aurka egin zen. Zentzu horretan, espainiarren aurkako jarrerak nagusi ziren
|
euskal
nazionalismoaren diskurtso eta planteamendu teorikoan. Horren ondorioz, Euskal Herriko gizartea talde itxi gisa definitu zen, ustezko oinordekotza partekatu batean oinarritzen zena, eta immigranteen integrazioa ezinezko bilakatu zen.
|
|
|
–Ideología y política en Arturo Campión?, Príncipe de Viana, 163, 641 Iraola, I. (2013):
|
Euskal
nazionalismoaren diskurtsoa gaur egungo immigrazioaren aurrean, Doktore Tesia, UPV/EHU, <http://hdl.handle.net/ 10810/ 12457>.
|
|
2015
|
|
|
Izan ere, azken hamarkadetan, euskal gizarteko genero sisteman aldaketa gehiago gertatuagatik ere, euskal matriarkatuaren nozioak indarrean darrai. Ikuspegi horrek emakumearen irudi indartsua darabil, egitura sozialaren euskarri, lurrari eta etxeari (ama lur eta etxekoandre) lotuta, eta eremu publikoetan zein pribatuetan babesten omen da, emakumearekiko injustiziak mintzagai izatean,
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsorako iragan edota erro idealen iturri delako. Hala ere, horren alde egiten duten emakumeek «ospea eta ohorea ematen dieten egitura soziala babesten dute, baina espazio publikoko boterera sarrerarik barik, ezta erdigune sinbolikora inklusio barik» (Díez et al., 2010:
|
|
2017
|
|
|
Zeintzuk izan dira
|
euskal
nazionalismoaren diskurtso horiek. Lehendabizikoak, Sabino Aranarenak, XIX. mendearen amaieran du jatorria, eta arrazan oinarritu zuen nazioa:
|
|
|
Aldaketa garrantzitsuenetako bat abertzaletasunaren izaeran gertatu zen, hain zuzen, frankismoan erresistentzia nazionalismoa gailendu baitzen. Hartara, Espainiaren kontrako euskal erresistentziari buruz teorizatu zuen
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsoak, eta euskarak lortzen ez zuen ofizialtasuna, esaterako, zapalketaren sintoma bihurtu zen. Ondo bidean, autonomiaren mekanismoa abian ipintzeak halabeharrezko aldaketa ekarri behar zion aurreko diskurtsoari, eta horrek, jakina, eztabaida sortu zuen aurreko nazionalismo motaren bi adarretan:
|
|
|
Demokrazia kontzeptuaren goranzko erabilera
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsoan
|
|
|
|
Euskal
nazionalismoaren diskurtso berriak demokrazia kontzeptua du ardatz, eta herritarren borondatea eta erabakitzeko ahalmena aldarrikatzen ditu nazionalismoak ugaritu egin ziren teoria sozialista, antikolonialista eta iraultzaileen giroan. Horrela sortu zen euskal nazionalismoaren bigarren teorizazioa:
|
|
|
Egoera eta testuinguru horretan sortzen ari da, beraz,
|
euskal
nazionalismoaren diskurtso berria. Demokrazia kontzeptua du ardatz, eta herritarren borondatea eta erabakitzeko ahalmena aldarrikatzen ditu.
|
|
|
Hautua ez zen ustekabekoa. XX. mende erdialdean
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsoak euskal nazioaren ikuspegi berri bat indartu zuen, eta arrazaren zentraltasunetik hizkuntzarenera (eta kulturara) egin zen jauzia. Frankismoak zauri berri bat ireki nahi izan zuen euskal nazionalismoaren diskurtso hartan, eta muinera jo zuen, baita umorez ere.
|
|
|
XX. mende erdialdean euskal nazionalismoaren diskurtsoak euskal nazioaren ikuspegi berri bat indartu zuen, eta arrazaren zentraltasunetik hizkuntzarenera (eta kulturara) egin zen jauzia. Frankismoak zauri berri bat ireki nahi izan zuen
|
euskal
nazionalismoaren diskurtso hartan, eta muinera jo zuen, baita umorez ere. Erregimenak hizkuntzaren inguruan egin zuen irakurketak elkartu egin zituen hizkuntza/ identitatea/ harrotasuna, horietako bat kolpatzea aski izango zelarik beste biak ere erortzeko.
|
|
2018
|
|
|
Euskal nazionalismoan gertatutako aldaketa aztertzeko Euskal Nazio Askapenerako Mugimenduan kokatu den
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsoaren bilakaera ren analisia egingo dugu. Izan ere, ENAM izan da euskal nazionalismoan kokatzen den mugimendu garrantzitsuenetarikoa, eta haren nukleo egituratua Ezker Abertzaleak osatzen du.
|
|
|
horizontaltasuna, sentsibilitate handia nazioarteko botere berrien autoritarismoaren aurrean, parte hartzeko eta elkarrizketarako espazioen sorrera, bitarteko berrien bilaketaren garrantzia eta abar. Ildo horren ezaugarriak bereziki baliagarriak izango zaizkigu
|
euskal
nazionalismoaren diskurtsoak aztertzeko orduan.
|
|
|
Odriozolaren (2017: 76) arabera,
|
euskal
nazionalismoaren diskurtso berriak «demokrazia kontzeptua du ardatz, eta herritarren borondatea eta erabakitzeko ahalmena aldarrikatzen ditu».
|