|
2004
|
|
|
hemen bazegoela nazio kulturala, lparraldekoa batez ere nabarmen nabarmena izanik. Eta bestalde, mendebaldeko hiru probintzietan,
|
euskal
nazio politikoaren arrasto
|
|
2008
|
|
|
Alde batetik, eta lehenik, ni ere etsia nago: ez baitut inola ere euskaldun gisa arrotz hartuko nauen inolako
|
euskal
nazio politikorik nahi, bere estatu eta guzti izanda ere. Are gehiago, zilegi bazait, Rikardo Arregiren harako gomendio sonatu haren oihartzun gisa, barrenbarrenetik honako deiadar hau isuri nahi nuke:
|
|
|
Ez dute uste nazio politikoak gaurko testuinguru soziolinguistikoan eta kulturalean euskal nazio kulturala eta linguistikoa sortzeko berezko gaitasunik daukanik.
|
Euskal
nazio politikoari uko egin gabe, jakina, baina euskal nazio linguistikoa eta kulturala dute amets azken hauek. Aberriaren ikuspegi politiko eta instrumentalista baten aurrean, edo harekiko buruz buru, nazioaren euskal izaera etnolinguistikoa eta etnokulturala dute gogoko.
|
|
|
Euskal intelligentsiaren ordezkari hauek ezin dute ezkutatu nahita ere
|
euskal
nazio politikoaren beharra gutxiesteko gogoa. Nik onartuko nuke, onartzen hasita, pertsona hauek euskal nazio politikoa kritikatzeko daukaten irrika hori, baldin eta arazo osoaren zati bat ezkutatutako ez balute.
|
|
|
Euskal intelligentsiaren ordezkari hauek ezin dute ezkutatu nahita ere euskal nazio politikoaren beharra gutxiesteko gogoa. Nik onartuko nuke, onartzen hasita, pertsona hauek
|
euskal
nazio politikoa kritikatzeko daukaten irrika hori, baldin eta arazo osoaren zati bat ezkutatutako ez balute. Beste modu batean hitz eginda, nazio kulturalaren eta nazio politikoaren arteko dialektikan bigarrenak aurrenekoan daukan eragin indarra gutxiesteko ahalegin egoskor hori egingo ez balute.
|
|
|
Bigarrengoen jarrerak, berriz, alderantzizko burubidea dauka oinarritzat:
|
euskal
nazio politikoaren patuak determinatzen du goitik behera herri euskaldunaren nazio kulturala. Bi biak dira okerrak, baina hala ere inork ez du onartu nahi hartutako bidearen makurra.
|
|
|
Garatek nahiago du euskal nazio kultural euskalduna
|
euskal
nazio politiko erdaldun burujabea baino. Nik ere bai.
|
|
|
|
Euskal
nazio politikoaren ameskeriez mintzo garenez, jo dezagun gaur bertan, 2008ko urtearen hasiera honetan, Gara egunkarian irakurri dudan elkarrizketa batera. Elkarrizketaren erantzuleak euskal erakunde armatuko kideak dira, eta, beste gauza batzuen artean, atentzioa eman didan ideia hau jaso dut bertatik:
|
|
2010
|
|
|
Bestetik, joko hegemonikoaren arauak ez dira hain xinpleak. Leku hegemonikoa hartzeko artikulazio kate luzeak behar dira, eta euskararen begia kate horretan barneratu gabe, ezinezkoa da
|
euskal
nazio politikoa osatzea, nazio politiko hori askea nahi den edota Espainiaren parte. Bigarren helburu honetarako ere, zentralitatea leku hegemonikoa hartu nahi duen PSE EEk bere izaera" baskista" indartu du.
|
|
|
Hautu argia bezain zaila du PSE k: PSC ren ildoa jarraituz, Espainiari lotua nahi duen
|
euskal
nazio politikoa osatu eta horretarako euskara lehenetsi, edo, bestela, alderdi popularraren patuarekin bat eginez, euskararenganako beto jarrerari eutsi, Jaurlaritza berriak hartutako azken erabakietan islatzen den moduan. Baskismoak bere oinarri españolistarengandik urrundu dezake PSE, baina beto jarrera hori aldatu ezean, ibilbide oso laburreko zentralitatea izango du herri honetan.
|
|
2012
|
|
|
A. Pascual Iturriagak ildo politikoan jarri zuen euskaltzaletasuna. Liberal foruzaleak euskal nazio kulturalaren oinarriak landu zituzten eta ondoren
|
euskal
nazio politikoarenak ere. Hala ere, liberal foruzaleen artean, ohikoena, bi abertzaletasunen alde egitea zen eta biak elkarkide egitea:
|
|
2017
|
|
|
Etxera begira jarrita, adibidez, euskaldunok zergatik hobetsi behar genuke euskal estatuaren hautua egungo autonomia erregionalistaren aldean? 9 Moulinesen iritziz, arrazoi, historiko enpiriko zehatz mehatzak? daude
|
euskal
nazio politiko burujabearen alde egiteko. Teorian, estatu plurinazionalaren aldeko jarrerak aurkituko ditu bere arrazoiak autonomismoaren politika zuritzeko, baina egitate historikoen argitan ez dauka helduleku irmorik hobesten duen hautua justifikatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Eta erabat negatiboki eragin du abertzaleen arteko gatazka sutsuak (nazio politikoaren zatiketa eta kohesio faltak). Gaur,
|
euskal
nazio politikoak nazio kulturalak bizi duen krisi bera bizi du.
|
|
|
Trantsizio politikoan adostu zen Gernikako Autonomia Estatutua. Garrantzitsua izan da, eta, zalantzarik gabe,
|
euskal
nazio politikoari erreferentzialtasun bat eman dio. Baino, urte hauetan guztietan, Espainiako Estatuaren kudeaketa politikoa espiritu zentralizatzaile iraunkor batek ezaugarritu du, estatu plurinazional baten benetako eskakizunetatik aldenduz; Gernikako Autonomia Estatutuaren garapena oztopatzeaz gain, bere aurrerapenak, kasu askotan, gobernuaren ardura izan dutenen behar eta interes partzialen menpe egon dira.
|