|
2003
|
|
|
" es indudable, y todo el mundo lo sabe, que allà donde se pierde el uso del Euskera, se gana en inmoralidad; y que la blasfemia, el carà ¡ cter irreligioso y las costumbres inmorales y criminales del invasor maketo se hacen campo en Bizkaya en razón directa de las conquistas que realiza el idioma castellano". Hizkun  tza, arraza eta ohituren gaiztotze horri aurre egiteko, eta erlijioa eta euskaldunen berezko izaera garbia ondo gorde ahal izateko, behar beharrezkoa izango da independentzia lortzea.  Independentzia ez da, horrela,
|
euskal
nazioko kideek duten eskubide bat, euskaldun guztiek Aberriaren sortzaileari, Jainkoari, zor dioten betebehar moral eta erlijiosoa baizik: " Â ¿ Hay otra causa tan noble y santa como la nuestra?
|
|
2010
|
|
|
4 Euskararen aldeko arrazoi identitatezkoak, EAEn batez ere, euskal nazionalismoaren eskutik bultzatu izan dira, estatu nazioaren eskema bera euskarari ekarriz: euskara da euskal nazioaren hizkuntza bakarra eta, horren ondorioz,
|
euskal
nazioaren kide sentitzen ez diren euskal herritarrek euskararen defentsatik kanpo ikusten dute beren burua (Iparraldean bestela gertatzen bada ere, dirudienez).
|
|
|
Askotan esan diet MarÃa San Gili eta Patxi Lópezi, Legebiltzarreko eztabaidetan, guztiok garela euskaldunak, haiek eta ni. Zuek espainiar nazioko kide sentitzen zarete, esaten nien, eta ni
|
euskal
nazioko kide. Zuek ager dezakezue zeuen burua espainol gisa.
|
|
2012
|
|
|
Ez dute Euskal Estatuaren beharrik ikusten, badute jada haien gustuko estatua. Euskal herritar gisa soilik erabaki nahi dutenherritarrak,
|
euskal
nazioaren kide direnak, ez dira, oraingoz, gehiengo aski zabalaeuskal lurraldeetan.
|
|
|
Erran nahi baita, EuskalEstatuaz hitz egin ahal bada, hori izango da pertsona multzo esanguratsu batek, euskal herritar sentiturik, helburu hori aldarrikatzen duelako. Euskal herritar, eta soilik euskal herritar, nor sentitzen den,
|
euskal
nazioko kide nor den jakiteafuntsezko bihurtzen da, horrek indarra emango baitu estatua aldarrikatzeko, etainoiz autodeterminazio erreferenduma ere bultzatzeko.
|
|
|
Naziotasunerako determinantea dena, ordea, langile klasekoa izatea da.Hau izugarrizko berrikuntza da abertzaletasunaren historian, eta marxismoragerturatzearen seinale garbia da. ETArentzat Euskal Herrian bizi den goi burgesiaez da
|
euskal
nazioko kide, eta hau arrazoitzeko erabiltzen duen argudiatzea honelalaburbildu genezake: oligarkia statu quo aren onuradun nagusia denez, ez du beraualdatu nahi, eta momentuko egoeran euskal nazioaren zapalkuntza gauzatzen aridenez, oligarkek zapalkuntza hori bultzatzen dute, eta, ondorioz, ezin dira euskalnazioko kide izan.
|
|
|
ETArentzat bi borroka horiek banaezinak baitira. Immigranteak, bi zapalkuntza horien kontra eginez gero,
|
euskal
nazioko kide izango lirateke, kontzientzia nazionala eskuratuko bailukete. Laburbilduz, langilea «berez»ezkertiarra denez, zapalkuntza ororen kontra luke egon, bai zapalkuntzasozialaren aurka eta, Euskal Herrian bizi direnez, baita zapalkuntza nazionalarenaurka ere.
|
|
|
Bere gain dago euskaliraultza egiteko ardura, hau da, askapen soziala eta nazionala lortzekoa. Immigrantea, beraz, bihurtu daiteke
|
euskal
nazioko kide eta hori nazionalismo esentzialistatikatera garelako seinale garrantzitsua da. Bide horretan ezkertiartasuna erabili da, edoalderantziz, ezkertiartasunak nazionalismoa beste era batera planteatzea behartu du.Kontuak kontu, kritika asko ekartzen zizkion atal bat kitatuta uzten du horrela ETAk.
|
|
|
Abizenarekin. Euskal abizenak dituena daeuskal arrazako kide,
|
euskal
nazioko kide, subjektu independentistako kide.
|
|
|
Nor da
|
euskal
nazioko kide garaiko ETArentzat. Galdera horri nahiko argierantzuten dio V. batzarraren bigarren zatian onartutako programa ideologikoan.Lehenik eta behin euskal etnia definitzeari ekiten dio, hau, kultura konpartitubatean eta batez ere euskaran oinarritzen dela esanez.
|
|
|
Euskarari ez zaio etniaren oinarrizko faktore izatearen papera bakarrik ematen, hori gutxi ez balitz, kontzientzia nazionalaren piztaile papera ere ematen dio ETAk.Euskara ikastearekin kontzientzia nazionala pizten denez, ekintza hori burutzeanahikoa litzateke
|
euskal
nazioko kide izateko.
|
|
|
Nor da
|
euskal
nazioko kide garaiko ETArentzat. Galdera horri nahiko argierantzuten dio V. batzarraren bigarren zatian onartutako programa ideologikoan.Lehenik eta behin euskal etnia definitzeari ekiten dio, hau, kultura konpartitubatean eta batez ere euskaran oinarritzen dela esanez.
|
|
|
Euskarari ez zaio etniaren oinarrizko faktore izatearen papera bakarrik ematen, hori gutxi ez balitz, kontzientzia nazionalaren piztaile papera ere ematen dio ETAk.Euskara ikastearekin kontzientzia nazionala pizten denez, ekintza hori burutzeanahikoa litzateke
|
euskal
nazioko kide izateko.
|
|
|
Naziotasunerako determinantea dena, ordea, langile klasekoa izatea da.Hau izugarrizko berrikuntza da abertzaletasunaren historian, eta marxismoragerturatzearen seinale garbia da. ETArentzat Euskal Herrian bizi den goi burgesiaez da
|
euskal
nazioko kide, eta hau arrazoitzeko erabiltzen duen argudiatzea honelalaburbildu genezake: oligarkia statu quo aren onuradun nagusia denez, ez du beraualdatu nahi, eta momentuko egoeran euskal nazioaren zapalkuntza gauzatzen aridenez, oligarkek zapalkuntza hori bultzatzen dute, eta, ondorioz, ezin dira euskalnazioko kide izan.
|
|
|
ETArentzat bi borroka horiek banaezinak baitira. Immigranteak, bi zapalkuntza horien kontra eginez gero,
|
euskal
nazioko kide izango lirateke, kontzientzia nazionala eskuratuko bailukete. Laburbilduz, langilea «berez»ezkertiarra denez, zapalkuntza ororen kontra luke egon, bai zapalkuntzasozialaren aurka eta, Euskal Herrian bizi direnez, baita zapalkuntza nazionalarenaurka ere.
|
|
|
Bere gain dago euskaliraultza egiteko ardura, hau da, askapen soziala eta nazionala lortzekoa. Immigrantea, beraz, bihurtu daiteke
|
euskal
nazioko kide eta hori nazionalismo esentzialistatikatera garelako seinale garrantzitsua da. Bide horretan ezkertiartasuna erabili da, edoalderantziz, ezkertiartasunak nazionalismoa beste era batera planteatzea behartu du.Kontuak kontu, kritika asko ekartzen zizkion atal bat kitatuta uzten du horrela ETAk.
|
|
|
Abizenarekin. Euskal abizenak dituena daeuskal arrazako kide,
|
euskal
nazioko kide, subjektu independentistako kide.
|
|
2014
|
|
|
Edonola ere, Sabin Aranaren aburuz,
|
euskal
nazioko kideak euskotarrak ziren, hots, euskal arrazako kideak, eta Euskal Herrian bizi ziren gainontzeko herritarrak nazio horretatik at utzi zituen. Euskal arrazaren ideia, hortaz, espainiarrekiko desberdintzeko eta euskal nazioko kideen isolamendu nahia adierazteko erabili zen estrategia politikoa izan zen.
|
|
|
Edonola ere, Sabin Aranaren aburuz, euskal nazioko kideak euskotarrak ziren, hots, euskal arrazako kideak, eta Euskal Herrian bizi ziren gainontzeko herritarrak nazio horretatik at utzi zituen. Euskal arrazaren ideia, hortaz, espainiarrekiko desberdintzeko eta
|
euskal
nazioko kideen isolamendu nahia adierazteko erabili zen estrategia politikoa izan zen. Horrela, ordura arte bere buruaz begiramen eskasa zuen talde baten aldarrikapena egin zuen (Conversi, 1997:
|
|
|
Gainera, euskaran oinarritutako definizio hori praktikan aktibismoan oinarritutako nazio definizio batera igarotzen joan zen; eta, finean, borondatea bilakatu zen euskal herritar bilakatzeko faktore nagusi:
|
euskal
nazioko kide izan nahi izatea zen funtsezkoa. Horrek arazoak ere ekar zitzakeen, euskal herritarraren definizioa abertzaletasunari oso loturik zegoen heinean; baina aurrera begirako oinarriak ere finkatu zituen, eta etorkizuneko migrazio fluxuekiko jarrera irekia garatzea ahalbidetu zuen.
|
|
2015
|
|
|
nazioaren oinarria dela, baina hortik orokorpen bitxi eta kontrajarri bi egin daitezke: bata, euskaldunak bakarrik direla
|
euskal
nazioaren kideak, eta ez erdaldunak; eta, bestea, Euskal Herrian hiru hizkuntza nagusi egonik gaur egun, hiru nazio bizi direla, eta ez bat. Kasu bietan, helburua nazio bakarra osatzea bada, abiapuntua hizkuntza aniztasunak izan behar du, eta, hortaz, nazioa, hots, euskal nazio bakarra?
|
|
|
arrazoi historikoak, frankismoaren errepresioa, berreskurapena oraingo haurren gain ipinita, eta abar. Arraza lurralde nazionalismoan bezala, beraz, erreferentziazko nazioa definizio etniko kulturalak dakar, euskarak, kasu honetan?, baina euskaraz ez dakienari ez zaio batere oztoporik ipintzen
|
euskal
nazioaren kide bezala onartzeko, beti ere erreferentziazko nazioaren ezaugarria, euskararen lehentasuna, onartu eta gero, jakina.
|
|
|
euskalduna euskal nazioari dagokio; erdalduna, ez. Azkeneko kasu honetan, ez zaizkio ateak ixten, eta arrazoi historikoak aipatzen dira oraingo egoera azaltzeko eta, ondorioz, gaur egun euskaldun ez izatearen arrazoia justifikatzeko; baina, justifikazioak justifikazio, naziotasuna kontzeptu objektiboa da hemen, eta erdalduna ezin da
|
euskal
nazioaren kide izan. Borondateari leku egiten zaio, baina era kontzientez beregana dezan naziotasuna; hots, euskara ikasiz.
|
|
2017
|
|
|
zehazki, sozialismoan hezitako Euskal Herria eraikitzea. Arlo pragmatikoan, berriro ere,
|
euskal
nazioko kide izateko baldintzak egoera berrira moldatu ziren, eta erdaldun zirenak ere integratu
|
|
|
Azken horien artean, hainbaten ustez, lurralde kontzeptua hobeto egokitzen zaio a priori nazio proiektua demokrazian oinarritzen duen diskurtsoari, lurraldearen formulazioak Euskal Herrian bizi diren herritar guztiak hartzen baititu
|
euskal
nazioko kide. Baina estatua duen nazionalismoarentzat egokia izan litekeen formulazioa (Espainian bizi diren guztiak espainiar herritarrak dira, Frantzian bizi diren guztiak frantziar herritarrak, eta abar) ez da hain eraginkorra, ezinezkoa ere beharbada, askoz zehaztasun gutxiago duen eta sentimendu eta borondate esplizituan gehiago oinarritzen den estaturik gabeko nazio kontzeptuan.
|
|
|
Baina estatua duen nazionalismoarentzat egokia izan litekeen formulazioa (Espainian bizi diren guztiak espainiar herritarrak dira, Frantzian bizi diren guztiak frantziar herritarrak, eta abar) ez da hain eraginkorra, ezinezkoa ere beharbada, askoz zehaztasun gutxiago duen eta sentimendu eta borondate esplizituan gehiago oinarritzen den estaturik gabeko nazio kontzeptuan. Nola kudeatu genezake euskal lurraldean bizi, baina espainiar edo frantziar sentitzen direnen auzia, herritar guztiak
|
euskal
nazioko kidetzat hartuko bagenitu. Onargarria izan ote liteke euskal herritar eta euskal naziokide kontzeptuak parekatzea?
|
|
2018
|
|
|
54) eta «ezinbestekoa da subjektu iraultzaile berriaren osaerari beste eduki bat eranstea:
|
euskal
nazioko kide izatearen sentimendutik eta euskal nazio askapenaren aldeko kontzientziatik sortutako nazio nortasuna» (Sortu, 2013: 56). Kontzeptu «zaharrak» berreskuratu egiten dira, globalizazioarekin indartutako kontzeptuekin nahastuz.
|