|
2000
|
|
|
LEHENIK ETA BEHIN, UAk jorratutako bideari jarraituz,
|
euskal
nazio eraikuntzaren egitasmoaren desatxikimendua garbiki planteatzen du eta horretarako euskal nortasunaren indar soziala ukatzen dute (Arabako gehiengo zabal batek bere burua euskal hiritartzat jotzen badu ere, eta irakaskuntzan, euskaldun ereduak aukeratuenak izan arren), abertzaletasunaren indarra gutxietsiz (arabar hautesleen %40k indar abertzaleen hautua egiten du) eta Arabako eskualdeen err...
|
|
2002
|
|
|
Bere hirugarren puntuan zera dio agiri honek: " ETAk oztopo egiten diola
|
euskal
nazio eraikuntzari. Bere atentatuek ez dute giza eskubiderik eta hiritarren borondaterik errespetatzen.
|
|
|
Badago joera bat, mugimendu batzuk ere, Nafarroako Erresuma erreferentzia politiko bezala hartzeko,
|
euskal
nazioaren eraikuntza beste oinarri batzuen gainean proposatzeko.
|
|
2004
|
|
|
Nondik begiratzen den.
|
Euskal
nazioaren eraikuntza emango bada ezin izango dugu ez alde bat ez bestea kanpoan utzi. Konponbide politikoa lortzen saiatu behar dugu denon artean.
|
|
|
Gatozen harira, gatozen atal honen bizkarrezur dugun gogoetaren muinera.
|
Euskal
nazio eraikuntzaren ildoan kulturaren berariazko ekarpena idoro nahi genuke, euskal identitatearen sistema osatzen duten elementuen artean, kulturaren egitekoa zertan den zehazteko. Hizkuntzarena, lurraldearena eta historiarena bezala, kulturaren lekua, goren goreneko lekua izango baita euskal identitatearen eraikuntzan, honek haiekin eta haiek honekin duten etengabeko elkarreraginari esker.701 Tartean, noski, asmoaren nahia egia material eta espiritual bihurtzeko ahalmena behar dugu, eta hori botereari edo politikari darion kemen gisa irudikatu dugu oraintsu.
|
|
2006
|
|
|
Herenegun bertan Atxagak Txilen esandakoak, berri agentzia batetik atzo jasoak: «Neronen begiekin ikusi dut nola nirekin arbolatik sagarrak hartzen zitueneskolako lagunak hiru urte beranduago
|
euskal
nazio eraikuntzarako bide maoistakzuen garrantziari buruz nola hitz egiten zidan. Horixe da euskaldunok bizi izandugun egoeraren partikulartasuna».
|
|
2007
|
|
|
Sistema hori, sistema kulturala izateaz gain, sistema politikoa ere badenez, arazo politikoak konpondu ahala, euskal sistema nazionalaren egitura itxuratuageratuko litzateke: horra hor
|
euskal
nazio eraikuntzaren eskema nagusia abertzalegehienen burubidean.
|
|
|
Gure gizarte modernoetan, adibidez, erlijioaren eraginak ezdu itzal handirik. Aipatu ere ez dugu egiten
|
euskal
nazioaren eraikuntza dela-eta, erlijioaren faktorea, garai batean ez bezala. Beraz, nazio identitatearen moldaeranlehengo elementu batzuk agertu ere ez dira egiten, garai batean, ez hain aspaldi, hiledo bizikoak izanagatik.
|
|
|
Gauzak era horretara ikusita, euskaldunok dugun arazoa eta gatazka konpontzea ez da hain zaila: azken batean, estatuaparatuari darion botere dimentsio hori geureganatzea aski izango genuke pentsatuadaukagun
|
euskal
nazioaren eraikuntzari ekiteko. Gisa horretan, erabakimenaeuskaldunon esku balego, egungo euskal gizarteak kudeatuko luke botere nazionalhori eta bere borondatearen arabera gobernatuko litzateke euskal arazo nazionalaren auzia.
|
|
2008
|
|
|
Beste alde batetik, berriz, lurraldearen nazio erakarmen hori egia bihurtzeko, egoera politikoaren aldarri demokratikoa egiten du; bi baldintza horiek batera betetzen direnean batez besteko herritarra euskal nazioaren dinamikan murgilduko delakoan edo.
|
Euskal
nazioaren eraikuntza, baldintza demokratikoetan mamitzen ez bada, noski, nekez mamituko da gaur eta hemen. Nolanahi ere, bi baldintza horien erakarpen indarrean Otegik sinesten duen bezala sinesteko, fede handia behar da demokrazian eta lurralde izarian.
|
|
|
Bidegurutze asko dauzka
|
euskal
nazioaren eraikuntza bideak. Eta horietako bakoitza galderaz eta zalantzaz josita dagoela jabetu gara gogoeta honetan.
|
|
|
Horiek horrela, bada, kontua zera dela dirudi:
|
euskal
nazio eraikuntzaren prozesuan esku hartzen duten eragile eta elementu osagarrien artean zein zer den jakitea, zer zeren eskuko, eta naziotasunaren kontu hauek zergatik diren, hain zuzen ere, diren direnean gure herri honetan. Esate baterako, euskal naziotasunaren konstelazioan euskarak zergatik dauka daukan lekune xume eta apala, eta lurralde osagarriak, izan Euskal Herria, izan Nafarroa, izan Euskadi?
|
|
|
Ekonomiaren eta teknologiaren arloetan egin ditzakegun urratsak
|
euskal
nazio eraikuntzaren zentzuan interpretatzen ditu Ibarretxek. Agintari abertzaleak ez dira oraindik ohartu herri nortasunaren arloak ez duela berez zerikusi zuzenik garapen ekonomikoarekin.
|
|
|
Hasierako harriduraren ondorengo hausnarketak bide hau har lezakeela sumatzen dut militantearen buruan:
|
euskal
nazio eraikuntza gora eta nazio eraikuntza behera mintzo zaigu euskaltzaina, nazio eraikuntzaren giltzarria corpus a osatzen duen alorrean balego bezala. Euskaltzainaren arrazoimenean hizkuntza idatziaren kode batua nazio eraikuntzaren oinarrizko elementu den bitartean, militante abertzalearen kezketan ez dauka inolako lekurik halako eztabaida batek.
|
|
|
Euskal abertzaleok egin genezakeen guztia egin dugu nonbait; horregatik, ahulegiak gara geure aldetik soilik jardunda. Orain has gaitezen laguntza eske
|
euskal
nazioaren eraikuntzan, identitate espainola edo frantsesa dutenak ere gogaide eta ekinkide izan ditzagun.
|
|
|
Zer nolako zentzua eta logika dauka proposamen horrek, mundu abertzalea gehienbat nazio identitate kultural arrotzean bizi den bitartean? Espainolak edo frantsesak
|
euskal
nazioaren eraikuntza lanetan irizkide eta lankide?, abertzale gehienak lankide baino areago arerio ditugunean. Tira, tira!
|
|
|
Euskal abertzaletasunaren nondik norakoak ikusita, hartua duen bide okerra aztertuta, hil edo biziko auzia izan dakiguke nazio ereduaren afera hau
|
euskal
nazioaren eraikuntzarako. Auzi honen inguruan espainiarren eta frantsesen paradigmak eta diskurtsoak aintzat hartuta ari baldin bagara, gureak egin du.
|
|
|
Nola ikusi, hala sentitu: tresna hutsa den hizkuntza ordezkatzeak ez baitakar galera balio handirik, eta, horrenbestez,
|
euskal
nazioaren eraikuntzan ere ez; ezker abertzaleko ekintzaile askok ez ote diote ba balio bertsua ematen euskarazko edo erdarazko aberri eraikuntzari?
|
|
|
Oraindik ere bada bazter batzuetan, noski, herri euskaldunaren gorpuzkinik, euskaldun elebidunen arteko %25 hori izan daiteke daukagun masa kritikoaren tamaina?, baina, zernahi ere, jatorrizko herriaren alienazio ideologikoa ez da txantxetakoa.
|
Euskal
nazio eraikuntzarako daukagun lehengaiaren zera, euskara, euskaltasuna, euskal kultura, euskal ideologia nazionala?, besterentze nazional ideologikoaren higadurak errotik eraldatu du.
|
|
|
Sabino Arana, Arturo Campion eta beste izen batzuk maizago entzun ohi dira. Eta hala ere, zalantzarik gabe baiezta daiteke Azkue lehen mailako protagonista izan zela
|
euskal
nazioaren eraikuntza proiektuan. Izatez gutxik dakite Azkueren eta Aranaren artean botere lehia iraunkorra ibili zela euskal kultur munduan autoritatea ezartzeko (negoziaketak eta hurbilpen ahaleginak falta gabe).
|
|
|
Norbere eguneroko ibilbidean gureak ez diren Administrazioen hezkuntza sistemaren aukerak, zer nazio legitimatzen dute?
|
Euskal
nazio eraikuntza al dute helburu Foru eta Erkidegoko Administrazio Autonomoetan eta Iparraldean bi Estatuek dituzten hezkuntza sistemek. Titular edo jabe diren horien esku dena uzteak berme gehiago ematen al digu gure naziogintzan?
|
|
2009
|
|
|
Sabino Arana y sus herederos bere liburuak nazionalismoa ezagutzeko berebizikoak dira.Esteban Antxustegik filosofia moral eta politikoa erakusten du EHUn. Nazionalismoaren gaian aditu honek egungo
|
euskal
nazioaren eraikuntzaz duen iritzia jasoz amaitu dugu solasaldia: " Nazioa eraikitzeko ahalik eta atxikimendu gehien lortu behar da eta gero helburuak eztabaidatu.
|
|
|
Nola ikusten duzu
|
euskal
nazioaren eraikuntza edo egoera?
|
|
|
Hemen, adibidez, a priori Nafarroa euskal nazionaren historian izan da, eta orain non dago? Araba trantsizio garaian ez zen Nafarroa baino hurbilago
|
euskal
nazioaren eraikuntzan. Ikusi egoera nolakoa den orain.
|
|
2010
|
|
|
Hauek dira gure ahotatik ateratzen diren eta kartzelara eramaten gaituzten madarikaziozko hitzak:
|
Euskal
Nazio eraikuntzarako prozesu demokratikoa. Normalizazio politikoa.
|
|
|
Azken urte hauetan, Euskal Herri osoan, eta bereziki ezker abertzalea eta Jaurlaritza bertako euskaldun onak beren ikusbide zuzenetara itzuli nahiz ari baitira?
|
Euskal
nazio eraikuntzan hangoak ere partaide baitira, alabaina, edota Euskal Herri baketsu eta langile baten irudia hedatzea premiazkoa baita.
|
|
2012
|
|
|
Ziur asko,
|
euskal
nazio eraikuntzaren muina, erro ukaezina baina hautatua, euskara da, eta nazio honi dagokion kategoria diskurtsiboa, berriz, «euskalduna».
|
|
|
|
Euskal
nazio eraikuntza lanetik eta lurraldetik abiatuta bultzatzen duten eragilenagusien deskribapena egiteko garaian, sindikatuetatik abiatu behar dugu:
|
|
|
|
Euskal
nazioaren eraikuntzak itun edo aliantza arazoak sortzen dizkie goianazaldutako erakundeei. Ardatz edo pilareen teoriak erakusten digunez, sindikatuekhistorikoki ez dute inoiz bakarrik jardun.
|
|
|
|
Euskal
nazio eraikuntza Euskal Herriko eskualdeen garapen ekonomikosozialen batura baino askoz gehiago da, noski; zer esanik ez estatu izaeraeskuratzeari dagokionez. Baina, testu honetan gai horri zuzenean heldu ezarren, liburu honetako beste kapitulu batzuetan jorratzen baita, nazio estatuarenbi osagaietako baten eraikuntzak, nazio (sozial) aren eraikuntzak alegia, askolaguntzen du zeregin horretan.
|
|
2014
|
|
|
hots, naziogintza politikoaren eta kulturalaren arteko erreala eta orekatua ezinbestekoa dela. Edo, bestela esanda,
|
euskal
nazioaren eraikuntzan pauso esanguratsuak emateko conditio sine qua non edo derrigorrezko baldintza dela euskaltzaleek eta abertzaleek norabide berean arraun egitea.
|
|
2015
|
|
|
17 Euskara goraipatu eta haren alde lan eskerga egin arren, Sabin Aranak ez zuen oinarri oinarrizko faktoretzat jo
|
euskal
nazioaren eraikuntzarako, eta, famatua denez, nahiago zuen erdaraz egingo lukeen euskal arraza iraunaraztea euskaraz mintzatuko litzatekeen erdal arrazarik baino.
|
|
2017
|
|
|
2014), baina ipar euskal herrian ikerketa gutxi egin da gai honen inguruan. isabelle lacroix ikertzaileak (2014) bikote mistoen1 motibazioen gaia jorratu du,"... ayant choisi d’inscrire leurs enfants dans les écoles immersives basques" 2 (lacroix, 2014: 68). ikerketa horrek hiru logika agertzen ditu ikastolen aldeko hautua egiteko,
|
euskal
nazioaren eraikuntza, identitate erreparazioa eta lurraldean integratzea euskarazko hizkuntza sozializazioaren bidez (lacroix, 2014: 70). ikerketa honetan, gure helburua da mahai gainean paratu dugun galderari erantzuteko hipotesi multzoa gurasoen kontakizunetatik eraikitzea, hain zuzen ere hipotesi baliagarri sorta proposatzea ikergai dugun gertaeraren arrazoiak argitzen lagunduko diguna. nolanahi ere, guraso horien hautuak hainbat gertaerarekin zerikusia duelakoan gaude, eta jarraian aipatuko ditugu.
|
|
2020
|
|
|
Bereziki interesatzen zait egitura politikoaren aurretikako komunitatearen ideia hori.
|
Euskal
nazio eraikuntzan, herri ekimenak eta herritarren baitan sortutako izaera ezberdineko erakundetzeak nazio garapena sistema politikoaren mendekotasunetik atera dute kasu askotan. Ukaezina da botere sareetan botere politikoaren garrantzia, eta botere politiko hori egitura ereduren batean adierazten da; baina egitura politikotik harago ere ekoizten eta sortzen da aberria.
|
|
|
Kanpo faktoreez harago,
|
euskal
nazio eraikuntza prozesua ahultzen duten barne prozesuak ere nabarmentzeari ezinbesteko deritzot. Lehenik eta behin, Ezker Abertzalearen eta abertzaletasun historikoaren arteko antagonismo etiko eta demokratikoa; prozesu horren adierazle nagusia ETA izan da, euskal gizartearen zati handi bat erre du eta Ezker Abertzaletik gertu dauden gazte askoren energia sozial positiboa baliogabetu.
|