|
2004
|
|
|
" Ez dut nahi holako droga berririk, holako alienaziorik, herria jendetu, masatu egiten duen tramankulu ganorabakorik". Eta, askotan,
|
euskal
mundu zaharreko ahozkotasun aberatsari kontrajarriak. Ijitoen paradisuko inozentziazko mundu idealizatuan, horregatik," Ijitoek ez dute telebisiorik.
|
|
2012
|
|
|
Lehendabiziko urratsa diglosiaren menturan itzultzaile eta kolonizatzaileen eskutik zein ahotik etorriko zen, demagun Trentoko kontzilioaren ondorioz, gorputzak diziplinatzearekin batera jendeen gogoa ere" ebanjelizatzen" hasi ziren gogo zaindari berrien eskutik eta ahotik. Bide beretik joango ziren ondorengoak (Larrea, 1994). harrezkero, euskara eta oro har
|
euskal
mundu zaharra hainbat fasetan objektu otzan, lehengai sinboliko eta ondare beneragarria bilakarazi zuten. euskaldun gehien gehienak isilik eta euren baitara bilduta bezala jarraitzen zuten artean. Are gehiago, mintzairadun herri honek isila izatearen ospe madarikatua kargatu behar izan du Modernitatean, isilarazia zenez, haren ahozko produkzio guztia egiazko hitza barik, putza balitz bezala. ez dut luze eta sakon jorratuko euskal bizi munduen objektibazioa, ez dut hemen ez astirik, ez lekurik, baina esan dezadan hainbat fasetan eta oso diferenteak izan ziren ekimenetan egin zela, gutxi asko honako hauek zerrendatu ahal dira:
|
|
|
batetik, herri apalak hala moduz errepikatuz, berera moldatuz eta berenaz egokituz; bestetik, letratu eta ustez goi kulturadunak produktore, hots, subjektu bakar zirelako ustean, kanpo modak bere eginez nagusigoa ondo markatu nahian. hala bada, euskara matrize izateari uzten joan zen, arian arian jendeek euskararekin zuten funtsezko lotura psikosozial hori galdu eta haren ordez erdal bizi munduan bestelako biltze funtzionala asmatu zioten batzuek. haren bidez erdal munduan biltze bat aurkitu zioten euskarari, guztiz galdu ez zedin, eta ondorioz ere, balioetsi eta zaindu zuten nolabaiteko funtzioa izan dezan: sinbolikoa, ideologikoa, Euskara eta oro har
|
euskal
mundu zaharra hainbat fasetan objektu otzan, lehengai sinboliko eta ondare beneragarria bilakarazi zuten.
|
|
2017
|
|
|
Eleberri eder bat duzu' Anaiaren azken hitzak", eder izateaz gain Ipar Euskal Herriko barnealdearen erretratu fina eskaintzen diguna. Egilearen asmoa ez da berez argazki soziologiko bat egitea, baina pertsonaien psikologian sakondu eta haien arima biluztea, halaz guztiz, famili ixtorio samin baten bitartez,
|
euskal
mundu zaharraren eta gizarte berriaren arteko etena jartzen digu agerian Landartek.
|
|
|
Daniel Landarten kontagintzan hirugarren urratsa dugu hau (aipatu gabe uzten ditut teatro lan ugariak). Aihen ahula izan zen lehena, 1978an kaleratua, bere haurtzaroa modu liluragarrian kontatzen ziguna; Batita haundia hunkigarria etorri zen gero (1994), laborari xahar baten egonezina eta kontzientziako mina azaltzen ziguna; eta Anaiaren azken hitzak dator orain, famili ixtorio samin baten bitartez
|
euskal
mundu zaharraren eta gizarte berriaren arteko etena adierazten diguna.
|
|
2021
|
|
|
Eujenio Agirretxe Zubigileak Arantzazuko talaiatik
|
euskal
mundu zaharraren gainbeheraz hausnartu zuen: " Ekaitz bortitz bat sortu zen Euskadin.
|
|
|
" Euskal fededun" binomio banaezina urte gutxitan hausten joan zen, eta belaunaldi berriak
|
euskal
mundu zaharra kolokan jarri zuen. Joxe Azurmendiren ustez:
|
|
|
Arabako
|
euskal
mundu zaharra, Aramaioko salbuespena kenduta, Legutioko urtegiaren uren azpian geratu zen. Euskal mundu berria, aldiz, Gasteiz eta Laudio erdigunetzat hartuta, elizaren babesetik aldenduz joan zen, eta aurki herrialde osora zabaltzeko gaitasuna eduki zuen.
|