|
2002
|
|
|
Hamairu narrazio labur sakonez osatu du Xabier Montoiak «Baina bihotzak dio», bere azkenengo ipuin bilduma. Narrazio horien protagonista nagusiak, zahar edo gazte izan, beti dira euskaldunak, baina munduko edozein bazterretan aurkituko ditu irakurleak, erbesterik latzenean, hau da,
|
euskal
lurraren hotzean ez daudenean bai, behintzat. Berdin izan daitezke Madrilera halabeharrez joandako gaztetxoa, Londresen lanean dabilen ezpeletarra, arazoei bizkar emanda Italiara doazen bizkaitarrak, Fleury Merogisen preso dagoen saratar ama gaztea, neba drogazalearen bila Indiara doan bizkaitarra, K2-ko gailurrera ailegatu nahian dabiltzan nafarrak, Australiara emigratzen duten ezkondu berriak, Mexikora ihesean doan familia...
|
|
|
Karlos del Olmok plazaratu duen azken antzerki lanak," Elurrezko eskeletoa" izenburua daramanak, Jose Bergamin du pertsonaia nagusi, Espainia atzean utzi eta Euskal Herria borondatezko erbeste leku aukeratu zuen pertsona. Duela hemeretzi urte, 1983ko abuztuaren 29 batez berak nahi bezala
|
euskal
lurrean Hondarribian hilobiratu zutenean, ehunka lagun bildu zen zeremonia hartan. Del Olmok intelektual honen gogoeta eta zaletasunak islatzen ditu" Elurrezko eskeletoa" n, kontrapuntu gisa beste lau pertsonaia agertuz:
|
|
|
Hirugarren heterodoxoa, euskaldun ez zen bat, baina borondatezko erbeste moduan Euskal Herria aukeratu zuena. Jose Bergaminek berak esan zuen ez zuela Espainian hil nahi, horretarako
|
euskal
lurra nahiago zuela.
|
|
2004
|
|
|
Hona landutako garai batzuk:
|
Euskal
lurretako giza presentziaren lehen lekukotasunak, euskaldunak erromatarrek lurraldea konkistatu zuten garaian, geroztik jasan zituzten inbasioak eta lurraldeen lehen zedarriak, Nafarroako erresumaren irmotzea eta gainbehera, bandoen arteko gerrak, erregimen foralen finkatzea eta sistema horren krisia, liberalismo politikoa, karlistaldiak, klase gizartearen ezartzea eta bilakaera, aldaketa demogra...
|
|
2005
|
|
|
Orain arte keinu txiki batzuk ikusi dira eta ez da gutxi, baina, orain, errealitatean erakusteko aukera iritsi zaio, eta berak ere mugitu du, hiru urte baitauzka Espainiako hurrengo hauteskunde orokorrak iritsi aurretik. Hauteskunde hauek arnasa eman diote
|
euskal
lurretan, baina soka motzean lotuta geratu da Espainian. 17ko gauean hasi eta egun hauetan ere argi ikusi denez, PPk badu helduleku ezin hobea Zapatero astintzeko:
|
|
|
Badakigu honek euskal sistema aldatu egiten duela. Orain artekoan, euskal liburugintza izan da protagonista,
|
euskal
lurretan dago lana, euskal liburugintza Euskal Herrian errotu behar da, ezpairik gabe.
|
|
|
Cuento vasco de Navidad narrazioak basajaunak gure artean bizi ziren garaira garamatza. Gure arbasoak
|
euskal
lurretara etorri aurretik jada hemen ziren beraiek, askoz denbora gehiago zeramatelako bertako basoetan bizitzen. Mesfidantzaz begiratu zieten etorri berriei, eta gauza bera gertatu zen haiekiko gure arbasoen partetik.
|
|
2006
|
|
|
Historiaren hariak izenburuko liburuan: Historiaurretik hasiz
|
euskal
lurraren adina, gizakia Nafarroan, erromatarren garaia, lehen euskal estatua, VIII X. mende arteko kasiarrak eta dinastia piriniarrak, XI. XII. mendeetako Euskal Herria, independentziaren amaieraren hasiera, Nafarroako estatu europarraren desagerpena, iraultza liberalaren aroa, Lehen Karlistaldia, Borboikoen Errestaurazioa, XX. mendeko testuingurua eta frankismo ostea eta Trantsizioa aztertu ditu... Historia osoko une ezberdinetan «nafar» izeneko jendeek bizileku propioa izan duten eremua »zabalagoa hasieran, gero eta estuagoa mendeak igaro ahala» hartu du bere lanaren marko gisa.
|
|
|
|
Euskal
lurreko arbolpe artan
|
|
2007
|
|
|
Jose Antonio Agirre lehendakariaren esanetan, Asturiasera bigarren aldiz joan behar izateak urrian jada hainbat batailoi joan zirelako ezusteko handia eragin zuen Eusko Jaurlaritzan. Gainera, Legutioko eraso antzuaren eskarmentua bazuten ere, Gipuzkoako eta Arabako fronteetan zeuden gudariek galdetzen zuten Oviedora joan beharrean zergatik ez zuten erabiltzen saio hori
|
euskal
lurrak berreskuratzeko. Azkenean, Agirrek berak amore eman eta boluntarioz osatutako bi brigada bidaltzea lortu zuen.
|
|
|
Eta haien etorkizuna bi multinazionalen behar eta planen baitan egongo da.
|
Euskal
lurretako siderurgia lantegietako 10.000 lanpostu baino gehiago multinazional horien esku egongo dira hemendik aurrera.
|
|
|
Horrela ixten da euskal altzairu berezien sektorearen kontzentrazio prozesua. Ez da ahaztu behar sektore honek Espainiar Estatuan dituen lantegi gehienak
|
euskal
lurretan daudela. GSB altzairua 1993an sortu zen Azkoitiko Acerias y Forjas (Aforasa) eta Patricio Echeverria Aceros enpresek bat eginda.
|
|
2009
|
|
|
Lagun batek esaten zidan Jaungoikoak bi aldeko gela eman zigula, sua egotekotan alde batetik bestera aldatu ahal izateko. Eta halaxe izan zen; gure aberria deuseztatu zuen gerra totalitarioak etxetik bota gintuenean, Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako gure anaien
|
euskal
lurretara joan ginen babes bila". Anaia euskaldunen babesa jaso zuten arren, beste asko aurrean izan zituzten gerrak behartuta mugaz bestaldera joandakoek.
|
|
2010
|
|
|
Akaso Italia berari ere bai. Apirilaren bukaeran Standard & Poor' s ek arrisku maila neurtzen duen agentzia horietakoa Espainiaren konfiantza ahalmena jaitsi zuen eta Greziako beldurra barreiatu da zezenaren azalean, baita haren Iparraldean ere,
|
euskal
lurretan alegia. Eta Gipuzkoan, adibidez, beldurra bada langabezia %9an dagoenean, pentsa zer izan behar duen %28 duen Kanarietan.
|
|
2012
|
|
|
Orain datorrenaz zerbait ezagutzen dugu
|
euskal
lurretan, oso testuinguru desberdin batean bazen ere, Ibarretxe planarekin hemen aski bizi izan baitzen Madrilen erantzunaz. Eta Rajoyren erantzuna gero eta gogorragoa izango da.
|
|
2014
|
|
|
Zehazki,
|
euskal
lurretan sortutako azken maki mugimendua 1962 urtekoa izan zen. El Campesino komunista" ez ortodoxoaren" taldea Iparraldetik Nafarroan sartu zen eta Guardia Zibilarekin topo egin ondoren borrokan aritu ziren.
|
|
|
Irabaztekotan oinarri horiekin irabaziko du Salmondek.
|
Euskal
lurretan aktore baino so egile garen une zehatz honetan, prozesu arrakastatsuagoetatik ikasteko aukera bikaina da.
|
|
|
Separatismoa... Baina, gainera, badute mehatxu handiagorik
|
euskal
lurretatik harago. Batetik Katalunian, bestetik etxean bertan, Podemosekin.
|
|
2017
|
|
|
Ildo horretan,
|
euskal
lurretan ari dira bestelako mugimendu sozial zabalak, zeharkakoak, gauzatzen. Gatazkaren ondorioak gainditze bidean ari den Sare eta herriz herri erabakitzeko eskubidean ari den Gure Esku Dago dira, kasurako, erreferente nagusiak.
|
|
2020
|
|
|
" Anitz", erantzun du ikasle batek lekaroztarra hau bera. B1 mailako ikasleak dira, eta behe mailetako taldeak oro har kataluniarrek osatuak diren arren, ikasgela honetan badira
|
euskal
lurretan jaiotako bi gernikarra, bestea. Urteak egin dituzte sorterritik kanpo, eta hizkuntza erabili ezean galdu egin ohi denez, berrikasteko hautua egina dute.
|
|
2022
|
|
|
Aurreko bi multzoak ez dira horrela bereizten liburuan eta lerro hauen irakurleari desagerketen berri zehatzago emateko erreportajearen egileak bereizitakoak dira. Hirugarren multzoa liburuaren egileak proposatutakoa da, Beste desagerpen batzuk kapituluan,
|
euskal
lurretan edo munduan gertatutako euskal herritarren indarrezko desagerpenak direlakoan. Oso izaera desberdineko bederatzi kasu dira:
|