|
2006
|
|
|
Pertsonaia femenino protagonistak lantzeko orduan, hamabi pertsonaia femenino subjektu (protagonista) aukeratu ditugu bitartean,
|
euskal
literaturan pertsonaia femeninoak izan duen garapenaren kontu eman asmoz. Erabili diren irizpideak honakoak izan dira.
|
|
|
Lehen protagonista, Arantxa Urretabizkaiaren Zergatik Panpox (Hordago, 1979) nobelako izenik gabeko ama dugu. Jon Kortazarrek (Jakin 12, 1979) ondo dioen bezala, nobela horren berrikuntzarik handiena estreinakoz
|
euskal
literaturan pertsonaia femenino protagonista paratu izana da. Eta ez hori bakarrik, bera izatea kontalaria, berak erabiltzea ikuspuntua eta pentsamenduen jarioa" stream consciousness" teknikaren bidez; hau da, protagonista izan ez ezik, pertsonaia modernizatua ere bada.
|
|
|
Geratzen zaigun kezka —eta beste artikulu baterako gaia— hauxe da: zergatik gertatzen da
|
euskal
literaturan pertsonaia femenino subjektuen eskasia.
|
|
2008
|
|
|
Esango nuke gehiegitan ezetz. Zapatero Espainiako presidenteari ere, kafearen prezioaz ideiarik ez zuela argi ikusi zelarik,
|
euskal
literaturako pertsonaia baten itxura hartu genion.
|
|
|
Munduarekiko irekidura bere nobeletan ere islatu zuen. Hola, indianoa, garaiko
|
euskal
literaturan pertsonaia aski negatiboa zena, Ardi galdua eleberrian (1918) pertsonaia sinpatikoa da. Azkueren indiano honek ere, garaian topikoa zenez, Amerikan fedea galtzen du.
|
|
2011
|
|
|
Mendebaldeko literatur tradizioan emakumeek izan duten ikusezintasuna islatu izan da pertsonaia protagonista femeninoetan duela oso gutxira arte.1979 arteko
|
euskal
literatur pertsonaien historiak Txomin Agirreren Garoa (1912) eleberriko Joanes artzaina, Txillardegiren Leturiaren egunkari ezkutua nobelako Leturia (1957) eta Ramon Saizarbitoriaren Egunero hasten delako (1969) eleberriko berritsua hartu ditu kontuan. Oraingoan, Gema Lasarte (Errenteria, 1962) Irakasle Eskolako irakasle, ikertzaile eta Argiako kolaboratzailea euskal pertsonaia protagonista femeninoei begira jarri da eta aipatutakoei berri bat proposatu die:
|
|
|
Baina badira berezitasunak. Esate baterako, Carlosen eta Ireneren ametsak dira
|
euskal
literaturako pertsonaien artean kanpoko munduak eraginiko sentsazioak ametsetan sakonkien sartzen dituztenetakoak, sentsaziook ametsezko irudi arrakastaz bihurtzen dituztenak, hots, esnatu gabe.
|
|
2014
|
|
|
Ustela aldizkaria osorik aurkitu daiteke Armiarman. 70eko aldizkari honetan egungo
|
euskal
literaturan pertsonaia handiak diren Koldo Izagirrek eta Bernardo Atxagak idatzi zuten.
|
|
2019
|
|
|
maitasuna, zeloak, heriotza eta erromestea.
|
Euskal
literaturaren pertsonaia mitikoa bilakatu zen bere errebeldia erromantikoa zela eta. Kazetek munduari ezagutzera emaniko epaiketaren albisteek eta" Mundian malerusik" bertsoen itzulpenek erakarri zuten Adelbert Von Chamisso() poeta erromantikoaren interesa, eta ehun urte beranduago ere euskal abangoardiaren mitoa bilakatu zen Atxaga eta Sarrionandiaren testuen bitartez.
|
|
2020
|
|
|
Baserritarraren
|
euskal
literaturako pertsonaiaren estreinako agerpena Juan Antonio Mogelek egin zuen, Peru Abarca klasikoarekin, 1802an. Peru Abarcak baserria eta bertan gauzatzen den bizitza goresten baditu, Mogelek euskal literatura apologetikoa lantzen du, garai hartako tradizionalismo moralean eta sozialean oinarriturik.187 Mende bat geroago, Txomin Agirrek Garoa (1907) argitaratu zuen.
|