|
2002
|
|
|
1950eko hamarkadaren amaiera une erabakigarria izan zen euskal eleberrigintzaren modernizaziorako. Lehenago ere esan dugun bezala,
|
euskal
literaturaren kritikariek 1957an kokatu dute, J. L. Alvarez Enparantza" Txillardegi" ren Leturiaren egunkari ezkutua eleberri existentzialista argitaratu zen urtean, hain zuzen, euskal eleberrigintza modernoaren hasiera. Alabaina, aipatu nahi genuke, orobat," modernitate" kontzeptu labainkorra, eleberrigintzara aplikatua, eztabaidarako eta jarrera elkarretatik nahiko aldenduetarako motiboa izan dela gurean.
|
|
2011
|
|
|
Ez naiz enteratzen. Pena ematen dit, eta batzuetan pentsatzen dut ofizio bat aukeratu behar banu
|
euskal
literaturaren kritikaria izatea aukeratuko nukeela: ateratzen den guztia irakurri eta sakon komentatu, eta komentatzerakoan azterketa konparatiboak egin, konparatista izan.
|
|
2012
|
|
|
Urritasun horren arrazoia, Pott bandakoen ustez,
|
euskal
literatura kritikariek literatura eta itzulpena ulertzeko duten modu atzerakoiari zor zaio. Itzulpena, izan ere, itzulpengintzaren diskurtso moderno gehienetan bezala, gaizki ikusirik dago Euskal Herrian, literatura den aktibitate gorenaren alboan bigarren mailako funtzioa besterik betetzen ez duen jarduera mekaniko gisa:
|
|
2013
|
|
|
Joseba Gabilondok (2006) Euskal Herri frantseseko idazlerik emankorren eta euskal literaturan ekoizpen handieneko emakume idazletzat jotzen du Itxaro Borda. Halere, oraindik marjinal izaten segitzen duela dio, bai publiko orokorraren artean bai
|
euskal
literaturaren kritikari garaikide gehienen artean. Bordaren nia ni, migratzaile melankolikotzat?
|
|
2017
|
|
|
Josebari nazka egin zaio, badirudi hitzaldi bat ematen ari dela. Gero eta puztuago dago Bego Agirregomezkorta, Kultura Sustatzeko zuzendari, egunkarietako
|
Euskal
Literaturaren kritikari eta Andere Txit Azkarra.
|
|
2019
|
|
|
Ondorioz, euskal literaturari dagokionez, 1980 hamarkadan eleberrigintza fantastikoa gailendu ondoren, euskal idazleek errealismo subjektiborako bira egin zuten (Olaziregi 2002: 143146). Izaro Arroitak ere, bere doktorego tesian adierazten duen moduan," oro har euskal literaturaren eklektikotasuna nabarmendu den arren, errealismorako bira orokor bat ikusi dute
|
euskal
literatura kritikariek; Euskal Herriko errealitate historiko politikoaz idazteko joera orokor bat" (2015: 25). Beraz, esan bezala, oso errealismo ezberdinak garatzen joan dira euskal autoreak eta kasuz kasu aztertu litzateke autore bakoitzak adierazi nahi duen errealitate hori zer nolako errealismo motan sartzen den, azken batean sailkapenen funtzio esplikatzaileak ez baititzake egileen erregistro eta estiloen barietateak prototipoen arabera desitxuratu.
|
|
|
|
Euskal
literaturaren kritikariek 1957an kokatu dute, J. L. Alvarez Enparantza" Txillardegi" ren Leturiaren egunkari ezkutua eleberri existentzialista argitaratu zen urtean, hain zuzen, euskal eleberrigintza modernoaren hasiera. Hori baino lehenagoko aroan, bitartean, euskal eleberrigintza tradizionala edo ohiturazkoa gisa sailkatua izan da, modernoarekiko oposizioz.
|
|
2020
|
|
|
Egia da bertsolaritza mundu txikiagoa dela zinemarena edo musikarena baino.
|
Euskal
literaturaren kritikari antzeko zerbait gertatzen zaio. Baina taxuz egindako kritika batek ez luke inor mindu behar.
|
|
|
Topikoa litzateke esatea Azurmendi saiakera egilearekin euskal literaturak poeta bat galdu zuela eta, aldiz, Aresti poetarekin
|
euskal
literatura kritikaria eta entsegularia galdu zela. Izan ere, bietan aurkitzen dugu garai bateko intelektual berriak, idazkera berritzaileak eta, ahalegin horretan, betiere, elkarren berri aritutako bi idazleak.
|
|
2021
|
|
|
" Istorioan gizon euskaldun batek emakume espainiar bat seduzitzea lortzen zuen, testu erotiko labur bat idatziz(...) Ez dakit Antso ohartua zen nouvelle aren egoera eta gurearen arteko antzekotasunaz" (idem). Apalategiren ipuinean antzeraturik dira nola Saizarbitoriaren kontakizuna, hala
|
euskal
literatur kritikariak euskal lanak munduan kokatzeko izan dezakeen erantzukizuna eta bide horretan itzulpenak duen ezinbesteko papera.
|
|
|
Euskal literaturako testurik enblematikoena da Linguae vasconum primitiae, eta hori oso iritzi zabaldua izan da
|
euskal
literaturaren kritikari eta ikertzaileen artean. Adibidez, Joan Mari Torrealdai euskaltzainak zuzendu zuen Euskal idazleak gaur (Jakin, 1977) liburu mardul hartan, inkesta tankeran berariaz eskatu zitzaien lau pertsonari euskal literaturako hamar libururik onenak hautatzea eta laurek hautatu zuten liburu bera zerrendaren lehen postuan:
|
|
2022
|
|
|
Nafarroan, Iruñean, Katrakak taldea jarri zen martxan azkenik. Horiek hiriburuetan, baina Euskal Herri osoan hogei literatur talde feministatik gora daude, horien aitzindariak
|
euskal
literatur kritikariak, euskal irakasleak nahiz euskal idazle feministak izanik. Izen batzuk jartzearren, Maite Esnal, Nora Arbelbide, Yolanda Arrieta, Kattalin Miner, Uxue Alberdi, Garazi Arrula eta Danele Sarriugarte idazleak aipatu behar dira.
|