|
2008
|
|
|
Bigarren atalari dagokionez,
|
euskal
literaturaren irakaskuntzarako hurbilketa hiru ikuspegitatik egin dut: lehendabizi, hurbilketa teorikoa, literaturaren irakaskuntzak historian zehar izan dituen aldaketak laburbilduz.
|
|
|
Orain arte esandakoaren arabera,
|
euskal
literaturaren irakaskuntza egoera kezkagarrian dagoela esan daiteke: ikastetxe batzuetan guztiz baztertu dira literatur edukiak, eta beste askotan bigarren mailara zokoratu.
|
|
|
Bestalde, lan honetan azaleratu da
|
euskal
literaturaren irakaskuntzak hausnarketa sakonaren beharra duela; izan ere, arazoa ez da mugatzen urteko irakurgaietan dagoen irizpiderik ezera. Egungo literaturaren irakaskuntzan, metodologiak eta, batez ere, helburuak berritu egin behar dira, ikasleen behar eta ezaugarrietara egokituz.
|
|
2009
|
|
|
|
Euskal
literaturaren irakaskuntzak ez duela curriculumeko xede bakar bat ere betetzen dio Alonsok. Irakasgaia berregituratzea eta ikasleen parte hartzea sustatzea funtsezkoa dela azaldu du.
|
|
|
Batxilergoko
|
euskal
literaturaren irakaskuntza ikertu duzu, eta ondorio garbia atera duzu: ez du curriculumeko helburu bakar bat ere betetzen.
|
|
|
Irakasle asko kexatu dira,
|
euskal
literaturaren irakaskuntzarako plangintzarik ez dagoela diote, ez edukien antolaketarako eredurik, ezta irakurtzeko zaletasuna bultzatzeko planik ere. Noren eskumena da irakasgaia definitzea?
|
|
2010
|
|
|
Gaur egungo erronkak
|
euskal
literaturaren irakaskuntzan
|
|
|
Izan ere, literatura nola eta zein baliabide pedagogikorekin irakatsi behar den erabakitzeko orduan, askotariko iritziak daude —eta askotan, kontrajarriak— Artikulu honek arazo hori du abiapuntu. Eta hortik abiatuta,
|
euskal
literaturaren irakaskuntza gaur egun zein egoeratan dagoen aztertzea du helburu, etorkizunerako erronka batzuk proposatzearekin batera.
|
|
|
lehenengoan, literaturaren irakaskuntzak azken bi mendeotan izan dituen xedeen garapena jasotzen da, eta gaur egun lortu nahi diren helburu berrietarako baliabideak. Bigarrenean,
|
euskal
literaturaren irakaskuntzak gaur egun duen egoeraren diagnosia eskaintzen da, hezkuntza legeak, eskola libuJakin 177 martxoa ekaina 2010 ruak eta ikastetxeetako jarduna aztertuz. Hirugarren atalean, berriz, euskal literaturaren irakaskuntzak etorkizunerako dituen erronkak proposatzen dira.
|
|
|
Bigarrenean, euskal literaturaren irakaskuntzak gaur egun duen egoeraren diagnosia eskaintzen da, hezkuntza legeak, eskola libuJakin 177 martxoa ekaina 2010 ruak eta ikastetxeetako jarduna aztertuz. Hirugarren atalean, berriz,
|
euskal
literaturaren irakaskuntzak etorkizunerako dituen erronkak proposatzen dira.
|
|
|
1960tik aurrera euskara eta euskal kulturaren irakaskuntza bermatuko zuten ikastolak hasi ziren sortzen Bizkaian eta Gipuzkoan; ondorioz, esan daiteke
|
euskal
literaturaren irakaskuntza sistematikoa 1960ko hamarkada inguruan hasi zela.
|
|
|
Alonso, I., 2009,
|
Euskal
literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxillergoan. Eduki kontzeptualetatik gaitasun komunikatiboetarako bidean, Doktorego Tesia.
|
|
2012
|
|
|
4
|
Euskal
literaturaren irakaskuntza
|
|
|
Edozelan ere,
|
euskal
literaturaren irakaskuntza sistematikoa 1960ko hamarkada inguruan hasi zen (hamarkada horretatik aurrera euskara eta euskal kulturaren irakaskuntza bermatuko zuten ikastolak hasi ziren sortzen Bizkaian eta Gipuzkoan). Gainerako herrialdeetan egin zen bezala, Euskal Herrian ere haur eta gazteengan nazio nortasuna sortzea helburu hartuta, literaturaren alorrean idazle batzuk kanonizatu ziren; horiek izango ziren ondare literario nazionala osatuko zutenak, alegia, belaunaldiz belaunaldi memoria historikoan gordeko zirenak (aipagarriak dira, besteren artean, literatura idatziaren hastapenetan, XVI. mendean, Etxepare eta Leizarraga; XVII. mendean Axular eta, neurri apalagoan, Etxeberri Ziburukoa, Oihenart eta Tartas; prosagintzaren lehen urratsetan Juan Antonio Moguel, Resurrección Mª de Azkue eta, batez ere, Txomin Agirre; eta, azkenik, gerraurreko poesian Lizardi, Lauaxeta eta Orixe).
|
|
|
4.2
|
Euskal
literaturaren irakaskuntza zertan den
|
|
|
–, (2010) b:
|
Euskal
literaturaren irakaskuntza Hego Euskal Herriko Batxilergoan, Udako Euskal Unibertsitatea, Bilbo.
|
|
2013
|
|
|
Azterketa soziologikoa lehena izan zen euskal literaturan irakurzaletasuna ikertzen. Aurrekoek bezala, Idurre Alonsok (2008, 2010, 2012) ere erabili du soziologiaren ikuspegia euskal literatura aztertzeko, batik bat euskal literaturaren sisteman sortzen diren hierarkiak analizatzeko, eta fenomeno horrek eskoletako
|
euskal
literaturaren irakaskuntzarekin duen zerikusia ikertzeko. Artikulu honetan soziologiari lotutako ikuspegi horrekin arituko naiz kontsumitzaileen azterketan.
|
|
2016
|
|
|
Zeren eta, ados,
|
euskal
literaturaren irakaskuntzan, euskarazkoaren alorrean behintzat, gure corpusaren estutasun historikoaren arazoa hor dago. Baina, hala ere, iruditzen zait zuhurra litzatekeela azterketa gaur eguneko literaturara arte iritsi aurretik gelditzea.
|
|
2021
|
|
|
Euskal hezkuntza arautuko literatur irakurketen azterketa egin ostean, Idurre Alonsok adierazten du"
|
euskal
literaturaren irakaskuntzan ez dela antzematen irizpide pedagogikoetan oinarritutako sailkapenik" (2010: 139) eta, haren ikerketak iradoki bezala," Eskolak erreproduzitu egiten dituela egon dauden literatur hierarkiak" (idem).
|
|
|
EAEko oinarrizko hezkuntzarako curriculum dekretua (Eusko Jaurlaritza, 2016) 236/ 2015 Dekretua, abenduaren 22koa eta Euskal Curriculuma (op.) oinarri hartuta77,
|
euskal
literaturaren irakaskuntzari dagokion DBHko ikaslearen irteera profila diseinatu zuen Ikaselkar ikerketa taldeak78 2020 urtean, BHko arloaren irakaskuntzan erreferentziazko ezaugarri eta gaitasun multzoa eskaintzeko asmoz. Batik bat, Euskal Curriculumari (op.) dagokionez, Hezkuntza Konpetentzia Orokorrak nahiz Euskara eta Literatura arlorako zehaztutako konpetentzia orokorrak, batetik, eta oinarrizko zehar konpetentziak eta diziplina barruko konpetentzien artean Hizkuntzaeta literatura gaitasuna edo Hizkuntzaeta literatura komunikaziorako konpetentzia hartu dira kontuan, bestetik.
|
|
|
Bai, ados. Baina hori da
|
euskal
literaturaren irakaskuntzaren helburua. Ez dut uste".
|
|
|
|
Euskal
literaturaren irakaskuntzara eramaten du problematika EIAE3 k. Jakina denez, Euskara eta Euskal Literatura ikasgaiari dagokionez, Hego Euskal Herrian euskal filologoek eta Hezkuntza Sail/ Departamentu bakoitzak finkatutako kidetasuna duten tituludunek irakats dezakete, bere esanetan, BHn arlo horretan irakasten diharduten gehiengoaren profil akademikoa da hori.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetan, non iberiar ikasketak lehen aldiz sustatu ziren, euskal literatura ez da curriculumaren parte (aipatzekotan, kuota sistema bati jarraituz izango da, hau da, idazle eta liburu jakin batzuk hautatuta, eta gaztelerazko itzulpenean; kurtso propiorik egotekotan, hautazko moduan eskainiko da), eta euskal literaturan plazarik sortzeko interesik ez dago (azken urteetan zabaldu diren irakurle plazak behin behinekoak dira eta gutxi ordaindutakoak). Predikatzen dutenaren eta errealitate materialaren arteko desadostasunei buruz galdetuta, iberiar ikasketen defendatzaile batzuen erantzuna da gobernu autonomikoak ez duela nahikoa diru ematen
|
euskal
literaturaren irakaskuntza indartzeko. Kontua zera da, ordea:
|
|
2022
|
|
|
Esperientzia horren harira galdera asko sortzen zaizkigu, baina bereziki bat. Zer ikas dezakete eskolek literatur taldeetatik oro har eta feministetatik partikularki
|
euskal
literaturaren irakaskuntza indartzeko. Galdera horri erantzuteko asmoz, lehenik marko teorikoa finkatuta, talde horietan egiten den dinamika azalduko da artikulu honetan.
|