|
2005
|
|
|
9 Gabriel Arestik egindako T.S. Eliot en Lau Cuartetto olerki bildumaren itzulpena eta B. Atxagaren Etiopia liburua izan ziren bandak argitaratu zituen lan bakarrak. bihurtu zen. Banda honetako partaideak, ostean
|
euskal
literaturan ibilbide oparoa egin duten idazleak, Manu Erzilla, Jon Juaristi, Joxemari Iturralde, Bernardo Atxaga, Ruper Ordorika, Joseba Sarrionandia izan ziren. Hauekin batera aldizkariak izan zituen sei aleetan bestelako artista (margolariak batez ere) kritikari eta idazle berriak batu zituen.
|
|
2013
|
|
|
Dena den, aldeak alde, Araibar zaldunak eragindako esamesek, Haur besoetakoak urteak argitaragabe igarotzeak... garaiko giroa islatzen dute. Bai behintzat, bazela gizatalde bat
|
euskal
literaturaren ibilbidea decorum aren lege estuenen barnean gorde nahi zuena.
|
|
|
Gauza jakina da
|
euskal
literaturaren ibilbidean, gutxienez XIX. mende arte, testu profanoaren urritasuna nabarmena izan dela. Urritasun horrek, eta ez bestek, desberdintzen du inguratzen duten hizkuntza ofizialetan idatzitako literatura handietatik, gainerakoan, euskal testuak ez baitira isolamenduaren produktu.
|
|
|
Horregatik, zein idazlanetatik jaso laginak erabakitzeak edo aldiak zedarritzeko erabili beharreko irizpideak finkatzeak badu zailtasun erantsirik. Euskal Literaturaren Historiografiari buruzko II. Jardunaldiotan parte hartu zuten hizlariei eskatu zitzaien
|
euskal
literaturaren ibilbidearen periodizazioak sorrarazten dituen arazoen gainean hausnartzea, eta arazo hauei aurre egiteko proposamenak mahairatzea. Hizlarion txostenak jardunaldian aurkeztu aurretik eskuratu zitzaien parte hartzera gonbidatu ziren kideei, eztabaida, iritzi trukaketa, bateratze lana... eraginkorragoa izan zedin.
|
|
|
Gero,
|
euskal
literaturaren ibilbide historikoa (XVI. gizaldian, Etxeparerekin hasi eta Azkuerenganaino) egin ostean, honako itaun hauxe egin zion bere buruari Laukizko olerkari kazetari gazteak:
|
|
2015
|
|
|
Literatura bati buruzko iritzi orokor eta, noski, bidezkoa eman nahi bada, gogoan izan behar dira literatura horren eta bera euskarritzen duen hizkuntzaren garapenean historikoki zerikusia izan duten faktoreak, aldekoak zein aurkakoak. Goraxeago aipatu denez, gauza jakina da
|
Euskal
Literaturaren ibilbidean tartekatu diren gorabehera eta eraginak ez direla izan sarritan, hain justu, lagungarriak, oztopagarriak baino. Baldintza eta traba ugari, soziolinguistikoak eta soziopolitikoak nagusiki, batik bat XX. mendearen azken herena arte:
|
|
|
Dena den, ez da lerro hauen eginkizuna
|
Euskal
Literaturaren ibilbidean izan diren traba eta gabezien azalpena eta justifikazioa ematea. Atal honi bereziki dagokiona da:
|
|
|
Urritasun horrekin korrelazioan,
|
Euskal
Literaturaren ibilbide historikoa XX. mendeko azken hamarkadak arte, jarraitutasunari dagokionez, nahiko irregularra da. Produkzio literarioaren katea ahuldu edo hautsi egiten da sarritan.
|
|
|
Antologia honek, jarrera biekin zerikusi izan arren, gehiago bilatzen du panoramikoa izatea, programatikoa baino. Informatiboa, ikuspuntu zabalekoa, izan nahi du,
|
Euskal
Literaturaren ibilbide historiko osoa besarkatuko duena, eta ez aldi, literatur genero edo korronte estetiko bati lotua, mugatua. Antologia hau euskal literatur testu onenak, bikainenak, oparoki, eskuzabalki, aurkezten saiatuko da, testuak hurrenkera diakroniko kronologikoan, aldi historiko eta mugimendu literario eta soziokulturalen arabera antolatuz, eta, dagokionean, genero edo idatzizko praktikaz sailkatuz.
|
|
2022
|
|
|
Hartan gogoratzen duenez, Bernat Etxeparek berak ere 1516an Biarnon preso emandako egonaldia aipatzen baitu Linguae Vasconum Primitae liburuan. «Kartzelako
|
euskal
literaturak ibilbide oso oso luzea dauka, zorionez literaturarentzat, eta zoritxarrez egile horientzat».
|