|
2005
|
|
|
Erosotasunagatik eta, batez ere, lagina mugatzearren egin dugu horrela. Bakarrik, eta horrela nabarmenduko dugu, zenbait ezaugarri dela-eta (euskalkia erabiltzea, estetika tradizionalagokoak izatea, argitaletxe periferikoei lotuta egotea...) zenbait bizkai idazleren literatura periferikotzat har genezake, horretarako onartuta
|
euskal
literaturak erdigunea eta periferia definituta dauzkala.
|
|
2009
|
|
|
Ez dago kritika erabat zintzorik, eta kritika akademikoak ez du betetzen bere funtzioa.
|
Euskal
literaturaren erdigunea oso zurruna da, eta idazle gutxi sartzen dira. Kritika akademikoak ez badu bere funtzioa betetzen, ez badu esaten benetan zeintzuk diren liburu onak eta txarrak, ez dugu aurrera egiterik izango, idazle berberak irakurraraziko dizkiegu ikasleei, onak ez direla susmoa hartuta ere.
|
|
2012
|
|
|
Horrek ezinbesteko bihurtzen du galdera hauen inguruan hausnartzea: nola eratu dira
|
euskal
literaturaren erdiguneak, eta, nola islatzen dira horiek irakaskuntzan?
|
|
|
Bestalde,
|
euskal
literaturaren erdiguneez dihardugunean, bi hierarkia bereizi behar dira idazle eta kritikarien ustez: prestigioari dagokion hierarkia (kualitatiboa), eta sozialki onartuak diren idazleena (kuantitatiboa edo komertziala).
|
|
|
Artikulu honek agerian utzi du
|
euskal
literaturaren erdiguneez dihardugunean ezinbestekoa dela hierarkia kualitatiboa eta kuantitatiboa (edo komertziala) bereiztea. Hala adierazi dute idazle eta kritikariek literaturaren ikuspegi orokorra eskaintzean, eta halaber, erdiguneek dituzten askotariko izaerak geratu dira agerian irakaskuntza sistemaren azterketan ere.
|
|
2015
|
|
|
Diru falta zela eta, azkenean, ordea, ez zen Mugalde bidez argitaratuko, Kriselu bidez (jada Haranburu Altunaren eskutan) baizik 1976ko otsailean24 Handik aurrera edizio mordoa izango zituen. 100 metro izan zen zalantzarik gabe Saizarbitoria
|
euskal
literaturaren erdigunean ipini zuen nobela.
|
|
|
Bilbo euskal literaturan periferia zen, periferiaren erdigune akaso. Neurri batean hala izaten jarraitzen duela esan liteke, edo, behinik behin, Donostiak eta Gipuzkoak izaten jarraitzen dutela
|
euskal
literaturaren erdigune. Gainera, Potten lekua egin zitzaien Jon Casenave idazle lapurtarraren kolaborazio jarraiei, eta baita idazle nafarrei ere, nahiz eta azken hauek espainieraz idazten zuten.
|
|
|
Zela doktrina erlijiozkoa zabaltzeko, zela moral katolikoa hedatzeko baliagarria zelako, bakanak ziren zio estetiko hutsengatik sortutako euskarazko literatur lanak. Esan dugun legez, Atxaga eta Izagirre Panpina Ustela idazten hasi zirenean ere, oraindik nukleo erlijiozko bat (Arantzazuko frantziskotarrak) zen
|
euskal
literaturako erdigune nagusienetakoa, nagusiena ez bazen. Hala, ikusi bezala, errepikariak dira Ustela, Pott eta Oh!
|
|
|
Saizarbitoria eta Harkaitz Canoren lanak, besteren artean), eta indarberritu egin dira 1990eko hamarkadan finkatutako euskal narratiba kanonikoaren habeak, zeinak Hamaika pauso (1995) eta Gizona bere bakardadean (1993) eleberriak baititu ikur: nazioaren irudikapen errealista maskulinoak jarraitzen du
|
euskal
literaturaren erdigunean eta gatazkaren inguruko narrazioa da irudikapen nazional horretarako bitarteko usuena, alegoriak edo iruditeria fantastikoek behiala izandako lekua betez. Kanon horrek, gainera, izaera dinamikoa, eragilea du, zeren, indarkeria politikoaz klabe errealistan jarduten duten obrak literatura legitimo, jaso eta kalitatekoarekin identifikatzeak (beste literatura joera batzuei legitimitate txikiagoa aitortuz:
|