|
2002
|
|
|
Izagirrek argitaratu ditu poemaliburuak (Itsaso ahantzia, 1976; Oinaze zaharrera, 1977; Guardasola ahantzia, 1977; Balizko erroten erresuman, 1989; Non dago Basque" s Harbour?, 1997); saiakerak (Gure zinemaren historia petrala, Susa, 1996; Incursiones en territorio enemigo, Pamiela, 1997; eta Euskararen Historia txikia Donostian,); hiztegiak (ik. Euskal Lokuzioak, 1981), marrazki bizidunetarako gidoiak eta beste hainbat idatzi, denak
|
euskal
kulturarekin duen konpromiso argiaren fruitu. Esandakoez gain, aipagarriak dira Susa argitaletxearentzat osatzen diharduen XX. mendeko poesia kaierak, euskal poetei buruzko 40 antologiaz osatutako bilduma, eta 2001eko martxotik aurrera Susaren web gunean aurki daitekeen bere web nobela (ik. idazketa@armiarma.com).
|
|
2007
|
|
|
Maiztasunaren ordenan agertzen dira euskara, kantua, dantzak, pilota eta ohiturak. ...rraian aipatzen dira musika, gastronomia eta jaiak, maila berdinean. urrunago monumentuak eta euskal kirolak. eta zerrenda buruan aurkitzen ditugu hizkuntza erabiltzen duten ekintzak hala nola mitologia, antzerkia, ahozko eta idatzizko literatura. herritarrek kultura bizimolde bezala ulertzen dute eta definizio subjektibo hau aldatzen da adinaren, hizkuntza gaitasunaren edo herritasunaren arabera.
|
euskal
kulturak baditu bi ezaugarri nagusi: alde batetik diglosikoa da eta bestalde herri nortasunari lotzen da molde berezi batez. diglosia kulturala diglosia linguistikoaren ondorioa da.
|
|
|
|
Euskal
kulturak baditu bi ezaugarri nagusi: alde batetik diglosikoa da eta bestalde herri nortasunari lotzen da molde berezi batez.
|
|
2009
|
|
|
horregatik dugu berau tratamendu formalerako erabiltzen den hitza...) hitzen arteko harreman estua, edo, etxeak?
|
euskal
kulturan duen aparteko garrantzia horren eredu lirateke.
|
|
2010
|
|
|
Urkulluren ustez, Kulturaren Euskal Plana, hizkuntza politika eta euskararen erabilera normalizatzeko politika ikusita, Eusko Legebiltzarreko EAJren taldeak ez du argi Jaurlaritzak
|
euskal
kulturaren aurrean duen jarrera arduragabekeriaren, nagikeriaren, euskararekiko gorrotoaren edo horien guztien nahasketa baten ondorioa den.
|
|
|
Ondorioak ere begien bistakoak dira. Jasotako emaitzen argitan nabaria da, zinez, EAEko irakasle askok
|
euskal
kulturaz duen ezagutza falta283 Ondorio argiak ditu horrek ikasleen formazioan: ez dakiena nekez erakutsiko du irakasle jendeak.
|
|
|
Ezagutzen al dugu nola erabiltzen diren euskal liburuak? Akaso euskarri digitalaren erabilerez gogoeta egitearekin batera, euskal liburuen erabilerak aztertzea komenigarria litzateke intuizioak egiaztatu edo ezeztatzeko, eta liburuak kultur objektu moduan
|
euskal
kulturan duen lekuaz xehetasun gehiago izateko.
|
|
2012
|
|
|
|
Euskal
kulturak duen gauza interesgarrienetakoa irekitasun hori da, ene ustez, tradizio desberdinak jasotzearena. Xabier Lizardi maite izanik ere, badago poeta txinatar bat, Li Po edo, hobeto esan, Li Ho, denboran eta geografian ezin urrunago egon arren, itzulpenetan irakurri arren, agian laket zaiguna.
|
|
|
Euskaran eta
|
euskal
kulturan ditugu erroak, baina erroak ez dira hersteko, baizik eta beste erro batzuetara irekitzeko. Euskaldunak izaki, mundua da gure bizitzaren eszenarioa, munduko gauzak geureak direla, gure tradizioa beste tradizioekin elkartu behar dela.
|
|
|
Pott bandakoek gogor kritikatu zuten garai hartako, populistek?
|
euskal
kulturaz zuten ikuspegia:
|
|
2013
|
|
|
Arrutiren poesian agertzen diren literatur tradizio desberdinen eraginaz mintzo bagara, bereziki nabarmendu beharrekoa da tradizio poetiko kultuaren eta bertsolaritzaren arteko indar talka. Horregatik, eta Arrutiren poesia bere testuinguruarekin erlazionatzeko xedearekin, begira diezaiogun bertsolaritzak XX. mende hasieran
|
euskal
kulturan zuen posizioari.
|
|
|
Ikus entzunezkoena da
|
euskal
kulturak duen arlo indartsuena eta osasuntsuena, baina fraka zurian hari beltz puntadak ez dira falta.
|
|
|
Erakunde bakoitzak euskararekin eta
|
euskal
kulturarekin dituen funtsak gizarteratzeko lankidetza bideak jorratuko dituzte, besteak beste, erakusketak, hitzaldiak, mahai inguruak eta jardunaldiak elkarrekin antolatuz.
|
|
|
Iñaki Perurena: " Harri jasotzeak izango du Euskal Herriak eta
|
euskal
kulturak duen etorkizuna"
|
|
2014
|
|
|
Ikus entzunezkoena da
|
euskal
kulturak duen arlo indartsuena eta osasuntsuena, baina fraka zurian hari beltz puntadak ez dira falta.
|
|
|
Erakunde bakoitzak euskararekin eta
|
euskal
kulturarekin dituzten funtsak gizarteratzeko lankidetza bideak jorratuko dituzte, besteak beste, erakusketak, hitzaldiak, mahai inguruak eta jardunaldiak elkarrekin antolatuz.
|
|
|
Oro har, esan beharra dago indarraren nozioak
|
euskal
kulturan duen garrantziaaztertzeko eta azpimarratzeko joera nagusitu dela Sandra Ott ek bere The circle ofmountains. A Basque Sheperding Community (1981) argitaratu zuenetik.
|
|
2015
|
|
|
Hala, bada, Lur taldea bihurtzen da 60ko hamarkada amaierako idazle berrien elkargune funtsezkoena. Euskarak eta
|
euskal
kulturak zituen hutsuneak bete nahian, hiru astean behin liburu bat argitaratzeko jomuga ezarri zioten beren buruari haiekin harremana izan zuen Mario Onaindiaren arabera. Kartzelan zegoelarik Marxen testuen hainbat itzulpen idatzi eta, azkenean, Louis Bonaparteren" Brumaire" aren hamazortzia argitaratu zioten Lurrekoek.
|
|
|
Ikus entzunezkoena da
|
euskal
kulturak duen arlo indartsuena eta osasuntsuena, baina fraka zurian hari beltz puntadak ez dira falta.
|
|
|
Dirudienez, asko omen daki Lhanderen bizitzaz eta ekintzez, bakoitzari berea, baina horrek ez dio biderik ematen Davantek baino pastoral hobea eta osatuagoa idazteko gai dela pentsatzeko. Hor erakusten ditu, alde batetik bere harrokeria handia eta bestetik
|
euskal
kulturaz duen jakituria hutsala. Nork ematen dio zilegitasuna euskal kulturako adierazgarri handia den pastoraletan frantsesez egindako testu bat sartzeko?
|
|
|
Ez da dudarik, Xiberoko
|
euskal
kulturarentzat dugun atxikimenduaren seinaleko gaualdia izanen dela Iholdin! Prezioa:
|
|
2016
|
|
|
Zintzo heldu zion Erkiagak euskarari,
|
euskal
kulturaz zuen ardurari. Gudak ezarritako egoera hits eta beldurgarria laxatu zenean, ezin konta ahalakoak izango dira euskarari egiten dizkion eskaintzak, ia literatur genero guztiak landuz.
|
|
|
Bozkarioz eta hunkipenez bururatu da joan den igandean Washington hirian Smithsonian Folklife Festival jaialdiak euskalduneri eskaini dien aurtengo edizioa. Euskal partaideak Euskal Herritik jin dira, batetik, eta bestetik Ipar Ameriketako euskal komunitateetatik, eta guziak loriatu dira Washingtonen bihotzean euskaldunek eta
|
euskal
kulturak ukan duten presentzia adierazgarri eta azkarraz. Euskalamerikar gehienek komentatu dute ez sinestekoa zela edo, orain urte batzu ez zutela batere pentsatzen asmatuko egunen batean euskal kultura honelako leku batetik emana, erakutsia eta zabaldua izanen zenik.
|
|
2017
|
|
|
113. Jasotako emaitzen argitan nabaria da, zinez, EAEko irakasle askok
|
euskal
kulturaz duen ezagutza falta. Ondorio argiak ditu horrek ikasleen formazioan:
|
|
|
Sagardoa gure kulturaren eta tradizioaren parte da". Azpeitiarekin ez ezik, edariak
|
euskal
kulturarekin duen harremana ere izan du hizpide: " Baserri munduarekin, euskararekin, dantzarekin, gure kulturarekin, hain gurea den identitatearekin lotura bat du, eta hori ezin da ukatu".
|
|
|
Iragarpenak bazuen bere logika: badago bertsolaritza eta rapa lotzen dituen hari bat, eta bertsolaritzak
|
euskal
kulturan duen garrantzia ikusita, gerta zitekeen kontua zen bertsolaritzaren gerizpean rapa loratzea.
|
|
2019
|
|
|
Gure leen pausotan gidari. Gure Oyartzungo lartaundar arnasak
|
euskal
kulturan du sustraia. Dionixio izan da, askotan isilka, euskal gauzen zale ta zaia.
|
|
2020
|
|
|
Alberto Lizarralde
|
euskal
kulturak duen ezkutuko altxor horietako bat da. Publikoarentzat ezezaguna, baina bizkarra proiektuz, anekdotaz eta jakintzaz josia.
|
|
|
Durangoko Azokan salmahairik ez dela egongo jakinarazi zutenean agertu zitzaidan Duchamp bigarrenez. Erakusmahaiz erakusmahai egindako paseorik gabe,
|
euskal
kulturarekin duen hartu eman bakarra galduko duelako askok. Bizkaiko Bertsolari Txapelketa ere atzeratzea erabaki dute, eta ikusi behar txapelketa orokorrarekin zer.
|
|
2021
|
|
|
Ernest Hemingway estatubatuar idazleak Euskal Herriarekin eta
|
euskal
kulturarekin zuen harremanari buruzko erakusketa aurkeztu dute Gernikako Euskal Herria foru museoan.
|
|
|
Gandarak, aldiz, gerraurrean bat batekoak izan zuen loraldian: " Bertsolaritza molde biek —bat batekoak eta paratuak—
|
euskal
kulturan zituzten kokaguneak trukatzen joan ziren; bertso paratuen artean, bertsopaperek, mendearen lehen herenetik hasita, bazterrera jo zuten, eta bat bateko arituak, aldiz, gune aldera" (2015: 183).
|
|
|
Hurbilketa horrek bazuen balio sinboliko bat. Erdal komunitateak
|
euskal
kulturaz duen ezezagutza urratuz hizkuntz komunitateen arteko elkarbizitza hobetzeko bide bat seinalatzen zen. Baina asko izan zuen, akaso gehiago, bertsolaritzak masa kulturarekin hibridatzeko zuen gaitasunaren aldarrikapenetik ere:
|
|
|
Denok erabiltzen dugu Euskal literaturaren historia: lizeo eta unibertsitateko ikasle eta irakasleek, kazetariek, idazleek berek eta, erabiltzaile berezitu horiez gain, publiko zabal batek
|
euskal
kulturaz ditugun egun guzietako solasetan. Molde konziente batez edo partez bederen gehiegi pentsatu gabe, euskal literaturaren historiaz urteetan zehar eraikia izan den" kondaketa nagusi" bat erabiltzen dugu gure egitekoetan.
|
|
|
Ez da izango Azpeitia, baina Donostiako 14 urteko gazteek eta Iruñerriko ereduko gazteek perfil oso antzekoa dute. Eta horiek
|
euskal
kulturarekin duten harreman ia bakarra, eta batzuetan bakarra, da musika eta musika taldeak. Zuk eskatzen badiezu euskal artista baten erreferentzia, %90ean musikari baten izena esango dizute".
|
|
|
Egundo baino produkzio zabal, aberats eta kalitatezkoena duen honetan, euskal literaturak literatura gisa, liburugintzaz harago, adierazpide kultural eta artistiko gisa garatzen jarraitzeko beharra du, eta ez, haatik, gaitasun linguistikoa edota bestelako helburuak lortzeko bitarteko gisa. Eta, horrela balioestea komeni da, den horretan, zuen sakralizaziotik ihesi, baina
|
euskal
kulturan zuen zentraltasuna berreskuratuz, dagokion partean, bederen, eskaintza zabal batekin lehiatu behar duelako kontzientzia argitik. Horrek literaturaren rolaz eta funtzioaz zein literatura irakastearen zertarakoaz galdetzera garamatza, ezinbestean.
|
|
|
Ez hori soilik;" literaturak kulturaren baitan zuen zentralitatea" nabarmena zela dio elkarrizketatuak. Baina, hori guztia aldatuz joan dela onartu du; izan ere, literatura pisu soziala galduz joan dela uste du NE1 ek, baita
|
euskal
kulturan zuen zentralitate hori ere, edo gutxienez, ezin duela berdin aldarrikatu. Hala ere, azken hau ez du modu negatiboan baloratzen hor irabazi duten beste esparru batzuk daudelako, musika, bertsolaritza edota antzerki mundua, besteren artean.
|
|
|
Baina bada alderdi bat ez dena aski aztertu eta aski baliatu, Robert Treviño Euskadiko Orkestrako zuzendari titularraren ustetan: Maurice Ravelen (Ziburu, Lapurdi, 1875Paris, 1937) musikak Euskal Herriarekin eta
|
euskal
kulturarekin duen lotura. Horri heldu nahi izan dio Treviñok orkestrarekin Ravelen obra sinfonikoa grabatzean:
|
|
|
Zentzu horretan, nahiz eta oso zona ezberdinetako parte hartzaileak egon, ikerketa honetako emaitzek adierazi dute bertso eskolek zona horietan guztietan euskararen transmisioaren balioa landuz euskal kultura era atsegin eta eguneko batean lantzeko espazioa ematen dutela. Begi bistakoa izango da zona bakoitzean bai euskarak berak bai
|
euskal
kulturak duten presentzia ezberdina izango dela, baina ildo komun gisa horren transmisioan egindako lana aitortzea esanguratsua da.
|
|
|
Galdetegiak atal hauek zituen: datu pertsonalak, datu soziolinguistikoak, euskara eta gaztelaniaz duten gaitasunaren autopertzepzioa, pertsona ezberdinekin eta eremu ezberdinetan egiten duten hizkuntzen erabilera, euskara eta gaztelaniarekiko erakusten duten atxikimendua eta identitatea, euskararekiko eta gaztelaniarekiko jarrera, euskararekiko uste eta igurikapenak, ideologia politikoa, eta Euskal Herriarekiko eta
|
euskal
kulturarekiko duten errepresentazioa.
|
|
2022
|
|
|
Belokek
|
euskal
kulturan ukan duen rola ez da gutiestekoa.
|
|
|
Ohartarazi du Abeberrik
|
euskal
kulturaz zuen kontsiderazioa; kalitatea zegoen ber, nazioarteko ospe handiko bertze edozeinen parekoa baitzitzaion, eta tokia eskaintzen zion Miarritzen: «Jakesi berdin zitzaion Xirristi mirrixti edo Pariseko opera, denek behar baitzuten lekua; euskal kultura ona bazen, Pariseko operak besteko tokia bazuen Miarritzen».
|
|
2023
|
|
|
Eusko Jaurlaritza eta Nafarroako Gobernua. Etorriak ziren hautetsiek, bilkura bururatzean hitza hartu dute, berretsiz Euskal Kultur Erakundeak eraman lana eta adieraziz
|
euskal
kulturari buruz duten atxikimendua. Antton Curutcharryk Euskal Elkargoaren eta EKEren arteko elkar lanaren sakontzearen beharra azpimarratu du.
|
|
|
Nekez aurkituko dugu euskal kultura zehar lerro gisa landuta berrikuntza pedagogikoetan (Retolaza 2021). Gehienez ere sormena modu generikoan izendatuko da,
|
euskal
kulturak duen potentziala ikusezin bihurtuz. Susmoa da euskal kulturaren inguruan ezezagutza handia dagoela irakasleen artean ere.
|
|
|
Nekez aurkituko dugu euskal kultura zehar lerro gisa landuta berrikuntza pedagogikoetan (Retolaza 2021). Gehienez ere sormena modu generikoan izendatuko da,
|
euskal
kulturak duen potentziala ikusezin bihurtuz. Susmoa da euskal kulturaren inguruan ezezagutza handia dagoela irakasleen artean ere.
|
|
|
Alabaina, bestelako helburu batzuk ere baditu sortu berri den katedrak, Eva Ferreira EHUko errektoreak kontatu duenez: «Aresti euskal pentsamendu modernoaren oinarri eta erreferente zalantzagabea izanik, garrantzitsua da haren figura eta lanak aztertzea eta hedatzea, baina katedra honekin, EHUk euskararekin eta
|
euskal
kulturarekin duen konpromisoa ere berretsi nahi du». Haren hitzetan, «erdigunean» daude euskara eta euskal kultura unibertsitatearen jardunean, eta uste du horretan jarraitzeko «oinarrizko eragileetako bat» izango dela Gabriel Aresti katedra.
|
|
|
Gure helburua da horretan eragitea: eragitea haien hizkuntza ideologian, eta, aldi berean, esku hartzea
|
euskal
kulturari buruz duten ezagutzan. Ze batzuk jakinda datoz, baina beste batzuk ez.
|
|
|
Hori ikaragarriko aldaketa da. Euskal munduaz eta
|
euskal
kulturaz duten ikuspegia aldatu da.
|