|
2002
|
|
|
Iñigo Lamarca, «E.K.T.
|
euskal
kultur taldea?», Zeruko Argia 770,.
|
|
|
unibertsitate jarduerarena baino, baina erreferente garrantzitsu bilakatu zen euskalgintzan, bereziki euskara batuaren aldekoen artean eta Ezker Abertzalean. Are gehiago, hurrengo urtean sortu berria zen Elhuyar Kultur Elkarteko kideak eta LeioakoZientzia Fakultateko
|
Euskal
Kultur Taldeko partaideak bertaratu zirenean. Horrela1975etik aurrera idazkaritza iraunkorra sortu zen, eta, hitzaldiez gain, espezializatutako mintegiak antolatu ziren arratsaldeetan.
|
|
|
Hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasiera aldera unibertsitate desberdinetako ikasleak, Euskal Herrian eta bertatik kanpo,
|
Euskal
Kultur Talde etaMintegiak (EKT eta EKM izenekoak) sortzen hasi ziren. Erakunde horiek funtziodesberdinak bete zituzten:
|
|
2003
|
|
|
Egunerokoan jarduteko baldintza estuetan dabilenak ETA finantzatzen duela entzuteak barregura emango luke atzetik Estatu handi eta erasokor baten esku beltza ez balego. " Egunkaria" ren aurkako bigarren edizio honetan, Elkarlanean Fundazioak ordezkatzen duen guztiari ere eraso egin zaio,
|
euskal
kulturaren talde indartsuenari iragarritako kronika zehatzaren berri emanez.
|
|
|
Horrez gain, fakultateetan sortutako
|
Euskal
Kultur Talde eta Mintegien funtzioa argitu behar zen, Agirrebaltzategiren ustez,
|
|
|
|
Euskal
kultur taldeak aurrenik; euskal kultur Institutuak ondoren; euskarazko Fakultateak eta Unibertsitatea azkenik. Hauxe uste dut izango dela. Euskal Unibertsitatearen bidea?.
|
|
|
Euskal Barruti Bakarra. Unibertsitateko
|
Euskal
Kultur Taldeen iritziz, barrutiak honako ezaugarri hauek izan behar zituen: autonomia, ikasketa plan berezituak, irakasleria propioa osatzeko aukera, beharrezkoak ziren fakultate guztien sorrera, lurraldeen arteko oreka eta euskara unibertsitateko maila guztietara zabaltzea, ikasgaiak euskaraz eta gaztelaniaz eskainiz1 Euskal Unibertsitateak Hego Euskal Herriko lau lurraldeak batu behar zituen Euskal Barrutiaren aldeko gehienen iritziz, mendeetako zatiketa eta euskaldunen batasun eza gainditzeko lehen urrats modura2 Aldarrikapenaren aurkakoek bi arrazoi azaldu zituzten beren jarrera argitzeko:
|
|
|
1.2.3
|
Euskal
kultura talde eta mintegien lana unibertsitateetan... 23
|
|
|
EHUren Zientzia Fakultatea dugu horietako bat.
|
Euskal
Kultur Taldeek (1974tik aurrera UEUren eraberritzearen oinarri) UEUren arazo berdinak zituzten, baina, kideen behin behinekotasunak larriagotuak (ikasleak ziren). Antolaketari eustea lortu zutenak ikasle giroa utzitako taldeak ziren, Elhuyar eta Jakin, hain zuzen.
|
|
|
Barruti berria onartzeak eta garaiko giro politikoak ondorio zuzenak eragin zituzten Euskal Unibertsitatearen aldarrikapenean eta
|
Euskal
Kultur Taldeetan. 1977/ 78 ikasturtetik aurrera, EKTak krisian murgildu ziren, trantsizio demokratikoak gizartearen parte hartzeari bide berriak ireki zizkiolako eta EKTek ez zutelako jakin egokitzen egoera berrira.
|
|
|
Zeruko Argia 770,. E.K.T.
|
euskal
kultur taldeak?.
|
|
|
kanpaina ezker espainolistaren emaitza zen, euskal arazoak hartutako tamainaren aurrean ezker espainolista bere burua ber kokatu nahian baitzebilen. Unibertsitate arloan, gainera, EHASeko kidearen iritziz,
|
Euskal
Kultur Taldeen sorrerak, UEUren lanak (abertzaleek sortutako ekintza eta Euskal Herri osoan ari zena) eta ezker abertzalearen inguruko ikasle erakundeen agerpenak bultzatu zuten espainolisten jarrera aldaketa. Horren aurrean, ondoko esaldian laburtu zuen abertzale sozialisten eginkizuna «debemos apoyar esta lucha campañista para desbordarla y transformarla en una lucha global, permanente y estratégica hacia una liberación plena, esto es, social y nacional de Euskadi»95 Gainera, beste arrazoi bat zegoen kanpainari mesfidati begiratzeko:
|
|
|
Izan ere, Orberen ustez, bi ziren, alderdi politikoez gain, aldarrikapenaren aldeko zirikatzaile lana egin behar zutenak: unibertsitateetako
|
Euskal
Kultur Taldeak eta sortzear zegoen Euskal Kultur Batzarrea. Ez zituen aipatu ere egiten ordura arte lan horiek bultzatzen aritutako pertsonak eta taldeak (Mitxelena, Orella, Leguina...).
|
|
|
1976 urtean Nafarroako Unibertsitateko ikasle talde batek, Barandiaranen babesarekin,
|
Euskal
Kultur Taldea osatzea eskatu zutenean ezezkoa jaso zuten. Euskaldunak 27, 1976ko ekaina.
|
|
|
1973ko jardunaldien azken egunean egindako batzarrean, hurrengo urtekoa prestatzen hastea erabaki zen. Lan horietan Hegoaldeko
|
euskal
kultura taldeen esku hartzea garrantzitsua izan zen, lau lagunena bereziki: Deustuko EKTko bi kide, Joseba Agirreazkuenaga eta Andolin Eguzkitza, Leioako EKMko Joserra Etxebarria eta Elhuyar eko Iñaki Azkune.
|
|
|
1.2.3
|
Euskal
kultura talde eta mintegien lana unibertsitateetan
|
|
|
1969 ikasturtean sortu zen Donostiako Goi Mailako Ingeniari Eskolako Euskal Kultura Taldea19 1972an bertako ikasle eta tituludun talde batek Elhuyar izenaz bataiatu zuen bere mintegia20 Horien lanak zerikusi txikia zuen beste EKTekin; larunbateroko mintegiez gain, Elhuyar aldizkaria kaleratu zuten (1974ko irailetik aurrera), teknika arloko testu-liburuak prestatu eta irakasleak gai teknikoetan euskaraz trebatzeko ikastaroak antolatu zituzten. Leioako Zientzia Fakultateko
|
Euskal
Kultur Taldea (Z EKT) dugu hirugarren taldea, 1974 ikasturtean sortua, nahiz eta urtebete lehenago Medikuntza Fakultatean dagoeneko alfabetzatze ikastaroa emana izan21 Z EKTren lehen lana euskara irakastea izan zen, eta 1976tik aurrera euskara ikasgai bilakatu zen fakultateko zuzendaritzapean (400 ikaslek aukeratu zuten ikasgai hori) 22 Baina ez ziren mugatu soilik euskararen irakaskuntzara, 1975...
|
|
2008
|
|
|
16 urte beteta edukitzea, eta hitz gurutzatuak gogoko izatea. Horiek hala badira, datorren azaroaren 22an Irunen (Gipuzkoa) da zita, Bidasoako EKT
|
Euskal
Kultur Taldearen egoitzan (Larretxipi karrika, 12 behea).
|
|
|
Aurtengo honetan zazpi talde edo eragilek jarriko dituzte postuak: Ikasberri Azpeitiko Ikastolak, Urola Ikastola Azkoitia Azpeitiak, Iraurgi Ikastetxeak, Zaparraiek, Baigera Jubilatuen Elkarteak, Itsasi
|
Euskal
Kultur Taldeak eta Azpeitiko Amnistiaren Aldeko Mugimenduak.
|
|
|
San Agustinpe eta urteko ekintzen egutegia dira bi ildo horiek. " Lehentasunezko arlotzat jo dira eta biak lantzeko bi azpi-talde sortu ditugu", esan dute Mahaiko kide Alex Silva Sanjuandegiko Bide Ona elkartekoak Amaia Aranaga Itsasi
|
Euskal
Kultur Taldekoak.
|
|
2009
|
|
|
Luis Mari, ikasketaz, ingeniaria zen. Ikasle garaian Donostiako Ingeniaritza Eskolako EKTan(
|
Euskal
Kultur Taldean) jardun zuen buru belarri. Geroago, 1972an, EKTan lankide izan zituen beste lau lagunekin batera, Elhuyar taldea sortu zuen euskara eta zientzia eta teknologia uztartzeko helburuarekin.
|
|
2011
|
|
|
Ikastaroaren antolatzaileak Jesus Mari Txurruka eta Jose Ramon Etxebarria izan ziren, garai hartan Zientzia Fakultateko irakasleak. Zientzia Fakultateko
|
Euskal
Kultur Taldearen (Z EKT) inguruan prestatu zuten ikastaroa eta materiala.
|
|
|
batetik, UEU oso goizetik unibertsitate publikoko irakaskuntzarekin lotutako testugintzara zabaltzea, hau da, berehala zabaldu zen Udako Ikastaroetatik haragoko iraupena zuen irakaskuntzara; eta bestetik, UEUk liburugintzarako planifikazio zehatzik ez zuen arren, bere inguruko pertsona batzuek, gehienak unibertsitarioak, tokian tokiko «planak» diseinatu zituztela. Plan hitza aipatzen dugun arren, ez dugu esan nahi txosten idatziak prestatu zituztenik, baizik eta karrera edo unibertsitate ikastetxe bakoitzeko
|
euskal
kultur taldeek (edota bizpahiru lagun ekintzailek) prestatu eta adostutakoak izan zirela. Beraz, egoera bakoitzaren diagnostiko, baliabide eta aukera errealen azterketatik abiatutako estrategiak ziren.
|
|
|
Ekoizpen idatziaren aldetik, unibertsitateko
|
euskal
kultur talderik garrantzitsuena Leioako Zientzia Fakultatekoa zen: Zientzi EKT edo Z EKT izena zuena.
|
|
|
Bere agintaldian, unibertsitate barruti bakarra ezarri zen EAEko hiru herrialdeetarako (1977). Aurreko kapituluan ikusi dugunez, unibertsitateko
|
euskal
kultur taldeek (EKT, EIT eta abar) fakultate eta unibertsitate eskoletan antolatutako euskara eskolen baldintzak hobetu zituzten (adb. euskara eskolak koordinatzeko irakasle batzuk kontratatuz, edota euskara ikasteko aukera ikastetxearen ohiko ordutegian eskainiz). Barrutiaren zabalpenarekin Bilboko Unibertsitateari Araba eta Gipuzkoako ikastetxe unibertsitarioak erantsi zitzaizkion.
|
|
|
Ingeniarien
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
Zientzia
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
Lejoako
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
Estatutuetan agertzen denez271, elkartearen izena honako hau zen: Zientzia Fakultateko
|
Euskal
Kultur Taldea, eta beronen helburuak bi ziren: unibertsitateko kideen formakuntza eta euskal kulturaren ezagutza zabaltzea unibertsitatean, mota desberdinetako ekitaldiak antolatuz272.
|
|
|
«Udako Euskal Unibertsitatearen bigarren ekitaldian, hau da 1974 urtearen udan, izan ziren elkarrizketa eta bileren ondorio bezala sortu zen Lejoako Zientzia Fakultatean
|
Euskal
Kultur Taldea eratzeko asmoa, euskara bera eta euskal kulturarekin zerikusirik zeuzkaten ekintzak, Lejoako Zientzia Fakultatean antolatzea eta aurrera ateratzea zirela talde honen helburu nagusienak» ikus Z EKTk prestatutako dokumentua diru-laguntzak eskatzeko, data zehaztu gabe (ca. 1979/ 80 ikasturtea) (JMTA).
|
|
|
Ikus Estatutos de la Asociación Cultural Vasca de Ciencias/ Zientzi Fakultateko
|
Euskal
Kultur Taldea agiria (JMTA).
|
|
|
a) Seminarios/ b) Estudios/ c) Investigaciones/ d) Conferencias/ e) Festivales/ f) Cursillos/ g) y otros medios de formación cultural». Ikus Estatutos de la Asociación Cultural Vasca de Ciencias/ Zientzi Fakultateko
|
Euskal
Kultur Taldea agiria, data zehaztu gabe (ca. 1974/ 75 ikasturtea) (JMTA).
|
|
|
Uribarrenek Bilbon kokatutako zentroak hartu zituen, eta Ozamizek Leioakoak. Biek ala biek ikastetxe unibertsitario bakoitzeko
|
euskal
kultur taldeek bai Leioan eta bai Bilbon ordura arte antolatutako euskara eskolak aurkitu zituzten, eta aurrelan horri jarraipena ematen saiatu ziren. Uribarrenek kontatzen duenez, Bilboko Irakasle Eskolan bere egitekoak hiru izan ziren:
|
|
|
Industri Ingeniaritza eta Fisika ikasketetan ari ziren zenbait ikasle euskaldunek elkartea sortu zuten:
|
Euskal
Kultur Taldea (EKT). Beraiek antolatu zituzten eskola orduetatik kanpoko euskara ikasteko eskolak, euskararen aldeko jaialdiak eta abar.
|
|
|
Hala ere, 1974 urtean, Jacinto Iturbek tesina euskaraz irakurri zuen. 1973/ 74 ikasturtean antolatu zen Zientzia Fakultateko
|
Euskal
Kultur Taldea (aurrerantzean, Z EKT). Talde horrek kultur jarduerak eta euskara ikasteko eskolak antolatu zituen.
|
|
|
Ikastetxe nagusietan (Unibertsitateko fakultateetan, Inginadore Eskoletan eta abar),
|
Euskal
Kultur Taldeak sortzen, bizkortzen eta indartzen ari dira. Berauetan, hainbat gazte sutsu dago, lan egiteko asmoz.
|
|
|
Oro har, unibertsitatean 70eko hamarkadan sortutako
|
euskal
kultur taldeak oso ezezagunak dira, nahiz eta eragile funtsezkoak izan ziren euskara unibertsitatean sartzeko. Kultur taldeak ezezagunak dira, oraindik ez direlako sistematikoki ikertu eta garaiko dokumentazio askorik ez delako gordetzen, taldeek unibertsitarioen topagune izaera zutelako, eta ez zutelako erakunde bizitza burokratizaturik, ez aldizkaririk, ez jarduera programa trinkorik ere.
|
|
|
Elkarteok izen desberdinak hartu zituzten:
|
Euskal
Kultur Taldea (EKT), Euskal Kultur Mintegia (EKM), Euskal Kultur Alkartea (EKA), Euskal Ikaskuntz Taldea (EIT)... Unibertsitatean sortutako kultur elkarte hauek hamarkada batean bete zuten beren ziklo osoa:
|
|
|
Euskal Kultur Mintegia izena eman zioten, eta bai Donostiako bai Bilboko bai Iruñeko fakultate zein unibertsitate eskoletan 1970 urtetik aurrera sortu ziren beste kultur taldeen aurrekaria izan zen. Gasteizen ez zen
|
euskal
kultur talderik sortu, ez zegoelako egitura unibertsitario sendorik. 1970etik Arabako Unibertsitate Ikastetxea (Colegio Universitario Alavés) bazegoen, baina ikasketa gutxi batzuk baino ez zituen goi mailako ikastetxea zen (Filosofia eta Letrak, eta gerora Medikuntzako eskaintza txiki bat).
|
|
|
1970etik Arabako Unibertsitate Ikastetxea (Colegio Universitario Alavés) bazegoen, baina ikasketa gutxi batzuk baino ez zituen goi mailako ikastetxea zen (Filosofia eta Letrak, eta gerora Medikuntzako eskaintza txiki bat). Iparraldeak Arabak baino egitura unibertsitario sendoagoa zuen, hala ere,
|
euskal
kultur talderik ez zen sortu, unibertsitateko euskal hizkuntza eta kultura elkarteak Hego Euskal Herriko fenomenoak izan zirelako. Hau da, Espainiako testuinguru unibertsitarioan sortu ziren euskal kultur taldeak, Espainiako giro unibertsitario, erregimen politiko, eta kulturalean.
|
|
|
Iparraldeak Arabak baino egitura unibertsitario sendoagoa zuen, hala ere, euskal kultur talderik ez zen sortu, unibertsitateko euskal hizkuntza eta kultura elkarteak Hego Euskal Herriko fenomenoak izan zirelako. Hau da, Espainiako testuinguru unibertsitarioan sortu ziren
|
euskal
kultur taldeak, Espainiako giro unibertsitario, erregimen politiko, eta kulturalean.
|
|
|
131) baina ezinbestean hari eman zioten lehentasuna, klaseak erdiinprobisatuz. Gerora, unibertsitateek bere gain hartu zutenean euskara eskolen antolaketa,
|
euskal
kultur taldeek egindako aurrelanean oinarritu ziren.
|
|
2012
|
|
|
Antxieta Arkeologi Taldea.
Argazki Elkartea.
Arte eta Diseinu Zentroa.
Aurkitu Internet Elkartea.
Dantza Suelto Eskola.
Erabaki Produkzioak. Erniarraitz Bertsozale Elkartea.
Ikasberri Azpeitiko Ikastola Kultura.
Itsasi
|
Euskal
Kultur Taldea. Izarraitz Txistulari Taldea. Kitarrista Taldea.
Juan Antxieta Musika Eskola.
Julian Barrenetxea Abesbatza.
Lakrikun Antzerki Taldea.
Metal Boskotea.
Musika Banda. Azpeitiko napar zuzterrak. Orkatz Kultur Elkartea.
Sahatsa Dantza Taldea.
Urrestillako Triku Musika Elkartea.
T3 Zine Kluba.
Zubi Zarreko Musika Taldea....
|
|
|
Gaur, osteguna, Itsasi
|
Euskal
Kultur Taldekoek emanaldia eskainiko dute Sanagustinen. Bihar, Karmelo Etxegarai eta Urola Ikastolako ikasleen txanda izango da, eta ikasturte bukaerako jaialdia egingo dute.
|
|
2013
|
|
|
— Etxetik eta hezkuntza mundutik haratago, bakanak dira Arrasateko gazteen eremuetan euskararen arnasguneak.
|
Euskal
kultur taldeak, AEDko Ttak! taldea, Txatxilipurdi elkarteak kudeatutako aisialdi zerbitzuak eta Gazte asanblada dira gazteek gaur egun euskararekin lotzen dituzten espazio bakarrak.
|
|
|
sexua, euskararen transmisio bidea eta eskolaz kanpoko jarduerak. Hau da, mutilak zein neskak, euskara transmisio bide naturaletik jaso zutenak zein bide kulturaletik jaso zutenak eta aisialdian
|
euskal
kultur taldeetan ibilitakoak zein ez ibilitakoak.
|
|
|
Zailtasunak izan genituen lagunartean euskaraz aritzen diren mutilak lokalizatzeko eta, oro har, euskara soilik bide kulturaletik jaso ondoren giro informalean erabiltzeko ohitura duten gazteak topatzeko. Ezinezko gertatu zaigunez,
|
euskal
kultur taldeekin sekula harremanik izan gabe euskaraz berba egiteko joera dutenak aurkitzea.
|
|
|
Guztiak ibili izan dira, edo dabiltza, bietako batean eta ezbairik gabe diote hizkuntzaaraua euskarazkoa dela hor. Gazteetako batek horrela ulertzen du
|
euskal
kultur taldeetan euskaraz hitz egiteko ohitura egotea:
|
|
2015
|
|
|
Arrakasta handiz egin da iragan igandean hiriburu argentinarrean ‘Buenos Aires celebra al Pais Vasco’ (Buenos Airesek Euskal Herria ospagai) jaialdiaren laugarren edizioa. Buenos Aires Hiriko Gobernuak proposatu ekimena da, hiriaren bihotza den Avenida de Mayo famatuan egiten dena, karrika autoendako itxi eta hor stand, saltoki eta agertokiak ezarririk, kasu huntan euskal kulturaren eta
|
euskal
kultur taldeen erakusteko. Beste kultura eta nazioekin egiten dute, baina joan den igandekoa, erran dute Hiriko buruzagiek, aurtengo handiena izan da mementuko, jendetza handia bildu baitzen euskaldunen bestan partzuer izateko.
|
|
2017
|
|
|
20:00etan Orots taldearen emanaldia izango da plazan bertan, eta txotxa ere izango da plazan (janaria norberak eman du). Ondoren, 22:00etan hasita, azken urteetan ohitura bihurtu den ikuskizuna eskainiko du Itsasi
|
Euskal
Kultur Taldeak. Tradizioan oinarritutako hainbat dantza eskainiko dituzte, hala nola San Juan Zortzikoa, Laukoa edo Axuri Beltza.
|
|
2020
|
|
|
Ordura arte, euskara eta unibertsitatea guztiz aldenduta zeuden, baina aintzindari batzuek jorratu gabeko bide bat egin zuten: unibertsitatea euskaldundu nahi zuten irakasle batzuen ekimenez, Unibertsitatean
|
Euskal
Kultur Taldeak (EKT) jarri ziren martxan.
|
|
2021
|
|
|
Baina norbaitek komentatu zigun gure pisukide baten bila etortzekoak zirela. Bere bila zebilela polizia, EKTkoa[
|
Euskal
Kultur Taldea] zelako edo... 1 Horregatik, ez etortzeko esan genion, baina, tentazioa eduki, eta ileordea ipinita etorri zen.
|
|
2022
|
|
|
7: Itsasi
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
|
7: Itsasi
|
Euskal
Kultur Taldea
|
|
2023
|
|
|
7: Itsasi
|
Euskal
Kultur Taldea
|